1. Merz ra hiệu Ukraine có thể sử dụng hỏa tiễn Taurus để nhắm vào Cầu Kerch ở Crimea
Friedrich Merz, thủ tướng tương lai của Đức, đã gợi ý vào ngày 13 tháng 4 rằng hỏa tiễn tầm xa Taurus, nếu được chuyển giao cho Ukraine, có thể được sử dụng để nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự chiến lược của Nga ở Crimea bị tạm chiếm, bao gồm cả Cầu Kerch.
Cầu Crimea hay còn được gọi là cầu Kerch dài 19 km, hay 12 dặm, được xây dựng sau khi Nga xâm lược Crimea bất hợp pháp vào năm 2014 và hoàn thành vào năm 2018, đóng vai trò là tuyến đường tiếp tế quan trọng cho lực lượng Nga. Cây cầu đã bị Ukraine tấn công nhiều lần, bị hư hại nặng nề trong các cuộc không kích vào tháng 10 năm 2022 và tháng 7 năm 2023.
Trong một cuộc phỏng vấn với Caren Miosga của ARD, Merz nhấn mạnh đến nhu cầu hỗ trợ Ukraine chuyển từ thế bị động sang chủ động trên chiến trường, nói rằng Kyiv phải được trang bị để “định hình các sự kiện” và “đi trước tình hình”.
Merz cho biết: “Không thể để mọi thứ vẫn tiếp diễn như hiện tại. Chúng ta phải làm một điều gì đó, ví dụ như nếu tuyến đường bộ quan trọng nhất giữa Nga và Crimea bị phá hủy, hoặc nếu có chuyện gì đó xảy ra ở chính Crimea, nơi tập trung hầu hết các cơ sở hậu cần quân sự của Nga, thì đó sẽ là cơ hội để đưa quốc gia này trở lại vị thế chiến lược”.
Trong khi Thủ tướng sắp mãn nhiệm Olaf Scholz đã nhiều lần ngăn chặn việc chuyển giao hỏa tiễn Taurus vì lo ngại về sự leo thang, Merz từ lâu đã chỉ trích lập trường đó.
Với việc Merz chuẩn bị nhậm chức sau chiến thắng bầu cử của đảng Dân chủ Kitô Giáo, quyết định cung cấp hỏa tiễn Taurus có thể sớm trở lại chương trình nghị sự chính trị. Vẫn chưa chắc chắn liệu các đối tác liên minh tương lai của ông từ đảng Dân chủ Xã hội có ủng hộ động thái này hay không.
Merz cũng làm rõ rằng ông không kêu gọi Đức tham gia trực tiếp vào cuộc chiến mà là cung cấp cho Ukraine khả năng chủ động.
Merz trước đây đã lên tiếng ủng hộ việc cung cấp hỏa tiễn Taurus cho Ukraine, nhấn mạnh rằng bước đi như vậy phải được phối hợp với các đồng minh Âu Châu.
“Các đối tác Âu Châu của chúng ta đã cung cấp hỏa tiễn hành trình”, ông nhắc lại vào ngày 13 tháng 4, trích dẫn các nỗ lực của Anh, Pháp và Hoa Kỳ. “Nếu được phối hợp, thì Đức nên tham gia”.
Ukraine đã nhận được ATACMS do Hoa Kỳ cung cấp cũng như hỏa tiễn hành trình SCALP/Storm Shadow từ Pháp và Anh. Cả Washington và Luân Đôn đều cho phép Kyiv sử dụng các hệ thống này để tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, bao gồm cả Crimea.
Chính quyền Tổng thống Biden trước đây và Vương quốc Anh cũng đã cho phép tấn công bằng hỏa tiễn tầm xa vào các mục tiêu quân sự trên đất Nga vào cuối năm 2024, cụ thể là ở các vùng biên giới Kursk và Bryansk của Nga. Tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm Donald Trump đã chỉ trích động thái này.
Trong cuộc phỏng vấn, Merz lên án cuộc tấn công của Nga vào thành phố Sumy của Ukraine vào ngày 13 tháng 4, khiến ít nhất 34 thường dân thiệt mạng và hơn 100 người bị thương, gọi đó là “một tội ác chiến tranh nghiêm trọng có chủ đích và cố ý”.
“Và tôi nói với tất cả những người ở Đức ngây thơ đang kêu gọi Putin đến bàn đàm phán – rằng đây chính là câu trả lời,” ông nói. “Đó là những gì Putin làm với những người nói chuyện với ông ấy về lệnh ngừng bắn.”
Merz cảnh báo rằng Mạc Tư Khoa coi lời kêu gọi hòa bình là dấu hiệu của sự yếu kém.
