1. Zelenskiy tổ chức cuộc họp Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine trong chuyến thăm tới Sumy

Hôm Thứ Sáu, 04 Tháng Mười, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã triệu tập cuộc họp của Ban tham mưu Tổng tư lệnh tối cao tại Tỉnh Sumy ở đông bắc Ukraine để thảo luận về công tác chuẩn bị cho mùa đông của khu vực.

Zelenskiy cho biết cuộc họp của Ban tham mưu tập trung vào việc bảo vệ cơ sở hạ tầng và năng lượng ở Tỉnh Sumy với sự hỗ trợ của hệ thống phòng không.

Tổng thống đã được Tổng tư lệnh Quân đội Oleksandr Syrskyi, nhà lãnh đạo an ninh Ukraine Vasyl Maliuk, Bộ trưởng Năng lượng Herman Halushchenko và đại diện của Không quân và Bộ Tư lệnh Miền Đông báo cáo tóm tắt. Cuộc họp cũng có sự tham dự của đại diện các công ty năng lượng nhà nước và “nhà lãnh đạo mọi cấp theo chiều dọc giữa Chính phủ và cộng đồng”.

Tổng thống nói “Chúng ta đã đưa ra quyết định hỗ trợ khu vực này và sẽ tổ chức thêm các cuộc họp riêng liên quan đến lĩnh vực năng lượng của Sumy và các vùng biên giới khác của chúng tôi. Trước mùa đông, điều quan trọng nhất là dự trữ khả năng phục hồi.”

Tổng thống cho biết Tổng Tư Lệnh Syrskyi đã báo cáo về tình hình tiền tuyến – mặt trận Donetsk, Tỉnh Kharkiv, phía nam đất nước, biên giới và chiến dịch Kursk.

Trong thời gian Tổng thống Zelenskiy thăm Sumy, quân đội Nga đã bắn 50 phát vào khu vực biên giới của Tỉnh Sumy vào ngày 4 tháng 10. Một người đã bị thương.

[Ukrainska Pravda: Zelenskiy holds Staff meeting during visit to Sumy ]

2. Lửa bao trùm các kho dầu của Nga sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine

Chính quyền Nga đang phải vật lộn để dập tắt một số đám cháy bùng phát vào đêm Thứ Sáu, 04 Tháng Mười, sau một loạt cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine vào các kho dầu của nước này.

“Từ 9 giờ 50 đến 11 giờ 30 giờ Mạc Tư Khoa, các nỗ lực của chính quyền Kyiv nhằm thực hiện các cuộc tấn công khủng bố bằng UAV loại máy bay nhằm vào các mục tiêu trên lãnh thổ Liên bang Nga đã bị ngăn chặn”, Bộ Quốc phòng Nga cho biết.

“Sáu UAV đã bị phá hủy trên lãnh thổ của Vùng Belgorod, sáu UAV đã bị phá hủy và đánh chặn trên lãnh thổ của Vùng Voronezh, năm UAV đã bị phá hủy trên vùng biển Azov và một UAV trên lãnh thổ của Vùng Rostov.”

Ukraine nhận trách nhiệm về vụ tấn công Voronezh và cho biết mục tiêu là căn cứ lưu trữ nhiên liệu và chất bôi trơn Annanefteprodukt ở thị trấn Anna.

“Hoạt động của hệ thống phòng không Nga đã được ghi nhận trong khu vực của cơ sở”, Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết. “Ít nhất một trong những bồn chứa thẳng đứng được xác nhận đã bị bắn trúng. Đã xảy ra hỏa hoạn”.

Lính cứu hỏa Nga chiến đấu với đám cháy lớn tại một kho dầu ở Perm Krai. Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga báo cáo không có thương vong nhưng đám cháy kéo dài ngần một ngày đã đốt cháy mọi thứ.

Thống đốc tỉnh Voronezh Aleksandr Gusev cho biết “một số UAV” đã bị lực lượng phòng không của Nga phá hủy, các mảnh vỡ rơi xuống từ đó đã gây ra hỏa hoạn.

Gusev cho biết không có thương vong nào được ghi nhận trong vụ cháy, đám cháy đã được khoanh vùng “ngay sau khi lính cứu hỏa đến”.

Theo Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga, sáng thứ sáu, một đám cháy lớn hơn cũng bùng phát ở Perm Krai, cách Ukraine khoảng 1800 km.

“Một đám cháy ở Perm Krai đã được dập tắt sau khi hoành hành trên diện tích 10.000 mét vuông. Các nhà điều tra của Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga đang xác định nguyên nhân gây ra đám cháy”, bộ này cho biết, lưu ý rằng các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa là nguyên nhân được nghi ngờ nhiều nhất.

Sáng Thứ Bẩy, 05 Tháng Mười, Bộ này đã công bố đoạn phim về vụ hỏa hoạn trên Telegram và nỗ lực dập tắt đám cháy của lính cứu hỏa tại khu công nghiệp rộng 10.000 mét vuông.

