1. Tổng thống Donald Trump: Việc sáp nhập Greenland ‘sẽ xảy ra’

Ông Donald Trump nhắc lại vào thứ năm rằng Hoa Kỳ sẽ sáp nhập Greenland, đồng thời hoan nghênh kết quả bầu cử của hòn đảo Bắc Cực này.

“Tôi nghĩ điều đó sẽ xảy ra”, Tổng thống Hoa Kỳ cho biết khi được hỏi về tầm nhìn của ông đối với khả năng sáp nhập Greenland trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục với Tổng thư ký NATO Mark Rutte.

“Chúng ta cần Greenland vì an ninh quốc tế,” Tổng thống Donald Trump nói, đồng thời nói thêm rằng ông tin tưởng Rutte sẽ đóng vai trò “quan trọng”.

Về phần mình, Rutte cho biết ông không “muốn kéo NATO” vào cuộc thảo luận, nhưng thừa nhận tầm quan trọng của Greenland đối với an ninh Bắc Cực xét theo lợi ích của Trung Quốc và Nga.

Tổng thống Donald Trump đã gây chấn động vào Tháng Giêng khi ông nói rằng vùng lãnh thổ của Đan Mạch và hòn đảo lớn nhất thế giới là “hoàn toàn cần thiết” cho an ninh của Mỹ và từ chối loại trừ khả năng sử dụng biện pháp cưỡng chế kinh tế hoặc quân sự để giành quyền kiểm soát nơi này.

Greenland đã là một phần của Khối thịnh vượng chung Đan Mạch kể từ năm 1953, khi nơi này được nâng cấp từ tình trạng thuộc địa sau hơn 200 năm.

“Đan Mạch ở rất xa”, Tổng thống Trump nói và nhấn mạnh rằng Copenhagen không có khả năng cung cấp sự bảo vệ.

Múte B. Egede, lãnh đạo Greenland, đã ngay lập tức phản hồi lại bình luận của Tổng thống Trump vào thứ năm, nói rằng “đủ rồi” và triệu tập các nhà lãnh đạo đảng của hòn đảo này đến một cuộc họp để “củng cố sự phản đối của chúng ta đối với Trump”.

Egede đang trải qua những ngày cuối cùng tại nhiệm sau khi thua cuộc bầu cử ở Greenland hôm thứ Ba, mà Tổng thống Donald Trump gọi là “một cuộc bầu cử tốt cho chúng ta”. Tổng thống Hoa Kỳ đã khen ngợi người chiến thắng trong cuộc bầu cử, Jens-Frederik Nielsen của Đảng Dân chủ, là “một người rất tốt”.

Đảng Dân chủ, giành chiến thắng với 30 phần trăm số phiếu bầu, được biết đến với nền tảng thân thiện với doanh nghiệp, ủng hộ con đường giành độc lập của Greenland thông qua nhiều cơ hội kinh tế hơn. Họ đã kiên quyết bãi bỏ lệnh cấm khai thác tài nguyên của hòn đảo này.

Nhưng Nielsen và đảng Dân chủ cũng đã tuyên bố chắc chắn rằng Greenland không phải để bán và đã bác bỏ ý tưởng trở thành một phần của Hoa Kỳ.

Nielsen gọi những bình luận của Tổng thống Trump là không thể chấp nhận được.

“Tuyên bố của Trump từ Hoa Kỳ là không phù hợp và một lần nữa cho thấy rằng trong những tình huống như vậy, chúng ta phải đoàn kết lại”, ông đăng trên mạng xã hội vào thứ năm.

[Newsweek: Trump: Annexation of Greenland ‘will happen’]

2. Quốc hội Pháp kêu gọi tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga

Các nhà lập pháp Pháp đã thông qua một nghị quyết không ràng buộc vào tối thứ Tư, kêu gọi Liên minh Âu Châu tịch thu các tài sản bị đóng băng của Nga và sử dụng chúng để hỗ trợ Ukraine.

Cuộc bỏ phiếu diễn ra trong bối cảnh các nước Âu Châu ngày càng cân nhắc đến ý tưởng tịch thu khoảng 200 tỷ euro tài sản của Nga bị phong tỏa sau khi Mạc Tư Khoa tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022. Hầu hết các tài sản đó được nắm giữ tại tổ chức tài chính Euroclear có trụ sở tại Brussels.

Cho đến nay, Pháp đã công khai phản đối động thái này vì lo ngại nó có thể vi phạm luật pháp quốc tế và khiến các nhà đầu tư hoảng sợ. Nhưng các quan chức Pháp đang âm thầm ủng hộ ý tưởng này. Năm ngoái, các nước G7 đã đồng ý sử dụng lợi nhuận từ những tài sản đó — thay vì trực tiếp sử dụng tài sản — để hỗ trợ khoản vay 50 tỷ đô la cho Ukraine.

Hơn 60 phần trăm các nhà lập pháp có mặt đã bỏ phiếu ủng hộ biện pháp này. Đảng cực hữu National Rally đã bỏ phiếu trắng, trong khi đảng cực tả France Unbowed đã bỏ phiếu chống lại biện pháp này.

Văn bản này cũng kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu và các nước thành viên “tạo điều kiện thuận lợi” cho Ukraine gia nhập khối này.