“Rõ ràng là ông ấy hiểu thiện chí đàm phán của chúng ta không phải là lời đề nghị nghiêm chỉnh nhằm tạo điều kiện cho hòa bình mà là sự yếu đuối”, ông nói, ám chỉ đến chuyến thăm Mạc Tư Khoa của Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban vào năm ngoái, sau đó vài ngày là cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào một bệnh viện nhi ở Kyiv. Lần này cũng vậy, sau chuyến thăm Putin của Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Trump, chỉ hơn một ngày sau lại xảy ra vụ thảm sát Sumy.
Sự cô lập ngoại giao của phương Tây đối với Putin sau khi cuộc chiến toàn diện nổ ra dường như đang dần được tháo gỡ khi Tổng thống Trump nối lại liên lạc ngoại giao trực tiếp với Mạc Tư Khoa trong nỗ lực làm trung gian cho lệnh ngừng bắn.
Những nỗ lực này phần lớn đã bị đình trệ vì Điện Cẩm Linh bác bỏ đề xuất của Washington và Kyiv về lệnh ngừng bắn toàn phần trong 30 ngày và tiếp tục các cuộc tấn công chết người vào các thành phố và cơ sở hạ tầng của Ukraine mặc dù đã có lệnh ngừng bắn một phần được thống nhất vào ngày 25 tháng 3.
[Kyiv Independent: Merz signals Ukraine could use Taurus missiles to target Crimea, Kerch Bridge]
2. Nga chia sẻ thông tin cập nhật về cuộc gặp Tổng thống Trump-Putin
Điện Cẩm Linh cho biết vào hôm Thứ Hai, 14 Tháng Tư, rằng cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Putin sẽ diễn ra “vào thời điểm thích hợp”.
Tổng thống Trump đã đưa Tòa Bạch Ốc tiến tới gần hơn với Điện Cẩm Linh, trong bối cảnh hầu hết các đồng minh của Hoa Kỳ và nhiều nhà lập pháp trong nước lo ngại.
Trong khi nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa đã ám chỉ rằng ông tin Putin và các quan chức cao cấp của nhà độc tài Nga có thể đang “chần chừ” về thỏa thuận ngừng bắn mà Tổng thống Trump đã cam kết làm trung gian, ông vẫn liên tục tâng bốc nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh và thiết lập một giọng điệu hoàn toàn khác biệt trong các cuộc đàm phán với Mạc Tư Khoa và sau đó là Kyiv.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo “sẽ diễn ra vào thời điểm thích hợp”, nhưng nhấn mạnh rằng cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước đó.
“Các tổng thống đã bày tỏ ý chí chính trị rằng điều đó phải diễn ra, bao gồm cả việc thực hiện công khai”, Peskov cho biết trong bài phát biểu được truyền thông nhà nước Nga đưa tin.
Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, Steve Witkoff—người đã nổi lên như là nhà môi giới liên lạc chính với các quan chức Mạc Tư Khoa—đã gặp Putin tại St. Petersburg vào thứ sáu trong nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán chậm chạp về một thỏa thuận ngừng bắn. Witkoff đã đến thăm Nga hai lần kể từ Tháng Giêng và đã nhận xét vào tháng trước: “Tôi không coi Putin là một kẻ xấu.”
Bản thông báo của Điện Cẩm Linh về cuộc họp hôm thứ Sáu cho biết Putin và Witkoff đã thảo luận về “các khía cạnh của việc giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine”. Truyền thông nhà nước Nga đưa tin cuộc họp kéo dài khoảng bốn tiếng rưỡi.
Điện Cẩm Linh đã bác bỏ đề xuất của Hoa Kỳ - mà Ukraine đã đồng ý vào tháng trước - về lệnh ngừng bắn trong 30 ngày và đưa ra sự đồng ý về lệnh ngừng bắn một phần ở Hắc Hải tùy thuộc vào việc nới lỏng lệnh trừng phạt.
“Nga phải hành động”, Tổng thống Trump nói trong một tuyên bố được đăng trên trang Truth Social của ông vào thứ sáu. Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt trước đó đã nói rằng tổng thống “thất vọng” với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và Putin.
Trợ lý của Điện Cẩm Linh và giám đốc quỹ đầu tư quốc gia của nước này, Kirill Dmitriev, đã tới Washington để đàm phán vào đầu tháng này.
Truyền thông nhà nước Nga đưa tin Peskov cho biết mối quan hệ giữa Mạc Tư Khoa và Washington đang phát triển dưới thời Tổng thống Trump, nhưng tổn hại trong quan hệ dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn còn đó.
Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Biden đã lên án gay gắt cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022 và là quốc gia quan trọng nhất đối với nguồn cung cấp viện trợ quân sự của Kyiv. Việc liên lạc giữa nhiều bên ủng hộ Ukraine và Nga đã bị cắt đứt trong phần lớn cuộc chiến hiện tại.
Chi tiết về một thỏa thuận ngừng bắn có thể đáp ứng được cả yêu cầu của Nga và Ukraine vẫn còn chưa rõ ràng.
Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Trump về Nga và Ukraine, hôm thứ Sáu cho biết ông không đề xuất phân chia Ukraine khi trả lời phỏng vấn tờ báo Anh The Times được công bố vào đầu ngày hôm đó.
“Tôi đang nói về lực lượng phục hồi sau ngừng bắn để ủng hộ chủ quyền của Ukraine”, Kellogg cho biết trong một bài đăng trên X. “Trong các cuộc thảo luận về phân vùng, tôi đã tham chiếu đến các khu vực hoặc vùng chịu trách nhiệm của lực lượng đồng minh (không có quân đội Hoa Kỳ)”, Kellogg nói thêm.
Tờ Times đưa tin Kellogg đã đề xuất một “lực lượng trấn an” do quân đội Anh và Pháp chỉ huy ở phía tây sông Dnipro, cùng với lực lượng Ukraine và một khu phi quân sự giữa các lực lượng NATO này và quân đội Nga ở phía đông.
Anh và Pháp đang dẫn đầu “liên minh của những người tự nguyện”, một nhóm các quốc gia ủng hộ Ukraine đang cân nhắc cách cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine trong trường hợp ngừng bắn. Nhưng phần lớn chiến lược này phụ thuộc vào “sự bảo vệ của Hoa Kỳ”, mà Washington vẫn miễn cưỡng đưa ra.
“Mục tiêu của chúng tôi là trấn an, hỗ trợ và bảo vệ Ukraine để bảo đảm rằng bất kỳ giải pháp hòa bình nào cũng có thể chống lại nguy cơ xâm lược của Nga trong tương lai”, Luân Đôn và Paris cho biết trong một tuyên bố chung vào thứ sáu.
[Newsweek: Russia Shares Update on Trump-Putin Meeting]
3. Đại sứ Hoa Kỳ cho biết Nga đã sử dụng bom chùm trong cuộc tấn công chết người vào Sumy
Đại sứ Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm tại Ukraine Bridget Brink cho biết vào ngày 13 tháng 4 rằng Nga đã sử dụng bom chùm trong cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào thành phố Sumy của Ukraine vào ngày Lễ Lá.
Nga đã tấn công thành phố đông bắc bằng hỏa tiễn đạn đạo vào sáng Chúa Nhật Lễ Lá, giết chết ít nhất 34 người, trong đó có hai trẻ em. Cuộc tấn công làm bị thương ít nhất 117 người khác, trong đó có 15 trẻ em.
Brink đã tham gia vào nhóm các quan chức quốc tế lên tiếng sau vụ tấn công. Trong một bài đăng trên X, Brink cho biết các báo cáo chỉ ra rằng Nga đã sử dụng bom chùm trong cuộc tấn công vào Sumy.
Bà nói: “Các báo cáo cho thấy, giống như ở Kryvyi Rih, bom chùm đã được sử dụng, làm gia tăng sự tàn phá và gây hại cho dân thường”.
Nga đã tấn công bằng hỏa tiễn vào thành phố Kryvyi Rih vào ngày 4 tháng 4, khiến 20 người thiệt mạng và 75 người bị thương. Trong số những người thương vong có cả trẻ em.
Đạn chùm phân tán hàng trăm “bom bi” nhỏ hơn trong một khu vực rộng lớn khi va chạm. Nga đã nhiều lần sử dụng đạn chùm trong suốt cuộc xâm lược toàn diện của mình, đặc biệt là ở các khu vực dân sự đông dân.
Brink, người gần đây đã tuyên bố từ chức đại sứ mà bà đã đảm nhiệm từ lâu, cũng bày tỏ sự cảm thông của mình.
Brink viết: “Chúng tôi cầu nguyện cho người dân Sumy”.
Sự ra đi của Brink được cho là có liên quan đến những bất đồng với đường lối chính sách của chính quyền Tổng thống Trump đối với Ukraine và Nga.
Đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine Keith Kellogg cũng lên án cuộc tấn công của Nga vào Sumy, nói rằng việc nhắm vào dân thường “vượt qua mọi ranh giới của sự đàng hoàng”. Cuộc tấn công đã bị các nhà lãnh đạo Âu Châu lên án rộng rãi, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer.
