Tác giả Jonathan Liedl của National Catholic Register có bài nhận định nhan đề “Snubs and Surprises: Making Sense of Pope Francis’ Latest Cardinal Picks”, nghĩa là “Những khinh miệt và bất ngờ: Tìm hiểu ý nghĩa của việc Đức Thánh Cha Phanxicô lựa chọn Hồng Y mới nhất”.

Tác giả cho rằng các lựa chọn của Đức Thánh Cha Phanxicô gây bất ngờ cho người Công Giáo Úc và Ukraine

Trước thông báo hôm Chúa Nhật, một số nhà quan sát lưu ý rằng Hồng Y đoàn không có bất kỳ đại diện nào từ Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương — là một sự thiếu sót đáng chú ý, xét đến cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine và sự lớn mạnh của Giáo Hội này.

Trong số các Giáo Hội Công Giáo nghi lễ Đông phương hiệp thông hoàn toàn với Tòa Thánh, Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương là Giáo Hội lớn thứ hai chỉ sau Giáo Hội Công Giáo Syro Malabar của Ấn Độ.

Hồng Y đoàn cũng không có vị nào tại Úc, nơi chưa có Hồng Y nào kể từ khi Hồng Y George Pell qua đời vào Tháng Giêng năm 2023.

Đức Thánh Cha Phanxicô hiện đã khắc phục điều đó, nhưng không theo cách mà mọi người mong đợi - và có lẽ không theo cách khiến người Úc hay người Công Giáo Hy Lạp Ukraine có thể vui mừng.

Trong một lựa chọn gây ngạc nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Giám mục Mykola Bychok, 44 tuổi, của Giáo phận Công Giáo Ukraine tại Melbourne, Úc, làm Hồng Y. Khi làm như vậy, ngài đã bỏ qua hai giám mục cao cấp khác: đó là Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk, giáo chủ có trụ sở tại Kyiv của Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương, người đã chỉ trích cách Đức Thánh Cha Phanxicô đề cập đến cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, và Tổng giám mục Anthony Fisher, người kế nhiệm Hồng Y Pell với tư cách là Đấng bản quyền của Sydney và là nhà lãnh đạo Công Giáo có uy tín nhất của Úc.

Nói cách khác, người Công Giáo Đông phương Ukraine có một Hồng Y, nhưng đó không phải là nhà lãnh đạo của họ, là người đã nổi lên như một nhà lãnh đạo anh hùng trong một cuộc chiến tranh khủng khiếp; và Úc cũng có một Hồng Y, nhưng vị này không đại diện cho 5 triệu người Công Giáo trên hòn đảo này, phần lớn theo nghi lễ Latinh.

Trong khi Giám mục Bychok có thể là một nhà lãnh đạo tốt, một số người Công Giáo Hy Lạp tại Úc và Ukraine có thể coi việc lựa chọn ngài là không lý tưởng, vì điều này báo hiệu rằng cả Tổng giám mục Shevchuk và Tổng giám mục Fisher đều khó có thể nhận được mũ đỏ trong thời gian tới.

Fiducia Supplicans, văn bản gây tranh cãi của Vatican vào tháng 12 năm 2023 về các phước lành cho người đồng giới, là một góc nhìn quan trọng khác giúp hiểu rõ hơn về những ai có tên trong danh sách Hồng Y mới — và những ai bị loại.

Chẳng hạn, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chọn Tổng giám mục Jean-Paul Vesco, một tu sĩ dòng Đaminh người Pháp, người lãnh đạo Giáo hội tại Algiers và cùng các giám mục anh em ở Bắc Phi đưa ra lời bảo vệ nhẹ nhàng cho tài liệu này.

Tương tự như vậy, một sự lựa chọn khác, Đức Hồng Y mới đắc cử người Serbia, Tổng giám mục Ladislav Nemet, dường như đã chào đón Fiducia Supplicans nồng nhiệt hơn so với các giáo sĩ Đông Âu trung bình, nhấn mạnh rằng phước lành này không phải là sự tán thành các cặp đồng giới, mà còn nói rằng mong muốn của các cặp đôi đồng giới được nhận phước lành là một ví dụ về thế giới hiện đại “khám phá ra chân lý... nhanh hơn chúng ta dựa trên sự mặc khải và truyền thống trong Kinh thánh.”

Trong khi đó, Giáo Hội Công Giáo năng động do người bản địa lãnh đạo ở vùng cận Sahara Phi Châu — nơi mà sự phản kháng đối với Fiducia Supplicans diễn ra mạnh mẽ và rầm rộ nhất — sẽ chỉ có một Hồng Y được bổ sung vào Hồng Y Đoàn, Tổng giám mục Ignace Bessi Dogbo của Abidjan, Bờ Biển Ngà.