Cuộc tranh luận kéo dài tám giờ đã phơi bày đầy đủ sự chia rẽ trong chính trường Pháp liên quan đến việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine và cho phép nước này gia nhập Liên Hiệp Âu Châu — điều mà các nhà lập pháp từ đảng France Unbowed và đảng National Rally đặc biệt lo ngại.

[Politico: French parliament calls for seizing frozen Russian assets]

3. Hoa Kỳ phản đối xung đột đóng băng ở Ukraine, chánh văn phòng của Tổng thống Zelenskiy cho biết

Hoa Kỳ phản đối việc giải quyết cuộc chiến toàn diện của Nga với Ukraine bằng một cuộc xung đột đóng băng, Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak cho biết vào ngày 13 tháng 3.

“Chúng tôi đã rất rõ ràng rằng chúng tôi sẽ không bao giờ đồng ý với một cuộc xung đột đóng băng. Chúng tôi rất phản đối điều đó và lập trường của chúng tôi phù hợp với các đối tác Hoa Kỳ của chúng tôi”, Yermak nói.

Phát biểu trên truyền hình quốc gia, Yermak cho biết cuộc họp Ukraine-Hoa Kỳ tại Saudi Arabia vào ngày 11 tháng 3 - do ông chủ trì - và lệnh ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ đề xuất chỉ là bước khởi đầu, vẫn còn nhiều việc phải làm ở phía trước.

Kyiv đồng ý một lệnh ngừng bắn tạm thời, với điều kiện là Nga cũng làm như vậy. Vài ngày sau, vào ngày 13 tháng 3, Putin cho biết ông sẵn sàng đồng ý với đề xuất này nhưng yêu cầu bảo đảm rằng Kyiv sẽ không huy động hoặc huấn luyện quân đội, cũng như không nhận viện trợ quân sự trong thời gian đó.

Yermak cho biết Washington phản đối một thỏa thuận tương tự như Bản ghi nhớ Budapest năm 1994 hoặc các thỏa thuận Minsk 2014-2015, vốn không ngăn chặn hoặc chấm dứt hành động xâm lược của Nga.

Theo Yermak, phái đoàn Ukraine và Mỹ cũng đồng thanh rằng các đại diện Âu Châu sẽ tham gia vào tiến trình hòa bình.

Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, trước đó cho biết Âu Châu sẽ không tham gia trực tiếp vào các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh của Nga tại Ukraine, nhưng lợi ích của Âu Châu sẽ được xem xét.

[Kyiv Independent: US opposed to frozen conflict in Ukraine, Zelenskiy's chief of staff says]

4. Tại sao Putin sẽ tìm cách phá hỏng kế hoạch ngừng bắn ở Ukraine của Tổng thống Donald Trump

Hôm Thứ Năm, 13 Tháng Ba, một cựu nhà ngoại giao Nga đã cảnh báo rằng nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh Vladimir Putin khó có thể chấp nhận đề xuất ngừng bắn do Hoa Kỳ làm trung gian mà Ukraine đã chấp thuận.

Boris Bondarev, người từng làm việc cho phái bộ thường trực của Nga tại Văn phòng Liên Hiệp Quốc ở Geneva cho đến khi ông từ chức để phản đối cuộc chiến của Putin với Ukraine, cho biết nhà lãnh đạo Nga sẽ không thấy việc chấp nhận này có lợi cho mình và ông sẽ tìm cách làm trầm trọng thêm các cuộc thảo luận bằng cách đưa ra một loạt các sửa đổi không hồi kết để nhấn chìm nó.

“Putin không quan tâm đến lệnh ngừng bắn,” Bondarev nói với POLITICO. “Ông ấy nghĩ rằng ông ấy có thể đạt được mục tiêu của mình thông qua chiến đấu. Tôi nghĩ ông ấy cảm thấy khá tự tin.”

Cựu nhà ngoại giao Nga đã cho biết như trên khi đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là Steve Witkoff đến Mạc Tư Khoa để thảo luận về lệnh ngừng bắn 30 ngày được đề xuất tại Ukraine — một lệnh ngừng bắn mà Tòa Bạch Ốc hy vọng sẽ mở đường cho một giải pháp hòa bình toàn diện và lớn hơn nhằm chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện kéo dài ba năm của Nga vào nước láng giềng.

Các quan chức Điện Cẩm Linh đã bày tỏ sự nghi ngờ về đề xuất này. Một cố vấn chính sách đối ngoại của Putin, Yuri Ushakov — người đã tham gia cuộc họp với các nhà đàm phán Hoa Kỳ tại Saudi Arabia vào tháng trước — đã mô tả lệnh ngừng bắn được đề xuất là “một văn bản vội vàng”.

Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo Mạc Tư Khoa không nên trì hoãn lệnh ngừng bắn ở Ukraine và hôm thứ Tư đã đe dọa Nga sẽ phải chịu hậu quả tài chính đáng kể nếu không ký vào thỏa thuận được làm trung gian trong các cuộc đàm phán đầu tuần này giữa các quan chức Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov xác nhận hôm thứ Năm rằng các nhà đàm phán Mỹ đang đến để giải thích đề xuất ngừng bắn. “Các cuộc tiếp xúc đã được lên kế hoạch”, Peskov nói với các phóng viên tại thủ đô Nga. “Chúng tôi sẽ không phán đoán trước”, Peskov nói thêm.