[Kyiv Independent: Russia used cluster munitions in deadly attack on Sumy, US ambassador says]
4. Musk gọi việc cắt giảm nhân sự của NASA do Tổng thống Trump sắp thực hiện là ‘đáng lo ngại’
Elon Musk cho biết các báo cáo về đề xuất ngân sách của Tổng thống Trump sẽ cắt giảm mạnh nguồn tài trợ khoa học của NASA là “đáng lo ngại”, đây là động thái bất đồng mới nhất giữa tổng thống và cố vấn thân cận của ông.
Bình luận của Musk đánh dấu sự chia rẽ công khai lớn thứ hai của ông với Tổng thống Trump trong những lĩnh vực tác động đến công ty của doanh nhân này, trong bối cảnh có thông tin cho rằng Musk sẽ sớm từ chức khỏi Bộ Hiệu quả Chính phủ.
Tỷ phú này dường như cũng đi ngược lại quan điểm của đảng về thuế quan - liên tục nhắm vào Peter Navarro, một trong những gương mặt đại diện cho chương trình nghị sự thương mại của Tổng thống Trump - khi chính quyền áp đặt thuế quan rộng rãi đối với các đối tác thương mại toàn cầu, gây ra sự biến động lớn trên thị trường và khiến Tesla của Musk thiệt hại hàng tỷ đô la.
Đòn chỉ trích mới nhất của Musk đối với các chính sách của chính quyền xuất hiện khi các báo cáo về việc cắt giảm tài trợ cho NASA xuất hiện vào thứ sáu. SpaceX của Musk là một trong những nhà thầu lớn nhất của cơ quan này.
Giám đốc của SpaceX đã trả lời một báo cáo từ hãng tin công nghệ Ars Technica rằng dự thảo đề xuất ngân sách của Văn phòng Quản lý và Ngân sách dành cho NASA sẽ cắt giảm khoảng 20 phần trăm tổng ngân sách của cơ quan này và 50 phần trăm nguồn tài trợ cho cơ quan khoa học, đồng thời gọi tin tức này là “đáng lo ngại”.
“Tôi rất ủng hộ khoa học, nhưng thật không may là không thể tham gia vào các cuộc thảo luận về ngân sách của NASA vì SpaceX là nhà thầu chính của NASA,” ông nói thêm.
POLITICO chưa xác nhận độc lập các con số ngân sách của OMB. Một phát ngôn viên của NASA nói với POLITICO rằng cơ quan này đã xem bản thông báo ngân sách năm 2026 của chính quyền và đã “bắt đầu quá trình thảo luận”, nhưng từ chối bình luận thêm về các chi tiết ngân sách hoặc phát biểu của Musk.
Tổng thống Trump đã tuyên thệ sẽ cắt giảm quy mô của chính phủ liên bang, chọn Musk làm người dẫn đầu trong nỗ lực xóa bỏ “lãng phí, gian lận và lạm dụng”. DOGE của Musk đã thực hiện chỉ thị của mình, cắt giảm mạnh nguồn tài trợ và nhân sự trên khắp các cơ quan liên bang.
Trong khi Musk có thể bị loại khỏi các cuộc thảo luận về ngân sách của cơ quan, ông có mối quan hệ lâu dài với người được Tổng thống Trump chọn làm quản trị viên NASA, Jared Isaacman, người có công ty giải quyết thanh toán Shift4 đã đầu tư vào SpaceX của Musk. Nhưng Isaacman đã tìm cách tách mình khỏi CEO của SpaceX trong phiên điều trần phê chuẩn của Thượng viện tuần này, từ chối xác nhận trực tiếp liệu Musk có trong phòng để phỏng vấn xin việc đầu tiên với tổng thống hay không.
Tòa Bạch Ốc không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về câu chuyện này, nhưng thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt hôm thứ Ba đã gạt bỏ những lời chỉ trích trước đó của Musk đối với Navarro, người mà ông gọi là “kẻ ngốc” và gọi là “Peter Retarrdo”, và nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo: “Con trai thì vẫn là con trai, và chúng ta sẽ để họ tiếp tục đấu khẩu công khai”.
Tổng thống Trump cũng tiếp tục khen ngợi công việc của Musk với DOGE, nói với ông tại cuộc họp Nội các hôm thứ Năm: “Những người của ông thật tuyệt vời. Hy vọng họ sẽ ở lại lâu dài, chúng tôi muốn giữ càng nhiều người càng tốt.”
Chính quyền cũng đã có động thái cắt giảm đáng kể nguồn tài trợ nghiên cứu ở những nơi khác, bao gồm hủy bỏ nguồn tài trợ cho Chương trình Nghiên cứu Biến đổi Toàn cầu Hoa Kỳ, nơi đưa ra Đánh giá Khí hậu Quốc gia theo yêu cầu của Quốc hội.