Chiến dịch máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn của Ukraine ngày càng nhắm vào các tài sản năng lượng của Nga, bao gồm các nhà máy lọc dầu và kho chứa dầu, vốn là trụ cột của nền kinh tế nước này.

Vào cuối tháng 8, một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã gây ra một vụ hỏa hoạn bùng phát ở Rostov, buộc thống đốc khu vực phải ban bố tình trạng khẩn cấp và cử 500 lính cứu hỏa đến để giải quyết đám cháy. Trong khi thống đốc tuyên bố rằng đám cháy bùng phát do mảnh vỡ của UAV rơi xuống, Ukraine đã nhận trách nhiệm.

“Đây chính là cách mà chiến tranh từng bước xâm nhập vào lãnh thổ của đối phương”, Phó Thủ tướng Iryna Vereschuck phát biểu vài ngày sau vụ tấn công.

Tương tự như vậy, cuộc tấn công vào ngày 2 tháng 9 vào nhà máy lọc dầu Neft Mạc Tư Khoa của tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga đã đốt cháy cơ sở này.

[Newsweek: Fire Engulfs Russian Oil Depots Following Ukrainian Drone Attack]

3. Cựu Tổng Thư Ký Stoltenberg nhớ lại cuộc gọi khó khăn tới Zelenskiy sau cuộc xâm lược của Nga

Cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã mô tả cuộc điện thoại đầu tiên ông gọi cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy sau khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022.

Trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times, được công bố hôm Thứ Bẩy, 05 Tháng Mười, Stoltenberg cho biết ông không thể liên lạc với Tổng thống Zelenskiy trong hai ngày.

Cựu tổng thư ký NATO cho biết khi họ cuối cùng cũng nói chuyện, “cuộc gọi điện thoại đó khá khó khăn”.

Một phần, Stoltenberg nhớ lại, là nỗi sợ rằng Zelenskiy sẽ sớm bị “bắt hoặc bị giết”.

“Nhưng hơn thế nữa, một phần lớn cuộc trò chuyện là về vùng cấm bay. Ông ấy muốn có vùng cấm bay. Và tôi không thể cung cấp cho ông ấy vùng cấm bay,” ông nói.

Stoltenberg nói thêm rằng ông không hối hận về câu trả lời của mình.

“Thực tế là ngay từ đầu tôi đã xây dựng đường lối của NATO: là hỗ trợ tối đa Ukraine, nhưng không tham gia vào cuộc xung đột”, ông nói.

Stoltenberg cũng nhớ lại cuộc gặp đầu tiên của ông với Zelenskiy vào năm 2019 và thừa nhận rằng ông đã đánh giá thấp ông ấy.

“Tôi thích ông ấy, nhưng tôi không tưởng tượng ông ấy sẽ trở thành một nhà lãnh đạo chiến tranh. Ông ấy thiếu kinh nghiệm. Ông ấy chỉ hỏi những câu hỏi cơ bản nhất... Tôi đã đánh giá thấp ông ấy, hoàn toàn,” cựu Tổng thư ký NATO cho biết.

Trước đó, Stoltenberg thừa nhận rằng Liên minh có thể làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào năm 2022.

Stoltenberg cho biết điều duy nhất ông hối hận là lẽ ra ông nên vận động ráo riết để các đồng minh đổ vũ khí vào Ukraine trước khi cuộc xâm lược của Vladimir Putin xảy ra. Điều đó có thể khiến Vladimir Putin chùn bước và có nhiều khả năng cuộc xâm lược sẽ không bao giờ xảy ra.

Ông cũng nói về việc Nga đã nói dối các đại diện NATO ngay trước khi cuộc xâm lược toàn diện diễn ra.

[Ukrainska Pravda: Stoltenberg recalls difficult call to Zelenskiy after Russia's invasion]

4. Ukraine công bố thông tin cập nhật về hỏa tiễn tầm xa mới

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết một hỏa tiễn đạn đạo mới do Ukraine phát triển đã vượt qua các cuộc thử nghiệm bay, trong bối cảnh Kyiv đang tăng cường đầu tư vào sản xuất vũ khí trong nước sau hơn hai năm rưỡi chiến tranh với Mạc Tư Khoa.

“Hỏa tiễn đạn đạo mới của chúng tôi đã vượt qua các cuộc thử nghiệm bay thành công”, nhà lãnh đạo Ukraine phát biểu trong lần xuất hiện tại một hội nghị về công nghiệp quốc phòng ở Kyiv vào thứ ba.

Ukraine phụ thuộc vào nguồn viện trợ của phương Tây để duy trì kho hỏa tiễn của mình nhưng cũng đầu tư mạnh vào ngành sản xuất vũ khí và quốc phòng trong nước khi cuộc chiến khốc liệt với Nga vẫn tiếp diễn.