Ông không nói liệu Witkoff có đích thân gặp Putin hay không, cũng như liệu Điện Cẩm Linh đã đưa ra danh sách các yêu cầu riêng của mình hay chưa.

Bondarev cho biết ông không nghĩ Putin sợ Tổng thống Donald Trump. “Ông ấy không sợ làm ông ấy khó chịu nhưng có thể ông ấy sẽ nói với ông ấy, 'Được thôi, đó là một ý tưởng tuyệt vời. Tôi rất muốn ngừng chiến đấu. Nhưng tôi cần giải quyết một số câu hỏi nhỏ trước khi ngừng bắn. Nếu ông, Donald, muốn thỏa thuận này, nếu ông muốn, thì chúng ta hãy thực hiện một số sắp xếp nhỏ trước khi chúng ta bắt đầu nói chuyện' “, ông nói.

Nhìn chung, Putin có thể cho rằng “Tổng thống Donald Trump quan tâm nhiều hơn đến một thỏa thuận hòa bình hơn là Ukraine”, Bondarev nói thêm.

Tổng thống Donald Trump tự hào về khả năng đàm phán của mình, và ông đã tấn công Volodymyr Tổng thống Zelenskiy của Ukraine vào cuối tháng trước khi ông coi ông này là trở ngại cho một giải pháp hòa bình. Sau đó, Tổng thống Donald Trump đã cắt viện trợ quân sự cho Kyiv và tức giận vì người Ukraine không muốn hòa bình, nhưng đã nối lại việc cung cấp vũ khí sau khi Ukraine đồng ý với đề xuất ngừng bắn.

Các quan chức Ukraine hiện hy vọng Putin sẽ trở thành mục tiêu của cơn thịnh nộ của Tổng thống Donald Trump. Nhưng Bondarev cảnh báo rằng Putin sẽ tìm cách chơi Tổng thống Donald Trump và chuyển hướng cơn giận dữ của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ trở lại Tổng thống Zelenskiy. “Sẽ luôn có một vật tế thần ở Tổng thống Zelenskiy và Mạc Tư Khoa sẽ đổ lỗi cho ông ta về bất kỳ rắc rối nào với Nga. 'Ai là người phải chịu trách nhiệm? Tổng thống Zelenskiy, tất nhiên rồi'“, Bondarev nói.

Ngay trước khi Witkoff hạ cánh tại Mạc Tư Khoa, phát ngôn nhân của Putin đã phát biểu: “Cần phải giải quyết vấn đề này và lập trường của chúng tôi cũng cần được xem xét và lưu ý”.

Ông nói với các nhà báo: “Hiện tại, chỉ có đường lối của Ukraine được nêu ra ở đó.” Ông cho rằng các bước ngừng bắn là “không cần thiết” và các cuộc đàm phán nên bắt đầu ngay lập tức về một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn thay vì một lệnh ngừng bắn tạm thời.

Ushakov, người đã nói chuyện qua điện thoại với cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz vào thứ Tư, cho biết lệnh ngừng giao tranh trong 30 ngày sẽ chỉ là cơ hội để lực lượng Ukraine tập hợp lại và được các đồng minh phương Tây tiếp tế. Điều đó có thể chỉ ra rằng một trong những phản đề xuất của Nga sẽ là tất cả viện trợ quân sự của phương Tây — dù từ Mỹ hay Âu Châu — sẽ bị dừng lại trong bất kỳ lệnh ngừng giao tranh nào.

Một chiến thuật khả thi khác mà Điện Cẩm Linh có thể áp dụng là duy trì quan điểm không thể đồng thanh bất cứ điều gì cho đến khi Tổng thống Donald Trump và Putin có cơ hội gặp mặt và nói chuyện.

Tờ Moscow Times tiếng Anh đưa tin hôm thứ Năm rằng Điện Cẩm Linh đang xem xét các lựa chọn cho cuộc gặp tiềm năng giữa hai nhà lãnh đạo vào tháng tới hoặc tháng 5.

Theo các quan chức Nga mà tờ báo này phỏng vấn, Điện Cẩm Linh muốn trì hoãn hội nghị thượng đỉnh càng lâu càng tốt để có thể đạt được những nhượng bộ tối đa từ Washington, đổi lại Nga sẽ ngừng các hành động quân sự ở Ukraine.

“Thời gian đang đứng về phía Điện Cẩm Linh”, một quan chức cho biết.

Theo Bondarev, Điện Cẩm Linh sẽ theo đuổi quan điểm rằng tất cả những gì họ muốn là một “nền hòa bình lâu dài, ổn định và tất nhiên là một thỏa thuận hoàn toàn theo các điều kiện của Nga” bao gồm cam kết rằng Ukraine sẽ không bao giờ gia nhập NATO và giữ thái độ trung lập, rằng sẽ không có lực lượng gìn giữ hòa bình phương Tây nào được điều động tới Ukraine và rằng mọi hoạt động tái vũ trang của phương Tây tại Ukraine phải chấm dứt.

Bondarev cho biết, đối với Putin, lệnh ngừng bắn tạm thời có nguy cơ biến thành lệnh ngừng bắn dài hơn và “theo thuật ngữ quan hệ công chúng, việc phá vỡ lệnh ngừng bắn sẽ khó hơn là từ chối lệnh ngừng bắn”.