Đề xuất cắt giảm tài trợ cho NASA có khả năng sẽ vấp phải sự phản đối từ Quốc hội, nơi có nhiệm vụ hoàn thiện ngân sách trước khi chuyển cho tổng thống ký thành luật.
Một số nhà lập pháp đã lên tiếng phản đối các báo cáo về đề xuất cắt giảm. Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen hôm thứ sáu đã chỉ trích việc cắt giảm của NASA là “thiển cận” và “nguy hiểm” và tuyên bố sẽ đấu tranh chống lại chúng.
“Đây là một đề xuất ngân sách hoàn toàn không nghiêm chỉnh. Với vai trò của tôi tại Tiểu ban CJS về Khoản phân bổ, tôi sẽ đấu tranh quyết liệt chống lại những khoản cắt giảm này và bảo vệ công việc quan trọng đang được thực hiện tại NASA Goddard,” Van Hollen cho biết.
[Politico: Musk calls Trump’s looming NASA cuts ‘troubling’]
5. ‘Sẽ đến lúc bạn phải hoặc là hành động hoặc là dẹp bỏ đi’ - Tổng thống Trump nói về các cuộc đàm phán Nga-Ukraine
Tổng thống Trump cho biết vào ngày 12 tháng 4 rằng các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine đang “diễn ra tốt đẹp”, nhưng nhấn mạnh rằng một giải pháp phải sớm được đưa ra.
Phát biểu với các phóng viên trên Không lực Một, Tổng thống Trump nói thêm rằng “có một thời điểm mà bạn phải hoặc là hành động hoặc là dẹp bỏ đi. Chúng ta hãy xem điều gì xảy ra, nhưng tôi nghĩ mọi việc sẽ ổn”.
Bình luận của Tổng thống Trump được đưa ra sau cuộc họp cao cấp tại Nga, nơi đặc phái viên của ông Steve Witkoff đã gặp Putin vào ngày 11 tháng 4. Chuyến thăm là một phần trong những nỗ lực đang diễn ra của chính quyền Tổng thống Trump nhằm làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa hai nước.
“Tôi nghĩ rằng các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga có thể sẽ diễn ra tốt đẹp. Và bạn sẽ sớm biết được điều đó”, Tổng thống Trump nói.
Trả lời câu hỏi về cuộc tấn công kinh hoàng của Nga vào Kryvyi Rih, quê hương của Tổng thống Zelenskiy, Tổng thống Trump bày tỏ hy vọng rằng sau cuộc gặp gỡ giữa Steve Witkoff và Putin vào ngày 11 tháng 4, Ukraine sẽ có một cuối tuần bình yên.
Đáp lại niềm hy vọng của Tổng thống Trump, chỉ vài giờ sau đó, Nga đã phóng hai hỏa tiễn đạn đạo có gắn bom chùm, tấn công khu vực trung tâm thành phố Sumy giết chết ít nhất 34 người và làm bị thương 117 người khác. Đó là cuộc tấn công đẫm máu nhất vào khu vực này, và xảy ra trong ngày Chúa Nhật Lễ Lá khi đông đảo anh chị em giáo dân tụ họp tại các nhà thờ.
Tưởng cũng nên biết thêm: Ngày nay, những người theo Chính thống giáo sử dụng lịch Giuliô để tính ngày lễ Phục sinh thay vì lịch Grêgôriô, được giới thiệu vào năm 1582 và được hầu hết thế giới sử dụng. Lịch Giuliô tính một năm dài hơn một chút và hiện chậm hơn 13 ngày so với lịch Grêgôriô, dẫn đến các ngày lễ Phục sinh khác nhau trong hầu hết các năm.
Thông thường, lễ Phục sinh của Chính Thống Giáo diễn ra sau lễ Phục sinh của Công Giáo. Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn trùng nhau như đã xảy ra vào những năm 2010, 2011, 2014, 2017 và năm nay 2025.
Thành ra, khu vực trung tâm của thành phố Summy, nơi tập trung các nhà thờ Chính Thống Giáo và Công Giáo, tấp nập anh chị em giáo dân. Nga đã chọn đúng thời điểm khi một số người đang đến nhà thờ và một số người vừa ra khỏi nhà thờ sau khi tan lễ. Đó là thời điểm đông người nhất.
Một tháng trước, Ukraine đã đồng ý ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày trong các cuộc đàm phán do Hoa Kỳ làm trung gian tại Jeddah. Trong khi đó, Nga không chỉ từ chối ngừng bắn hoàn toàn mà còn tiếp tục tấn công các thành phố của Ukraine và liên tục vi phạm lệnh ngừng bắn một phần được thiết lập vào giữa tháng 3.