Viện nghiên cứu chiến tranh, gọi tắt là ISW có trụ sở tại Hoa Kỳ, nơi theo dõi những thay đổi và diễn biến hàng ngày ở Ukraine, cho biết hôm thứ Tư rằng nỗ lực của Kyiv nhằm tăng cường sản xuất thiết bị quân sự và vũ khí trong nước sẽ giúp giảm bớt sự phụ thuộc của nước này vào các nước hậu thuẫn phương Tây trong dài hạn, nhưng quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá này vẫn sẽ cần “sự hỗ trợ đáng kể từ phương Tây trong nhiều năm tới”.

Vào cuối tháng 8, Zelenskiy cho biết Ukraine đã thử nghiệm một hỏa tiễn đạn đạo do nước này sản xuất và mô tả kết quả là “tích cực”. Ông từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Rustem Umerov, cho biết Ukraine có nhiều loại hỏa tiễn đạn đạo, bên cạnh các thiết bị do phương Tây cung cấp như Hệ thống Hỏa tiễn Chiến thuật của Quân đội Hoa Kỳ hay ATACMS.

Kyiv không được phép sử dụng vũ khí phương Tây tầm xa như ATACMS chống lại các mục tiêu của Nga qua biên giới. Ukraine đã kháng cáo lệnh hạn chế này, nhưng bất chấp tín hiệu từ các quan chức vào tháng trước, lệnh hạn chế vẫn được duy trì. Hỏa tiễn đạn đạo sản xuất trong nước sẽ không nằm trong lệnh cấm này.

Ukraine có kho hỏa tiễn trước chiến tranh như hỏa tiễn chiến thuật tầm ngắn Tochka-U, có một số công dụng—nhưng hạn chế—đối với Kyiv, Rustem Umerov nói với Newsweek. Kyiv đã chuyển đổi một số hỏa tiễn phòng không cũ thành hỏa tiễn đạn đạo tấn công mặt đất, Bộ Trưởng Rustem Umerov nói, nhưng chúng “không hiệu quả bằng hỏa tiễn đạn đạo được chế tạo có mục đích”.

“ Giống như Tochkas, nguồn cung cấp vũ khí như vậy có hạn và đang giảm dần, vì vậy, đây chỉ là biện pháp tạm thời”.

Bộ Trưởng Rustem Umerov cho biết, phát biểu của Zelenskiy tuần này có thể ám chỉ đến Hrim-2, một hỏa tiễn đã được phát triển từ lâu nhưng ước tính có tầm bắn khoảng 500 km, hoặc hơn 300 dặm một chút.

Ông cho biết, tầm bắn này “không đủ để tấn công Mạc Tư Khoa”, nhưng đủ xa để đe dọa các địa điểm quan trọng của Nga như căn cứ không quân, kho đạn dược hoặc các cơ sở quân sự khác từ lãnh thổ Ukraine.

Ngoài việc được miễn trừ khỏi các điều kiện do Hoa Kỳ và các đồng minh khác áp đặt, hỏa tiễn đạn đạo cũng khó bị phòng không Nga đánh chặn hơn so với hỏa tiễn hành trình hoặc máy bay điều khiển từ xa, Rustem Umerov lưu ý. Các bệ phóng mặt đất cho Hrim-2 cũng có thể “được giấu ở hầu như bất cứ đâu khi không sử dụng, được đưa đến điểm phóng trong bóng tối và di chuyển nhanh chóng trở lại sau khi phóng”, Rustem Umerov cho biết.

Ông nhấn mạnh rằng: “Mức độ ảnh hưởng của chúng đến cuộc chiến phụ thuộc vào tốc độ và mức độ sản xuất hàng loạt của chúng, cũng như mức độ tin cậy và chính xác của chúng - và hiện tại vẫn chưa thể trả lời chắc chắn bất kỳ câu hỏi nào trong số đó”.

Kyiv cũng đã phát triển chương trình phát triển hỏa tiễn hành trình chống hạm Neptune do nước này sản xuất. Hỏa tiễn Neptune được cho là đã đánh chìm tàu chủ lực của Nga ở Hắc Hải, Moskva, vào tháng 4 năm 2022 và tấn công một cảng của Nga ở Eo biển Kerch nối liền đất liền Nga với Bán đảo Crimea đã sáp nhập.

“Mọi người đều có thể thấy hỏa tiễn 'Neptune' của chúng tôi hiệu quả như thế nào”, Zelenskiy phát biểu vào thứ Ba.

Ông đã tiết lộ thêm thông báo về hỏa tiễn do Ukraine sản xuất trong những tháng tới. Ông cho biết vào cuối năm 2024 hoặc đầu năm 2025, “bạn sẽ nghe nhiều về một chương trình hỏa tiễn lớn”.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đầu tuần này cho biết sản lượng vũ khí trong nước đã tăng gấp ba lần vào năm 2023 và sau đó tăng gấp đôi trong tám tháng đầu năm 2024.

Chính phủ Ukraine sẽ dành thêm 7 tỷ đô la trong ngân sách nhà nước năm tới để mua vũ khí và các thiết bị quân sự khác, Shmyhal cho biết. Đây là mức tăng khoảng 65 phần trăm, ông nói thêm.