[Politico: Why Putin will seek to sink Trump’s Ukraine ceasefire plan]

5. 4,5 triệu máy bay điều khiển từ xa là một con số lớn. Đây là mục tiêu sản xuất mới của Ukraine vào năm 2025.

4,5 triệu máy bay điều khiển từ xa là rất nhiều. Và đó là mục tiêu sản xuất mới của chính phủ Ukraine vào năm 2025— từ các nhà máy của Ukraine.

“Ukraine hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về chiến tranh máy bay điều khiển từ xa”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố. Ông ấy không sai.

Theo tờ The New York Times, mục tiêu sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Nga vào năm 2025 là từ 3 đến 4 triệu chiếc. Ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ quan trọng, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine được chế tạo tốt hơn, đáng tin cậy hơn và có khả năng chống lại biện pháp phòng thủ chính chống lại máy bay điều khiển từ xa mà Nga thường sử dụng là gây nhiễu sóng vô tuyến.

Máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất có khả năng ném bom, chỉ nặng vài pound và có thể bay xa tới sáu dặm bởi người điều khiển từ xa đeo kính hiển thị hình ảnh từ camera của máy bay điều khiển từ xa.

UAV góc nhìn thứ nhất hiện chiếm hơn hai phần ba nguyên nhân số thương vong trên tuyến đầu dài 800 dặm trong cuộc chiến kéo dài 37 tháng của Nga với Ukraine. Điều đó có nghĩa là những chiếc máy bay điều khiển từ xa nhỏ bé, dễ điều khiển này - mỗi chiếc chỉ có giá vài trăm đô la - đã giết chết hoặc làm bị thương hàng trăm ngàn người Nga và Ukraine và phá hủy hàng ngàn phương tiện.

Việc điều động máy bay điều khiển từ xa không đồng đều. Cả hai bên đều tập trung máy bay điều khiển từ xa và người điều khiển tốt nhất của mình vào các khu vực mà họ tin rằng tác động sẽ lớn nhất. Đối với người Ukraine, các khu vực ưu tiên bao gồm vùng đất không người bị tàn phá xung quanh tàn tích Chasiv Yar ở miền đông Ukraine.

“Lý do chính khiến không thành công vẫn là sự thống trị trên không của đối phương,” một blogger quân sự người Nga ở Chasiv Yar phàn nàn trong một bức thư gần đây do nhà phân tích người Estonia WarTranslated dịch. “Máy bay điều khiển từ xa trinh sát của họ bay trên bầu trời 24 Tháng Bẩy, và bất kỳ chuyển động nào của chúng tôi đều ngay lập tức bị đáp trả bằng một làn sóng máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất khổng lồ.”

Bộ binh Nga không thể rời khỏi chiến hào của họ. Khi họ làm vậy, “chúng tôi chỉ mất người mà không đạt được gì cả”, blogger viết. Bất kỳ xe thiết giáp nào phá vỡ vỏ bọc và để lộ mình trước máy bay điều khiển từ xa luôn hiện diện “về cơ bản đều hoạt động theo cách một chiều”, blogger nói thêm.

Nhưng lực lượng Ukraine cũng dễ bị tổn thương như vậy ở những khu vực mà Nga đã điều động các nhóm máy bay điều khiển từ xa tốt nhất của mình. Vào ngày 25 tháng 2, một loạt các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa chính xác của Nga đã đánh bật hàng chục phương tiện của Ukraine dọc theo con đường chính đến Sudzha, thị trấn là căn cứ chính của lực lượng Ukraine khi đó xâm lược một vị trí quan trọng ở Kursk ở phía tây nước Nga.

Trong hai tuần hỗn loạn, Trung tâm Hệ thống điều khiển từ xa tiên tiến Rubicon của Nga đã phá hủy hàng trăm phương tiện của Ukraine, làm tắc nghẽn đường sá, khiến quân đồn trú ở Sudzha kiệt quệ—và buộc những người sống sót phải rút lui vào thứ Hai hoặc thứ Ba.

Với sự quyết đoán của họ, có lý khi cả hai bên đều ưu tiên sản xuất máy bay điều khiển từ xa nhỏ. Điều này thậm chí còn có lý hơn đối với Ukraine, nơi máy bay điều khiển từ xa cũng mang lại mức độ cao mà thủ tướng Đức mới đắc cử Friedrich Merz mô tả là “độc lập chiến lược”.

Vâng, các nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Ukraine nhập khẩu phụ tùng, đặc biệt là phụ tùng của Trung Quốc, và họ cũng phụ thuộc một phần vào nguồn tài chính nước ngoài. Mặc dù vậy, việc sản xuất máy bay điều khiển từ xa phần lớn được quốc hữu hóa ở Ukraine phần nào giải phóng đất nước khỏi sự phụ thuộc vào các đồng minh lúc có lúc không như Hoa Kỳ.

Với một sắc lệnh hành pháp đơn giản, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể đóng băng viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine—và đã làm như vậy. Trump đã dừng viện trợ trong hai tuần sau cuộc họp báo thảm họa tại Phòng Bầu dục vào ngày 28 tháng 2, trong đó ông và Phó Tổng thống JD Vance đã công khai nhục mạ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy trước thế giới vì cho rằng ông không biết ơn đủ về khoản viện trợ trước đây của Hoa Kỳ cho Ukraine. Khoản viện trợ trước đây mà cả Tổng thống Donald Trump và Vance đều phản đối vào thời điểm đó.