Một số nhà phê bình cho rằng Mạc Tư Khoa đang trì hoãn và không thực sự quan tâm đến việc dừng giao tranh, đặc biệt là khi họ vẫn tiếp tục tiến quân trên chiến trường. Điện Cẩm Linh chưa công khai cam kết thực hiện các điều khoản mà Ukraine đã đồng ý.
Trong khi Tổng thống Trump đôi khi chỉ trích Tổng thống Zelenskiy và giới lãnh đạo Ukraine, gần đây ông cũng bày tỏ sự thất vọng với Nga.
Trong bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 11 tháng 4, Tổng thống Trump nói rằng Nga “phải hành động”.
“ Quá nhiều người chết, hàng ngàn người mỗi tuần, trong một cuộc chiến khủng khiếp và vô nghĩa – Một cuộc chiến không bao giờ nên xảy ra, và sẽ không xảy ra, nếu tôi là Tổng thống!!!”
Vào ngày 10 tháng 4, Tổng thống Trump đã gia hạn tình trạng khẩn cấp quốc gia và các lệnh trừng phạt liên quan đối với chính phủ Nga thêm một năm, theo một tài liệu từ Công báo Liên bang Hoa Kỳ.
[Kyiv Independent: 'There’s a point at which you have to either put up or shut up' — Trump says on Russia-Ukraine talks]
6. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức cuộc họp an ninh Hắc Hải với Nga và Ukraine
Các phương tiện truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin vào ngày 13 tháng 4 rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức một cuộc họp an ninh Hắc Hải với các đại diện của Nga và Ukraine vào ngày 15-16 tháng 4.
Cuộc họp tại Ankara sẽ diễn ra chưa đầy một tháng sau khi Hoa Kỳ công bố thỏa thuận giữa Nga và Ukraine vào ngày 25 tháng 3 nhằm “loại bỏ việc sử dụng vũ lực” ở Hắc Hải.
Các quan chức Nga và Ukraine dự kiến sẽ gặp nhau tại trụ sở Bộ Tư lệnh Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ ở Ankara vào ngày 15-16 tháng 4, các hãng tin Thổ Nhĩ Kỳ CNN Turk và TGRT đưa tin, trích dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ.
Cuộc họp sẽ tập trung vào việc duy trì hòa bình ở Hắc Hải sau khi có lệnh ngừng bắn.
Đại diện quân sự từ các quốc gia khác cũng dự kiến sẽ tham dự, mặc dù thông tin chi tiết về những người tham gia cụ thể vẫn chưa được tiết lộ.
Thổ Nhĩ Kỳ đã định vị mình là một bên trung gian tiềm năng trong cuộc chiến toàn diện của Nga chống lại Ukraine bằng cách duy trì quan hệ ngoại giao và kinh tế với cả hai quốc gia. Tận dụng vị thế chiến lược và ảnh hưởng của mình tại khu vực Hắc Hải, Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán và xuất khẩu ngũ cốc, đồng thời bày tỏ mong muốn tham gia giám sát lệnh ngừng bắn.
Cùng với Liên Hiệp Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ đã làm trung gian cho thỏa thuận ngũ cốc Hắc Hải, cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp cho đến khi Nga rút khỏi sáng kiến này vào năm 2023.
Trong khi Kyiv ngay lập tức đồng ý chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn 30 ngày mà không có điều kiện vào ngày 11 tháng 3, Nga đã từ chối các điều khoản. Sau các cuộc đàm phán bổ sung với Hoa Kỳ, Nga đã đồng ý trên danh nghĩa một lệnh ngừng bắn một phần ở Hắc Hải và các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng.
Kyiv đã nhiều lần cáo buộc Nga vi phạm lệnh ngừng bắn về cơ sở hạ tầng năng lượng.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu vào ngày 6 tháng 4 rằng Điện Cẩm Linh sẽ không chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện vì Nga muốn tiếp tục tấn công bằng hỏa tiễn từ Hắc Hải.
Trong bối cảnh lệnh ngừng bắn được gọi như vậy, Nga vẫn tiếp tục tấn công các thành phố của Ukraine và giết hại thường dân.
[Kyiv Independent: Turkey to hold Black Sea security meeting with Russia and Ukraine]
7. Vụ nổ làm rung chuyển nhà máy nhiệt điện ở Nga
Bộ Dịch vụ Khẩn cấp địa phương đưa tin vào ngày 13 tháng 4, một vụ nổ đã xảy ra tại một nhà máy nhiệt điện ở thành phố Orenburg của Nga.
Hậu quả là một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại một trạm biến áp vào buổi sáng, khiến nhiều người dân địa phương mất điện. Không có thương vong và đám cháy hiện đã được dập tắt.