Trong sáu tháng đầu năm nay, Ukraine đã sản xuất nhiều hơn 25 lần đạn pháo và đạn cối so với sản lượng của cả năm 2022, Zelenskiy cho biết hôm thứ Ba. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết Kyiv có thể sản xuất tới 20 khẩu pháo mới, được gọi là hệ thống Bohdana, mỗi tháng.

[Newsweek: Ukraine Issues Update on New Long Range Missile]

5. Tổng thư ký NATO mới giải thích lý do tại sao Ukraine sẽ là ưu tiên hàng đầu của ông

Tổng thư ký NATO mới được bổ nhiệm Mark Rutte đã xác nhận trong chuyến thăm nước ngoài đầu tiên tới Kyiv rằng vấn đề Ukraine sẽ là ưu tiên hàng đầu của ông trên cương vị mới.

Rutte nhắc lại tại một cuộc họp báo ở Kyiv rằng chuyến thăm Ukraine là chuyến công tác đầu tiên của ông sau khi nhậm chức.

“Điều quan trọng đối với tôi là tôi đến Ukraine vào đầu nhiệm kỳ của mình để làm rõ ràng với các bạn, với người dân Ukraine và với tất cả mọi người đang theo dõi rằng NATO ủng hộ Ukraine. Với tư cách là Tổng thư ký NATO mới, ưu tiên và vinh dự của tôi là thúc đẩy sự ủng hộ này, làm việc với các bạn để bảo đảm rằng Ukraine sẽ chiến thắng”, ông nói.

Rutte giải thích rằng chính các đồng minh cần phải hỗ trợ Ukraine. “Đây là lý do tại sao chúng tôi cam kết hỗ trợ Ukraine vì an ninh của các bạn quan trọng đối với chúng tôi. Và cuộc đấu tranh giành tự do của các bạn phản ánh các nguyên tắc và giá trị cốt lõi của chúng tôi,” Mark Rutte nói.

Ông cũng chỉ ra rằng các đồng minh đã cung cấp cho Ukraine “sự hỗ trợ chưa từng có” kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện. Rutte nhấn mạnh rằng 99% hỗ trợ an ninh mà Ukraine nhận được đến từ các quốc gia thành viên NATO.

Tại cuộc họp báo chung, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết ông coi việc nhận được lời mời gia nhập Liên minh là ưu tiên hàng đầu trong mối quan hệ giữa Ukraine và NATO, mặc dù ông hiểu rằng điều đó sẽ không dễ dàng.

Thủ tướng lâu năm của Hòa Lan Mark Rutte chính thức nhậm chức Tổng thư ký NATO vào ngày 1 tháng 10. Sự xuất hiện của ông tại Kyiv đã được công bố rộng rãi vào giữa ngày 3 tháng 10.

Khi còn là Thủ tướng Hòa Lan, Rutte đã đến thăm tiền tuyến Kharkiv, nơi thỏa thuận an ninh giữa Ukraine và Hòa Lan được ký kết. Cùng với Volodymyr Zelenskiy, họ đi bộ trên các đường phố của thành phố và đến thăm những ngôi nhà bị hư hại do pháo kích.

Người kế nhiệm ông, Dick Schoof, đã đến thăm Zaporizhzhia như một phần trong chuyến thăm đầu tiên tới Ukraine, và các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng trong chính phủ Hòa Lan mới cũng đã có chuyến thăm đầu tiên tới Ukraine.

[European Pravda: New NATO Secretary General explains why Ukraine will be his top priority]

6. Nga tấn công các thị trấn ở Kursk không có quân đội Ukraine hiện diện ở đó

Lực lượng Nga vẫn tiếp tục mở các cuộc pháo kích vào các thị trấn ở Tỉnh Kursk của Nga ngay cả khi không có quân đội Ukraine nào hiện diện, Đại Tá Oleksii Dmytrashkivskyi, phát ngôn nhân của Nhóm tác chiến chiến thuật Kursk của Ukraine, cho biết như trên hôm Thứ Sáu, 04 Tháng Mười.

“Người dân địa phương không hiểu tại sao họ lại bị tấn công bởi lực lượng Nga vì quân đội Ukraine không ở gần đó. Nhưng người dân địa phương đang phải chịu đựng, họ buộc phải trốn trong tầng hầm trong nhiều giờ và đôi khi phải ở đó nửa ngày,” ông nói.

Diễn biến này xảy ra trong bối cảnh thời hạn 1 tháng 10 mà Vladimir Putin ra lệnh cho quân Nga phải tái chiếm được Kursk đã trôi qua. Các cuộc phản công của quân Nga cho đến nay đều thất bại.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine liên tục báo cáo về các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và bom trên không của Nga vào Tỉnh Kursk kể từ khi Ukraine bắt đầu tấn công vào lãnh thổ Nga vào đầu tháng 8.