Trên thực tế, trong khi Á Châu và Mỹ Châu Latinh đều sẽ nhận được năm Hồng Y mới, điều này sẽ mở rộng tỷ lệ đại diện của cả hai châu lục trong Hồng Y Đoàn, thì số lượng ít ỏi của Phi Châu trong công nghị tấn phong Hồng Y sắp tới thực sự sẽ làm giảm tiếng nói của châu lục này trong Hồng Y Đoàn — và trong một mật nghị bầu giáo hoàng tương lai. Bằng cách chỉ nhận được 2 trong số 20 Hồng Y cử tri mới (những người dưới 80 tuổi), tỷ lệ phiếu bầu của châu lục này giảm từ 13,1% xuống 12,7%, một sự đảo ngược rõ ràng so với sở thích được truyền tụng của Đức Thánh Cha Phanxicô là trao cho Nam bán cầu nhiều tiếng nói hơn trong các vấn đề của Giáo hội.

Sự vắng mặt của những người Phi Châu đáng chú ý như Tổng giám mục Andrew Nkea của Cameroon, người đã lãnh đạo hội đồng giám mục của đất nước này trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra tại tổng giáo phận quê nhà của mình, hoặc các giám mục người Kenya như Tổng giám mục Maurice Muhatia hoặc Tổng giám mục Phillip Anyolo, là điều đáng chú ý, và sự đón nhận không mấy nồng nhiệt của châu lục này đối với Fiducia Supplicans có thể có liên quan đến điều này.

Tổng giám mục Shevchuk cũng đã lên tiếng phản đối kịch liệt Fiducia Supplicans, có lẽ đây là một lý do nữa để Đức Thánh Cha Phanxicô bỏ qua ngài.

Khi nói đến việc trao mũ đỏ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã có thói quen bỏ qua các nhà lãnh đạo của các giáo phận Hồng Y, hay các tổng giáo phận quan trọng theo truyền thống do một Hồng Y lãnh đạo. Ngài đã làm điều đó một lần nữa, khi các giáo phận lớn như Paris, Milan và Los Angeles một lần nữa bị bỏ qua. Cả ba giáo phận đó đã thiếu một Hồng Y trong hơn bảy năm.

Mỗi khi có công bố về một giáo hội mới, người Mỹ sẽ xem xét kỹ tên để xem tổng giám mục Los Angeles có nằm trong số đó hay không.

Và giống như mọi công nghị khác được tổ chức kể từ khi Đức Thánh Cha Phanxicô trở thành giáo hoàng vào năm 2013, tên của Tổng giám mục José Gomez không được nêu, mặc dù ngài là giám mục của giáo phận lớn nhất nước Mỹ.

Trong khi sự vắng mặt của Tổng giám mục Gomez đã được dự đoán trước tại thời điểm này, thì việc không tìm thấy một người Mỹ nào trong danh sách của Đức Thánh Cha Phanxicô lại có phần đáng ngạc nhiên. Vì Hồng Y Seán O'Malley của Boston đã bước sang tuổi 80 vào mùa hè năm ngoái và hiện không còn đủ điều kiện để tham gia mật nghị Hồng Y, nên đã có suy đoán rằng Đức Thánh Cha Phanxicô có thể bổ nhiệm một Hồng Y người Mỹ mới tại công nghị tiếp theo. Đức Thánh Cha Phanxicô đã sử dụng chiếc mũ đỏ để cố gắng định hình lại đáng kể ảnh hưởng trong giám mục đoàn Hoa Kỳ, bổ nhiệm các Hồng Y có xu hướng cấp tiến hơn nhiều so với giám mục người Mỹ thông thường, chẳng hạn như Hồng Y Blase Cupich của Chicago và Hồng Y Robert McElroy của San Diego.

Thực tế là lần này ngài không chỉ định một Hồng Y người Mỹ nào cho thấy ngài không thể tìm được một ứng cử viên nào theo kiểu Hồng Y Cupich — hoặc Đức Thánh Cha không còn hứng thú với việc định hình lại Giáo hội Hoa Kỳ thông qua việc bổ nhiệm Hồng Y. Dù lý do là gì, điều đó có nghĩa là đại diện thống kê của Hoa Kỳ trong Hồng Y đoàn sẽ giảm tại công nghị ngày 8 tháng 12, xuống còn 7% từ 8,2% hiện nay và từ 9,4% năm 2013.


Source:National Catholic Register