Phải cần đến lực lượng 20 người mới dập tắt được đám cháy, bao phủ diện tích 10 mét vuông. Cơ quan điều phối hoạt động thống nhất của Nga đổ lỗi cho vụ cháy là do “chập điện” tại trạm biến áp, truyền thông Nga đưa tin.
Orenburg nằm gần biên giới với Kazakhstan, cách Kyiv khoảng 1.700 km và cách Mạc Tư Khoa 1.200 km. Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã phá hủy máy bay điều khiển từ xa của Ukraine ở các tỉnh Rostov và Belgorod trong đêm nhưng không báo cáo về bất kỳ máy bay điều khiển từ xa nào ở tỉnh Orenburg.
Một trạm xăng thuộc sở hữu của tập đoàn năng lượng khổng lồ Lukoil của Nga nằm gần nhà máy, theo như hãng truyền thông độc lập ASTRA của Nga đưa tin. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine thường xuyên nhắm vào các tài sản dầu khí của Nga nhằm phá hoại cỗ máy chiến tranh của Mạc Tư Khoa, vốn phụ thuộc vào lợi nhuận từ ngành năng lượng.
Một cuộc tấn công của Ukraine vào ngày 19 tháng 3 đã gây ra một vụ hỏa hoạn lớn tại một nhà máy lọc dầu ở Krasnodar Krai và kéo dài gần một tuần.
Kyiv chưa bình luận về vụ nổ ở Orenburg.
Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã bay sâu vào lãnh thổ Nga, với các cuộc tấn công được báo cáo là cách Nga 1.500 km, bao gồm cả ở Tỉnh Orenburg. Vào tháng 5 năm 2024, một máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công một radar cảnh báo sớm Voronezh M tại thành phố Orsky ở Tỉnh Orenburg.
Tháng 10 năm ngoái, cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã nhận trách nhiệm về vụ hỏa hoạn làm hư hại một máy bay vận tải quân sự Tu-134 của Nga tại một phi trường quân sự ở Tỉnh Orenburg.
Tháng trước, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã công bố một máy bay điều khiển từ xa tầm xa có khả năng bay xa 3.000 km.
[Kyiv Independent: Explosion rocks thermal plant in Russia]
8. Tổng thống Trump gia hạn lệnh trừng phạt của Tổng thống Biden đối với Nga
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp gia hạn thêm một năm lệnh trừng phạt đối với Nga, ban đầu được cựu Tổng thống Joe Biden áp đặt vào tháng 4 năm 2021 vì các hoạt động nước ngoài có hại của Nga.
“Các hoạt động có hại cụ thể của Chính phủ Liên bang Nga tiếp tục gây ra mối đe dọa bất thường và đặc biệt đối với an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại và nền kinh tế của Hoa Kỳ. Vì lý do này, tình trạng khẩn cấp quốc gia phải tiếp tục có hiệu lực sau ngày 15 tháng 4 năm 2025”, tài liệu nêu rõ.
Bản gia hạn trích dẫn các hành động liên tục của Nga như can thiệp vào các thể chế dân chủ, tấn công mạng, đàn áp những người bất đồng chính kiến và nhà báo, vi phạm luật pháp quốc tế, bao gồm cả các mối đe dọa đối với toàn vẹn lãnh thổ.
Trong những ngày gần đây, tổng thống Hoa Kỳ đã tiếp tục thúc đẩy lệnh ngừng bắn. Axios đưa tin vào ngày 11 tháng 4, trích dẫn một nguồn tin không được tiết lộ, rằng Tổng thống Trump có thể áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với Nga nếu lệnh ngừng bắn với Ukraine không đạt được vào cuối tháng 4.
Mặc dù vậy, chính quyền Tổng thống Trump vẫn chưa áp đặt bất kỳ lệnh trừng phạt lớn nào đối với Nga. Đồng thời, Tòa Bạch Ốc trước đó đã tạm dừng hỗ trợ quân sự cho Ukraine vào tháng 3, gây áp lực buộc Kyiv đồng ý thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản.
Các đại diện Hoa Kỳ gần đây cũng đã nhiều lần gặp gỡ các đối tác Nga để thảo luận về việc nối lại hợp tác kinh tế và ngoại giao giữa hai nước sau khi quan hệ bị cắt đứt trong những năm gần đây.