Trước đó, Ukraine đã mời Liên Hiệp Quốc và Hội Hồng Thập Tự quốc tế, gọi tắt là ICRC “tham gia các nỗ lực nhân đạo” tại các khu vực do Kyiv kiểm soát thuộc Tỉnh Kursk của Nga. Mạc Tư Khoa đã lên án động thái này là hành động khiêu khích.

Quân đội Ukraine được tường trình đang cung cấp nước, thực phẩm và thuốc men cho cư dân của khu vực Kursk do Ukraine kiểm soát. Theo Đại Tá Dmytrashkivskyi, lực lượng Ukraine cũng đang cố gắng khôi phục nước và điện, bao gồm cả việc sử dụng máy phát điện.

“Tất cả những điều này đều đổ lên vai quân đội Ukraine vì chúng tôi tuân thủ mọi yêu cầu của luật nhân đạo quốc tế và cung cấp cho người dân địa phương mọi thứ họ cần”, ông nói thêm.

Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công xuyên biên giới vào Tỉnh Kursk của Nga vào ngày 6 tháng 8, tuyên bố đã chiếm giữ 102 thị trấn và hơn 1.300 km2.

[Kyiv Independent: Russia attacking Kursk Oblast settlements with no Ukrainian troops present, Kyiv's military claims]

7. Zelenskiy thăm quân đội ở Sumy và nhận xét rằng chiến dịch Kursk ‘khuyến khích những người cung cấp vũ khí cho chúng tôi’

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bắt đầu chuyến thăm Tỉnh Sumy vào ngày 4 tháng 10 bằng cuộc gặp gỡ với các binh sĩ thuộc Lữ đoàn Dù số 82 đang chiến đấu tại Tỉnh Kursk của Nga.

Nga đã tăng cường các cuộc không kích vào Tỉnh Sumy, một khu vực đông bắc nằm trên biên giới của Ukraine với Nga, kể từ khi Kyiv tiến hành cuộc tấn công xuyên biên giới vào Tỉnh Kursk lân cận.

Ukraine bắt đầu cuộc tấn công vào Tỉnh Kursk vào ngày 6 tháng 8 và tuyên bố đã chiếm giữ khoảng 100 thị trấn kể từ đó.

Zelenskiy đã lắng nghe báo cáo từ các chỉ huy và trao thưởng cho binh lính trong chuyến thăm.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy trao giải thưởng cho một người lính bị thương trong chuyến thăm tới Tỉnh Sumy, Ukraine, vào ngày 4 tháng 10 năm 2024.

“ Cảm ơn các bạn đã phục vụ trong việc bảo vệ đất nước của chúng ta. Tôi cảm ơn tất cả các chỉ huy, sĩ quan và binh lính vì chiến dịch Kursk, điều này đã giúp thúc đẩy rất nhiều những người cung cấp vũ khí cho chúng ta”, tổng thống nói.

Trong chuyến thăm, Zelenskiy cũng đã gặp Bộ tư lệnh tối cao, cơ quan chỉ huy và kiểm soát cao nhất mọi nhánh của bộ máy quốc phòng và an ninh Ukraine, để thảo luận về việc bảo vệ cơ sở hạ tầng, lĩnh vực năng lượng và phòng không của Ukraine.

Tổng thống đã lắng nghe báo cáo từ các chỉ huy quân đội Ukraine, bao gồm Không quân và Bộ tư lệnh tác chiến phía Đông, cũng như từ Bộ trưởng Năng lượng Herman Halushchenko.

“Có những giải pháp hỗ trợ khu vực, và sẽ có những cuộc họp riêng về lĩnh vực năng lượng tại Tỉnh Sumy và các vùng biên giới khác của chúng tôi. Trước mùa đông, điều quan trọng nhất là phải có biên độ an toàn”, Zelenskiy nói.

[Kyiv Independent: Kursk operation 'motivates those who give us weapons' — Zelensky visits troops in Sumy Oblast]

8. Tin thêm về vụ ATACMS của Ukraine tấn công phá hủy trạm radar tầm xa của Nga trị giá 100 triệu đô la

Quân đội Ukraine đã tấn công một trạm radar quan trọng của Nga bằng hỏa tiễn tầm xa do Hoa Kỳ cung cấp, Kyiv cho biết hôm thứ năm, một động thái có thể phá vỡ hệ thống phòng không của Mạc Tư Khoa và mở ra các mục tiêu của Nga cho các cuộc tấn công tiếp theo bằng vũ khí tinh vi của phương Tây.

Phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, cho biết Ukraine đã phá hủy một trạm radar tầm xa Nebo-M của Nga.

“Việc phá hủy nó làm giảm đáng kể khả năng phát hiện, theo dõi và đánh chặn các mục tiêu khí động học và đạn đạo của quân đội Nga”.

Các báo cáo từ cuối tháng 5 cho biết Ukraine đã sử dụng Hệ thống hỏa tiễn chiến thuật lục quân, gọi tắt là ATACMS do Hoa Kỳ tài trợ để nhắm vào radar Nebo-M ở khu vực do Nga kiểm soát thuộc vùng Luhansk, miền đông Ukraine.