Sự thất thường của Mỹ có thể tước đoạt của Ukraine một số vũ khí tinh xảo mà ngành công nghiệp Ukraine vẫn chưa sản xuất được: ví dụ như hỏa tiễn phòng không tầm xa tốt nhất. Nhưng với sự mở rộng mạnh mẽ của ngành công nghiệp máy bay điều khiển từ xa Ukraine, có thể là tốt nhất và lớn nhất thế giới, người Mỹ không thể tước đoạt của Ukraine những vũ khí gây thương vong nhiều nhất.

Sự gia tăng UAV đã diễn ra theo cấp số nhân. Các nhà máy của Ukraine dự kiến sẽ sản xuất khoảng 1 triệu máy bay điều khiển từ xa nhỏ vào năm 2024. Trên thực tế, họ đã sản xuất được 2,2 triệu máy, theo Tổng thống Zelenskiy. Mục tiêu sản xuất của năm nay cao gấp đôi con số đó.

Con số sản xuất năm 2026 có thể còn cao hơn.

[Forbes: 4.5 Million Drones Is A Lot Of Drones. It’s Ukraine’s New Production Target For 2025.]

6. Tổng thống Ba Lan thúc giục Tổng thống Donald Trump di chuyển vũ khí hạt nhân đến lãnh thổ của chúng tôi

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã kêu gọi Hoa Kỳ chuyển vũ khí hạt nhân đến lãnh thổ Ba Lan để ngăn chặn Nga xâm lược Âu Châu trong tương lai.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times hôm thứ Năm, Duda cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể chuyển vũ khí hạt nhân của Mỹ được cất giữ ở Tây Âu hoặc Hoa Kỳ đến Ba Lan — và nói thêm rằng ông đã thảo luận về ý tưởng này gần đây với đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine, Keith Kellogg.

Duda nói với cơ quan truyền thông này rằng: “Tôi nghĩ rằng không chỉ thời điểm đã đến mà còn an toàn hơn nếu những vũ khí đó đã có ở đây”.

“Biên giới của NATO đã dịch chuyển về phía đông vào năm 1999, vì vậy 26 năm sau, cơ sở hạ tầng của NATO cũng phải dịch chuyển về phía đông. Đối với tôi, điều này là hiển nhiên”, Duda nói.

“Nga thậm chí không ngần ngại khi chuyển vũ khí hạt nhân của mình đến Belarus. Họ không xin phép bất kỳ ai”, tổng thống Ba Lan nói thêm.

Tuy nhiên, yêu cầu này có thể bị coi là rất khiêu khích ở Mạc Tư Khoa.

Bình luận của Duda được đưa ra sau khi ông nói vào tháng trước rằng Ba Lan sẽ “rất sẵn lòng” tiếp nhận quân đội Mỹ nếu Đức không muốn. Ông đã trả lời thủ tướng tương lai của Đức, Friedrich Merz, người đã cảnh báo rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump không quan tâm đến Âu Châu và lục địa này cần phải khẩn trương tăng cường quốc phòng.

Vào ngày 7 tháng 3, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk — một đối thủ chính trị của Duda — cho biết Ba Lan đang tìm đường lối vũ khí hạt nhân và muốn xây dựng một đội quân hùng mạnh với 500.000 quân để tăng cường khả năng phòng thủ trước mối đe dọa từ Nga. Tusk cho biết Ba Lan đang “nói chuyện nghiêm chỉnh” với Pháp về việc được bảo vệ bởi chiếc ô hạt nhân của Pháp.

Theo Financial Times, Duda đồng ý với Tusk rằng Ba Lan có thể tìm kiếm sự bảo vệ từ chiếc ô hạt nhân của Pháp, nếu không phải là của Hoa Kỳ, nhưng bác bỏ viễn cảnh Ba Lan phát triển vũ khí hạt nhân của riêng mình. “Tôi nghĩ sẽ mất hàng thập niên”, ông nói.

[Politico: Move your nukes to our territory, Polish president urges Trump]

7. Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine ‘bị gạt ra ngoài’ khỏi các cuộc đàm phán hòa bình: Báo cáo

Theo tờ Politico, một số quan chức chính phủ cho biết Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump tại Nga và Ukraine, đã bị “loại khỏi” các cuộc đàm phán hòa bình.

Kellogg, người trước đây từng là cố vấn an ninh quốc gia cho Phó Tổng thống Mike Pence khi đó trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, đã chỉ trích đường lối của chính quyền Tổng thống Biden đối với cuộc chiến tranh Nga-Ukraine. Nhiều nhà quan sát coi ông là “diều hâu cứng rắn với Nga”, người hiểu được những khó khăn khi đàm phán với Putin.

Kellogg trước đây đã thúc đẩy hòa bình thông qua một “thỏa thuận toàn diện và có thể kiểm chứng được với các bảo đảm an ninh”. Sự vắng mặt của phái viên Nga-Ukraine của Tổng thống Donald Trump làm dấy lên câu hỏi về vai trò ngày càng giảm sút của ông trong tiến trình hòa bình, có khả năng khiến Kyiv rơi vào tình thế dễ bị tổn thương hơn.