Nebo-M “rất phức tạp”. Kyiv cho biết Nga chỉ còn lại 10 trạm radar như vậy, chi phí cho mỗi hệ thống lên tới hơn 100 triệu đô la.

Truyền thông nhà nước Nga tuyên bố radar này có thể phát hiện máy bay và hỏa tiễn đạn đạo của đối phương ở khoảng cách 1.000 km.

Quân đội Ukraine cho biết thêm rằng việc phá hủy trạm radar sẽ giúp Kyiv sử dụng hiệu quả hỏa tiễn hành trình Storm Shadow của Anh và SCALP của Pháp, được phóng từ máy bay.

Ukraine đã nhận được một số lô hỏa tiễn ATACMS và một số lượng không xác định hỏa tiễn Storm Shadow và SCALP, nhưng Kyiv liên tục yêu cầu thêm các loại vũ khí tấn công tầm xa như thế này để chống lại sự tiến công dần dần của Nga ở phía đông đất nước.

Họ cũng đã lên tiếng kêu gọi Hoa Kỳ, Anh và các đồng minh khác dỡ bỏ các hạn chế ngăn cản Ukraine sử dụng những vũ khí này trên lãnh thổ Nga được quốc tế công nhận. Những yêu cầu này cho đến nay vẫn chưa mang lại kết quả cho Kyiv, mặc dù một số tín hiệu từ các quan chức vào tháng trước.

Giám đốc nhà sản xuất vũ khí nhà nước Nga Almaz-Antey đã mô tả radar Nebo-M vào năm 2021 là “mối đe dọa của công nghệ tàng hình”, phát biểu trong bài phát biểu được truyền thông nhà nước Mạc Tư Khoa đưa tin vào thời điểm đó rằng radar này có thể phát hiện chiến đấu cơ tàng hình F-22 và F-35 của Hoa Kỳ.

Hãng thông tấn nhà nước Tass mô tả Nebo-M là một trong những radar tạo thành “xương sống” của mạng lưới dọc theo biên giới trên bộ của Nga. Theo Tass, lần đầu tiên nó được chuyển giao cho quân đội Mạc Tư Khoa vào năm 2017 và đến Bán đảo Crimea đã sáp nhập vào năm 2018.

[Newsweek: Ukraine ATACMS Strikes Destroy Long-Range Russian Radar Station Worth $100M]

9. Kết quả chuyến thăm của Rutte tới Kyiv: Suy nghĩ lại về tương lai NATO của Ukraine với tân Tổng Thư Ký

Vào ngày 1 tháng 10, cựu Thủ tướng Hòa Lan Mark Rutte chính thức đảm nhiệm chức vụ Tổng thư ký NATO. Ông đã nhận được “biểu tượng của quyền lực” từ người tiền nhiệm Jens Stoltenberg – đó là một chiếc búa nghi lễ mà Iceland tặng cho Liên minh vào năm 1963. Các Tổng thư ký NATO đã sử dụng nó để khai mạc các cuộc họp của Hội đồng Bắc Đại Tây Dương trong 70 năm qua.

Cùng ngày hôm đó, trong buổi họp báo đầu tiên của mình, Rutte tuyên bố rằng việc ủng hộ Ukraine sẽ là một trong ba ưu tiên của ông khi nhậm chức và hứa sẽ đưa Ukraine đến gần hơn với việc gia nhập Liên minh. Để minh họa rằng đây không chỉ là lời nói suông, ngay sau khi nhậm chức, ông đã bắt đầu chuẩn bị cho chuyến thăm Ukraine, đến Kyiv vào ngày 3 tháng 10 trong một chuyến thăm ngắn. Việc chuẩn bị đã bắt đầu từ tháng 9 theo chỉ đạo của Rutte, trước khi ông chính thức nhậm chức.

Trong quan hệ quốc tế, việc lựa chọn thủ đô cho chuyến thăm nước ngoài đầu tiên luôn gửi đi một tín hiệu. Thực tế là chuyến thăm này diễn ra chỉ một ngày sau khi Rutte được bổ nhiệm vì ông đã rời Brussels vào thứ Tư khiến tín hiệu này thậm chí còn mạnh mẽ hơn.

Rutte nhấn mạnh điều này tại Kyiv, tuyên bố rằng ông muốn “làm cho mọi người, mọi người dân Ukraine và mọi người đang theo dõi, hiểu rõ rằng NATO luôn sát cánh cùng Ukraine. Với tư cách là Tổng thư ký NATO mới, tôi ưu tiên và vinh dự được thúc đẩy sự ủng hộ này, hợp tác với các bạn để bảo đảm Ukraine chiến thắng”.

Thật không may, những tín hiệu công khai từ Tổng thư ký mới đã bắt đầu và kết thúc bằng cử chỉ mang tính biểu tượng này. Mark Rutte, người với tư cách là Thủ tướng Hòa Lan đã nổi tiếng với những tuyên bố mạnh mẽ, đã phải kiềm chế điều này khi chuyển sang NATO. Trong những bình luận của mình về con đường trở thành thành viên của Ukraine, ông chỉ đưa ra những tuyên bố chung chung và không tiết lộ bất kỳ diễn biến mới nào.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là không có tiến triển.

Khả năng mời Ukraine tham gia Liên minh đang được thảo luận nghiêm chỉnh, mặc dù là riêng tư.

Điều này đã được giữ bí mật trong một thời gian, nhưng sau khi truyền thông Hoa Kỳ rò rỉ tin tức rằng ngay cả Tòa Bạch Ốc hiện cũng đang nghiên cứu ý tưởng này, Kyiv và các quốc gia đối tác đã thừa nhận rằng các cuộc thảo luận đang được tiến hành.

Không còn nghi ngờ gì nữa, lời mời sẽ nằm trong chương trình nghị sự tại cuộc họp Ramstein được tổ chức tại Đức vào ngày 12 tháng 10. Đây là một trong những lý do tại sao Nhóm tiếp xúc quốc phòng Ukraine họp ở cấp lãnh đạo, với sự hiện diện của tổng thống Hoa Kỳ.

Vậy điều gì đã thay đổi?

Cho đến tận bây giờ, chủ đề này vẫn hoàn toàn nằm ngoài tầm với của Tòa Bạch Ốc!

Cần nhớ lại rằng trong Hội nghị thượng đỉnh Vilnius của NATO vào tháng 7 năm 2023, Tổng thống Joe Biden đã không che giấu sự tức giận của mình đối với Ukraine và các đồng minh Âu Châu vì muốn ít nhất là bắt đầu thảo luận về ý tưởng mời như vậy. Sau đó, theo các nguồn tin của tờ European Pravda, tổng thống Hoa Kỳ đã đóng cửa mọi nỗ lực đưa vấn đề này trở lại chương trình nghị sự. Kyiv đã nhận được nhiều tín hiệu liên tục trước Hội nghị thượng đỉnh Washington rằng tổng thống Hoa Kỳ coi bất kỳ sự lặp lại nào của kịch bản Vilnius là không thể chấp nhận được, ngụ ý rằng vì lợi ích của chính mình, Kyiv thậm chí không nên đề cập đến vấn đề tư cách thành viên NATO.

Hiện nay, chưa đầy bốn tháng sau, tình hình đã thay đổi.

Tờ European Pravda đã nhận được xác nhận từ nhiều nguồn tin từ Hoa Kỳ và Ukraine rằng Tổng thống Biden và cố vấn an ninh quốc gia của ông, Jake Sullivan, hiện đang nghiêm chỉnh xem xét ý tưởng này.

Lý do cho sự thay đổi chấn động này là Tổng thống Biden đã từ chức ứng cử viên tổng thống và nhận ra rằng nhiệm kỳ này sẽ đánh dấu sự kết thúc sự nghiệp chính trị của ông. Do đó, câu hỏi về di sản của ông đã nảy sinh.

Tổng thống Biden đã dành hơn 50 năm cuộc đời mình cho chính trị và rất quan tâm đến di sản mà ông sẽ để lại trong sách lịch sử, và bốn năm qua không mang lại nhiều tin tốt. Nhiệm kỳ tổng thống của ông gặp nhiều thách thức, cả trong nước (với phần lớn đại dịch và thời gian tiêm chủng khó khăn rơi vào nhiệm kỳ của Tổng thống Biden) và thậm chí còn nhiều thách thức hơn trên trường quốc tế.

Năm đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Biden chứng kiến sự rút quân thảm khốc của Hoa Kỳ khỏi Afghanistan, và năm sau là cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine. Mặc dù tổng thống Hoa Kỳ chắc chắn không phải chịu trách nhiệm cho hành động của Putin, nhưng lịch sử sẽ ghi nhận sự trùng hợp ngẫu nhiên này về thời gian và sẽ không bỏ qua thực tế là Tòa Bạch Ốc đã quá thận trọng trong việc phản ứng với sự xâm lược của Nga, liên tục bị các đối tác Âu Châu chỉ trích.

Chỉ còn ba tháng rưỡi nữa là hết nhiệm kỳ, vị tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ rất muốn thay đổi quỹ đạo này và rời nhiệm sở với một kết cục rất khác.

Việc từ bỏ chính sách quá thận trọng đối với cuộc chiến tranh của Nga và mời Ukraine gia nhập NATO đang được xem xét như những cách tiềm năng để đạt được điều này.

Đó là lý do tại sao Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã đưa một điều khoản về tư cách thành viên NATO vào Kế hoạch Chiến thắng của mình. Theo nguồn tin của tờ European Pravda, ban đầu ông đã nhận được phản hồi tích cực về ý tưởng này từ Washington.

Vậy điều này có nghĩa là lời mời đã được chấp nhận rồi không? Thật không may là không.