Một viên chức chính quyền Tổng thống Donald Trump giấu tên đã nói với hãng tin rằng “Vai trò của Kellogg đang bị nghi ngờ rất nhiều. Không rõ tại sao tổng thống không đưa ra quyết định cuối cùng về vấn đề này. Đã có quá nhiều nhà tài phiệt, cộng với Witkoff, cố gắng đóng vai anh hùng trong việc chấm dứt chiến tranh. Kellogg đang khập khiễng, làm tăng thêm sự nhầm lẫn về việc ai làm gì.”

Những suy đoán cho rằng đặc phái viên Nga-Ukraine đã bị gạt ra ngoài xuất hiện sau khi ông vắng mặt đáng chú ý trong các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine tại Saudi Arabia vào ngày 11 tháng 3, và Ngoại trưởng Marco Rubio cùng Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz đã dẫn đầu các cuộc thảo luận với phái đoàn của Kyiv.

Các báo cáo bổ sung cho biết Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump tại Trung Đông, sẽ đến thăm Mạc Tư Khoa một lần nữa để gặp Putin cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi về vai trò liên tục của Kellogg trong các cuộc đàm phán hòa bình.

Liên quan đến chuyến thăm Nga sắp tới của Witkoff, Kellogg cho biết: “Về mặt chiến lược, việc nói rằng, 'Được rồi, Steve, anh chạy thật nhanh trên đường này, còn tôi sẽ chạy thật nhanh trên đường này' là rất hợp lý. Chúng tôi rất ăn ý, thảo luận về điều đó, so sánh ghi chú và cung cấp thông tin”. Tuy nhiên, dư luận tại Kyiv thì bày tỏ những âu lo. Họ băn khoăn tại sao Tổng thống Trump không gởi một nhà ngoại giao chuyên nghiệp sang thương thuyết với Nga mà lại gởi một tài phiệt đang hăm hở làm ăn với Moscow sang nói chuyện với trùm mafia Vladimir Putin.

Các báo cáo về việc Kellogg bị gạt ra ngoài lề xuất hiện khi các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine và Nga đang có đà tiến triển, với việc Kyiv bày tỏ “sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời ngay lập tức trong 30 ngày” sau cuộc họp tại Jeddah vào thứ Ba, theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Hai phái đoàn cũng đồng ý “bắt đầu đàm phán hướng tới một nền hòa bình lâu dài, bảo đảm an ninh lâu dài cho Ukraine” với việc Hoa Kỳ “cam kết thảo luận các đề xuất cụ thể này với đại diện từ Nga”. Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Zelenskiy cũng đồng thanh “hoàn tất sớm nhất có thể một thỏa thuận toàn diện để phát triển các nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng của Ukraine nhằm mở rộng nền kinh tế của Ukraine và bảo đảm sự thịnh vượng và an ninh lâu dài cho Ukraine”.

Việc thực hiện lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày này phụ thuộc vào việc Nga có chấp nhận ý tưởng này hay không, và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhận xét trên X, trước đây gọi là Twitter, rằng “bây giờ quả bóng rõ ràng đang ở trong tay Nga”.

Kellogg trước đây là một nhân tố nổi bật trong các cuộc đàm phán hòa bình với Nga và Ukraine khi ông gặp Tổng thống Zelenskiy tại Kyiv vào tháng 2 để thảo luận về các điều kiện chiến trường, bảo đảm an ninh và việc thả các tù nhân chiến tranh Ukraine bị giam giữ tại Nga.

[Forbes: Trump's Ukraine Envoy 'Sidelined' From Peace Talks: Report]

8. Hung Gia Lợi tìm cách xóa tên nhà tài phiệt Nga Fridman khỏi danh sách trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu, Financial Times đưa tin

Đại sứ Hung Gia Lợi tại Liên Hiệp Âu Châu đã yêu cầu nhà tài phiệt Nga Mikhail Fridman phải được xóa khỏi danh sách trừng phạt, đồng thời đe dọa sẽ chặn việc gia hạn lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu đối với khoảng 2.000 người Nga, tờ Financial Times đưa tin ngày 13 tháng 3, trích dẫn lời bốn quan chức nắm rõ vấn đề này.

Giới lãnh đạo Hung Gia Lợi, được coi là thân thiện với Nga nhất ở Liên Hiệp Âu Châu, đã nhiều lần cản trở và trì hoãn các lệnh trừng phạt của khối này đối với Mạc Tư Khoa và viện trợ quân sự cho Ukraine.

Các lệnh hạn chế đi lại và đóng băng tài sản đối với các chính trị gia và doanh nhân ủng hộ cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine sẽ hết hạn vào ngày 15 tháng 3, trừ khi tất cả các nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu quyết định gia hạn thêm sáu tháng.

Theo tờ Financial Times các đại sứ của khối này sẽ họp tại Brussels vào ngày 13 tháng 3 sau nhiều ngày đàm phán không đạt được thỏa hiệp.

Ban đầu, Budapest muốn xóa tên tám người khỏi danh sách trừng phạt, bao gồm các nhà tài phiệt Nga Petr Aven và Alisher Usmanov, nhưng cuối cùng tập trung vào Fridman, tờ báo đưa tin.

Fridman và Aven bị Liên Hiệp Âu Châu trừng phạt vào ngày 28 tháng 2 năm 2022 vì mối quan hệ của họ với Điện Cẩm Linh và ủng hộ cuộc chiến toàn diện của Mạc Tư Khoa chống lại Ukraine.

Vào tháng 4 năm 2024, Tòa án chung của Liên Hiệp Âu Châu đã dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với hai người này, phán quyết rằng Liên Hiệp Âu Châu đã không chứng minh được vai trò của họ trong việc phá hoại Ukraine. Tuy nhiên, các quyết định tiếp theo của Liên Hiệp Âu Châu vẫn giữ họ trong danh sách trừng phạt theo một lý do biện minh khác, phân loại họ là “những doanh nhân hàng đầu cung cấp doanh thu đáng kể” cho Nga.

Các đồng minh trung thành nhất của Ukraine, chẳng hạn như các quốc gia vùng Baltic, được cho là phản đối bất kỳ sự nới lỏng lệnh trừng phạt nào của Liên Hiệp Âu Châu đối với Mạc Tư Khoa. Ý tưởng của Hung Gia Lợi nhằm loại Fridman khỏi danh sách trừng phạt được Luxembourg ủng hộ, ba quan chức giấu tên nói với Financial Times.

Năm ngoái, Fridman đã đệ đơn kiện Luxembourg, nơi ông nắm giữ cổ phần tại công ty đầu tư LetterOne có trụ sở tại Luân Đôn. Nhà tài phiệt này yêu cầu bồi thường 15,8 tỷ đô la thiệt hại liên quan đến lệnh trừng phạt.

[Kyiv Independent: Hung Gia Lợi seeks removal of Russian oligarch Fridman from Liên Hiệp Âu Châu sanctions list, FT reports]

9. Việc Tổng thống Donald Trump tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo khiến Ukraine phải trả giá như thế nào

Trong gần một tuần, Ukraine bị đồng minh từng thân thiết của mình bỏ lại trong bóng tối, không được thông tin tình báo của Mỹ khi Nga tiến quân. Dân thường phải chịu các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa, trong khi quân đội phải đối mặt với các cuộc tấn công của Nga. Tất cả những điều này nhằm mục đích buộc Ukraine phải ký một thỏa thuận “hòa bình”.

“Với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, có một sự dao động qua lại. Thành thật mà nói, tôi không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo”, Maksym*, một người lính Ukraine làm việc với cơ quan tình báo cho biết.

Sau một tuần tạm dừng, việc chia sẻ thông tin tình báo của Hoa Kỳ đã được nối lại trong các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út vào ngày 11 tháng 3. Trong thời gian tạm dừng, vị thế của Ukraine đã suy yếu khi lực lượng Nga chiếm được nhiều lãnh thổ hơn và tiến hành các cuộc tấn công khủng bố vào dân thường. Ví dụ, vào ngày 8 tháng 3, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa lớn vào Odessa, đánh vào cảng và các mục tiêu dân sự.

Sự tạm dừng này chứng tỏ rằng Hoa Kỳ sẵn sàng cắt đứt đối tác của mình khỏi các thông tin tình báo quan trọng, ngay cả khi Ukraine phải đối mặt với các mối đe dọa ngày càng gia tăng.

“ Đây không phải là Mean Girls. Đây không phải là một tập phim truyền hình nào đó. Đây là vấn đề rất nghiêm trọng”, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio tuyên bố khi thông báo về việc nối lại chia sẻ thông tin tình báo. Ai đó nên nhắc nhở ông rằng chính hành động của chính quyền ông đã khiến mạng sống của mọi người gặp nguy hiểm do một cuộc tranh chấp chính trị.

Niềm tin khó xây dựng và dễ mất. Ukraine sẽ không bao giờ hoàn toàn tin tưởng chính quyền Tổng thống Donald Trump nữa, và mỗi ngày sẽ mang đến những lo lắng mới về việc liệu một chuyện nhỏ nhặt khác có thể dẫn đến việc đình chỉ hỗ trợ khác hay không. Đây không phải là “thỏa thuận” như Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Donald Trump có thể đóng khung. Đây là bắt cóc con tin, loại tồi tệ nhất: ngăn cản các đồng minh lâu năm tự vệ trước đối phương nguy hiểm.

“Tất nhiên, chúng tôi đã rất buồn. Điều đó không cần phải nói. Việc thiếu chia sẻ thông tin tình báo gây ra rất nhiều vấn đề”, Maksym nói với The Counteroffensive.

Trước chiến tranh, Maksym làm việc trong ngành công nghệ thông tin, không có kinh nghiệm quân sự. Khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện, anh thức dậy vì một âm thanh lạ: “Ai bắn pháo hoa lúc năm giờ sáng?” Không mất nhiều thời gian để nhận ra rằng đó không phải là pháo hoa.

Lo ngại rằng lực lượng Nga có thể xâm lược vùng quê Rivne của mình, giáp biên giới Belarus, Maksym đã rời Kyiv để tham gia bảo vệ lãnh thổ của Ukraine. Trong ba năm qua, anh đã đảm nhiệm nhiều vai trò: huấn luyện quân đội về hoạt động máy bay điều khiển từ xa, trở thành chuyên gia phòng không và cuối cùng là làm việc trong ngành tình báo. Hiện anh tập trung vào tình báo nguồn mở và tự động hóa các quy trình trong quân đội Ukraine.