Những bình luận được Zelenskiy đưa ra sau cuộc hội đàm với Tổng thư ký NATO đã chứng minh điều này.

“Bây giờ chúng tôi tập trung vào việc mời Ukraine tham gia Liên minh. Đây là một bước rất quan trọng. Rất khó để đạt được”, Zelenskiy nói.

Thực vậy, ngay cả với sự hậu thuẫn của Tổng thống Biden, vẫn còn nhiều trở ngại đáng kể cản trở lời mời này.

Rào cản đầu tiên là trong khi ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong NATO là đáng kể, Liên minh không đưa ra quyết định đơn phương: nó hoạt động theo sự đồng thuận. Để mời Ukraine tham gia, cần phải giành được sự ủng hộ của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan và các nhà lãnh đạo của hai quốc gia có mối quan hệ đặc biệt với Điện Cẩm Linh – là Slovakia và Hung Gia Lợi.

Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orbán có thể đặc biệt khó thuyết phục, vì Tổng thống Biden không có nhiều uy tín đối với ông. Orbán đang công khai đặt cược vào việc cựu Tổng thống Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Hoa Kỳ và không có khả năng đồng ý với động thái như vậy trước khi cuộc bầu cử Hoa Kỳ kết thúc. Và nếu Ông Trump giành chiến thắng, có vẻ như rất khó có khả năng Orbán sẽ sẵn sàng giúp Tổng thống Biden bảo vệ di sản của mình sau ngày bầu cử.

Nhưng có một trở ngại khác có lẽ còn đặt ra nhiều thách thức hơn.

Ngay cả bây giờ, tầm nhìn mà Tổng thống Biden và nhóm của ông có về tương lai của Ukraine vẫn không hoàn toàn phù hợp với mong muốn của Ukraine và Zelenskiy.

Vấn đề nằm ở chi tiết.

Lời mời này sẽ được xây dựng như thế nào khi một phần lãnh thổ được quốc tế công nhận của Ukraine đang bị tạm chiếm? Nghĩa vụ phòng thủ tập thể theo Điều 5 của NATO sẽ áp dụng cho phần nào của Ukraine nếu Ukraine trở thành thành viên? Làm thế nào để Tổng thống Zelenskiy và người dân Ukraine có thể chấp nhận được cách diễn đạt thỏa hiệp? Làm thế nào để điều này có thể hòa giải với tầm nhìn của Tòa Bạch Ốc, nơi - mặc dù lập trường của họ có thể đã mềm mỏng hơn đôi chút - vẫn không tin vào khả năng khôi phục hoàn toàn toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine?

Và cuối cùng, làm sao bất kỳ cách diễn đạt nào có thể tránh được việc thế giới coi là dấu hiệu cho thấy phương Tây đã chấp nhận việc Nga xâm lược một phần lãnh thổ của Ukraine và sẵn sàng từ bỏ phần lãnh thổ đó cho Mạc Tư Khoa, qua đó trao cho Putin ít nhất một chiến thắng một phần?

Vẫn chưa có câu trả lời cho bất kỳ câu hỏi nào trong số này. Nhưng việc tìm kiếm những câu trả lời này chính là điều khiến chuyến thăm của Tổng thư ký NATO trở nên có ý nghĩa.

Vị trí mà Mark Rutte hiện nắm giữ là độc đáo. Mặc dù ông có thể được coi là nhà lãnh đạo NATO cứng rắn với Nga, nhưng trên thực tế, quyền lực của Tổng thư ký khá hạn chế. Thậm chí còn có lý do để nói đùa rằng chiếc búa mà Tổng thư ký sử dụng để mở cuộc họp chứa đựng một phần lớn thẩm quyền của ông. Thật vậy, Tổng thư ký có thể tự quyết định sử dụng búa hay mở cuộc họp mà không cần búa, nhưng về hầu hết các vấn đề khác, ông phải tham khảo ý kiến của Đồng minh.

Tuy nhiên, ngoài quyền ra quyết định trực tiếp, Tổng thư ký còn có đòn bẩy tiềm ẩn, ảnh hưởng đến các quyết định dự thảo, khả năng thúc đẩy các sáng kiến và cơ hội đề xuất những ý tưởng sáng tạo.

Đó chính xác là những gì chúng ta có thể mong đợi từ Tổng thư ký mới khi ông hoàn toàn nắm giữ ảnh hưởng của mình tại Trụ sở NATO. Và thực tế là Mark Rutte đã chứng minh khả năng đưa ra những quyết định táo bạo trong vị trí trước đây của mình tạo cơ sở cho sự lạc quan thận trọng về hình thức của lời mời - tất nhiên là với điều kiện là cuộc thảo luận đạt đến giai đoạn cuối cùng.

Trong mọi trường hợp, thật tốt khi cuộc thảo luận đã bắt đầu. Suy cho cùng, chỉ bốn tháng trước, điều đó dường như hoàn toàn không thể.

[European Pravda: Rethinking Ukraine's NATO future with the new Secretary General: the outcome of Rutte's visit to Kyiv]