Trong khi nguồn tin tình báo chính xác của Ukraine vẫn chưa rõ ràng, Politico ước tính rằng 80% trong số đó đến từ các nguồn nước ngoài, phần lớn do Hoa Kỳ cung cấp. Cụ thể, Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine dữ liệu radar, hình ảnh vệ tinh và cảnh báo về máy bay hoặc vụ phóng hỏa tiễn của Nga. Rất may, không ai được The Counteroffensive phỏng vấn coi việc đình chỉ tình báo Hoa Kỳ là một thảm họa không thể đảo ngược.

Mặc dù sự tạm dừng này cản trở đáng kể các hoạt động của Ukraine, Kyiv vẫn có thể thu thập thông tin tình báo từ máy bay điều khiển từ xa của riêng mình, các cuộc chặn sóng vô tuyến và bằng cách hợp tác với các quốc gia khác. Tuy nhiên, tình báo Hoa Kỳ chưa bao giờ toàn diện hoàn toàn. Washington chỉ chia sẻ một phần dữ liệu của mình với Ukraine và đôi khi thực hiện với sự chậm trễ.

Lợi thế của Hoa Kỳ là sự thống trị vô song của họ trong hoạt động do thám vệ tinh quân sự. Với gần 250 vệ tinh quân sự, Hoa Kỳ tiến hành giám sát gần như thời gian thực. Các nước NATO cộng lại chỉ có khoảng 50 vệ tinh.

Đối với Ukraine, việc đình chỉ hình ảnh vệ tinh từ Maxar có trụ sở tại Hoa Kỳ là đặc biệt nghiêm trọng. Mặc dù Ukraine có thể tự mua hình ảnh vệ tinh, nhưng chi phí lại cao. Maxar cung cấp 90% thông tin tình báo không gian địa lý của Hoa Kỳ và có thể chụp các vị trí quan trọng sau mỗi 3-4 giờ với độ phân giải cao — khả năng mà ít công ty nào khác có thể sánh kịp.

“Ví dụ, chúng tôi có thể thấy một đoàn xe của Nga di chuyển đến một địa điểm nhất định, cho phép chúng tôi chuẩn bị trước. Nhưng bây giờ, quân đội của chúng tôi có phần 'mù quáng'“, Maksym nói trước khi việc chia sẻ thông tin tình báo của Hoa Kỳ được tiếp tục.

Ukraine vẫn có hai vệ tinh riêng và một vệ tinh do Đức cung cấp, nhưng đóng góp của Maxar toàn diện hơn nhiều. Trong thời gian tạm dừng, Pháp đã cung cấp một số hỗ trợ, mặc dù khả năng của họ bị hạn chế hơn nhiều. Các vệ tinh của Pháp chuyên về giám sát phổ điện từ, có thể phát hiện hoạt động của Nga.

Ngoài ra, việc đình chỉ chia sẻ thông tin tình báo làm phức tạp thêm việc sử dụng vũ khí của Hoa Kỳ như hệ thống hỏa tiễn dẫn đường chính xác HIMARS, vốn phụ thuộc rất nhiều vào thông tin tình báo của Hoa Kỳ. Các lực lượng Ukraine đã sử dụng HIMARS để phá vỡ các tuyến đường tiếp tế của Nga và phá hủy các kho đạn dược. Tuy nhiên, nếu không có dữ liệu của Hoa Kỳ, quân đội Ukraine phải dựa vào máy bay điều khiển từ xa của riêng họ để tấn công.

Theo Oleksii Teplukhin, CEO của công ty khởi nghiệp AI Griselda của Ukraine, những đợt tạm dừng tình báo như thế này cản trở nghiêm trọng khả năng lập kế hoạch tấn công sâu vào lãnh thổ Nga của Ukraine.

Oleksii nói với tờ The Counteroffensive rằng: “Để phá hủy một kho dầu của Nga, bạn không chỉ cần biết nó nằm ở đâu. Bạn cần thông tin tình báo chi tiết hơn — những gì đã có ở đó vào tuần trước, vị trí chính xác của cột chỉnh lưu, tức là một thiết bị công nghệ dùng để tách hỗn hợp, v.v.”

“Tôi mừng vì sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đã được khôi phục. Ít nhất, nó sẽ giúp phòng không của chúng tôi vì trong vài ngày qua, cả máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn đã khủng bố dữ dội các thành phố như Dnipro và Odesa,” Maksym nói.

Bất chấp những thất bại, Maksym không coi người Mỹ là đối phương. Anh bối rối trước động cơ đằng sau các quyết định của Tòa Bạch Ốc. Tuy nhiên, trong tương lai, anh tin rằng Ukraine sẽ thực hiện các bước để giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ và hướng nhiều hơn đến các đồng minh Âu Châu, chẳng hạn như NATO, để có thông tin tình báo.

Ukraine đã học được một bài học quan trọng: họ không thể chỉ dựa vào người khác để tồn tại. Cũng giống như Kyiv đã phát triển vũ khí tầm xa của riêng mình khi các đồng minh phương Tây do dự, họ có khả năng sẽ tìm kiếm các giải pháp độc lập cho tình báo.

“Hoa Kỳ là một quốc gia rộng lớn, và bất kỳ sai lầm hoặc thiếu chính xác nào từ phía họ đều ảnh hưởng đến toàn thế giới. Nó giống như một con búp bê voodoo cho toàn bộ hành tinh vậy,” Maksym nói.

[Kyiv Independent: The Counteroffensive: What Trump's intelligence sharing pause cost Ukraine]