[Kyiv Independent: Trump extends Biden's sanctions executive order against Russia]
9. Thủ tướng tương lai của Đức ủng hộ con đường gia nhập NATO, Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine — nhưng chỉ sau khi chiến tranh kết thúc
Thủ tướng Đức sắp nhậm chức, Friedrich Merz, cho biết Ukraine không nên gia nhập NATO hoặc Liên minh Âu Châu trong khi vẫn đang trong tình trạng chiến tranh với Nga. Trong một cuộc phỏng vấn với Handelsblatt được công bố vào ngày 12 tháng 4, Merz nhấn mạnh rằng tình trạng chiến tranh của Ukraine khiến việc gia nhập là không thể ở giai đoạn này.
“Ukraine là một quốc gia Âu Châu rất lớn, nhưng đó là một quốc gia Âu Châu đang có chiến tranh,” Merz nói. “Một quốc gia đang có chiến tranh không thể trở thành thành viên của NATO hoặc Liên minh Âu Châu.”
Ông tái khẳng định rằng tương lai của Ukraine nằm trong cả hai liên minh nhưng nhấn mạnh rằng trước tiên phải chấm dứt tình trạng chiến tranh. “Lời hứa gia nhập Liên minh Âu Châu vẫn có giá trị, cũng như viễn cảnh gia nhập NATO”, Merz nói. “Nhưng để cả hai điều này xảy ra, trước tiên phải chấm dứt chiến tranh”.
Merz đưa ra phát biểu của mình ngay sau khi công bố chương trình được ông gọi là “kế hoạch mạnh mẽ” để đưa nước Đức tiến lên, trình bày tầm nhìn của ông về một chính phủ liên minh mới vào ngày 9 tháng 4. Đức đã trở thành nhà tài trợ quân sự lớn thứ hai của Ukraine sau Hoa Kỳ, trở thành nước ủng hộ hàng đầu của Kyiv tại lục địa Âu Châu.
Khối Liên minh Dân chủ Kitô giáo, gọi tắt là CDU/Liên minh Xã hội Kitô giáo, gọi tắt là CSU, do Merz lãnh đạo, đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử Bundestag vào tháng 2. Đảng Dân chủ Xã hội, gọi tắt là SPD đứng thứ ba và sẽ là đối tác liên minh trong chính phủ mới.
CDU/CSU và SPD cùng nhau nắm giữ đa số trong quốc hội, cho phép họ thành lập chính phủ mà không cần sự tham gia của các đảng khác. Đảng Xanh, đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD) và phe cánh tả sẽ vẫn ở phe đối lập.
Nội các mới dự kiến sẽ duy trì sự ủng hộ dành cho Ukraine và tăng chi tiêu quốc phòng, với các ưu tiên chính sách tiếp theo sẽ được nêu trong thỏa thuận liên minh.
Vào ngày 14 tháng 3, liên minh quốc hội Đức đã đồng ý phân bổ 3 tỷ euro (khoảng 3,2 tỷ đô la) viện trợ quân sự mới cho Ukraine.
Kế hoạch đầy tham vọng của Merz nhằm tăng chi tiêu quốc phòng của Đức là một phần trong sự thay đổi lớn hơn trong chiến lược an ninh của Âu Châu. Châu lục này đang tái vũ trang và đảm nhận vai trò lớn hơn trong việc hỗ trợ Ukraine trong bối cảnh chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Trump có những thay đổi đột ngột.
[Kyiv Independent: Germany's chancellor-in-waiting backs Ukraine’s NATO, EU path — but only after war ends]
10. ‘Mọi thứ đều đen tối’ — Nga tấn công trung tâm thành phố Sumy đông người vào Chúa Nhật Lễ Lá, giết chết hàng chục người
Vỏ xe buýt màu đỏ bị cháy nằm ở trung tâm Sumy sau khi Nga phóng hai hỏa tiễn đạn đạo vào thành phố này vào ngày 13 tháng 4 — không một hành khách nào sống sót, Anna Shpurik, một nhà báo tại hãng truyền thông địa phương Cukr nói với tờ Kyiv Independent sau vụ tấn công.
Họ chỉ là một số trong số 34 người thiệt mạng trong vụ tấn công, bao gồm hai trẻ em. Ít nhất 117 người bị thương, chính quyền địa phương đưa tin.
Thành phố này, nằm ở phía đông bắc Ukraine, cách biên giới Nga chỉ hơn 30 km, đã hứng chịu các cuộc tấn công liên tục từ Nga kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện. Cuộc tấn công mới nhất này xảy ra vào Chúa Nhật Lễ Lá, mà nhiều người ở Ukraine đang thực hiện, và là một trong những cuộc tấn công chết chóc nhất ở Sumy. Cuộc tấn công đã gây ra sự phẫn nộ trong bối cảnh các cuộc đàm phán ngừng bắn và hòa bình.
Chỉ một vài giờ trước cuộc tấn công, Tổng thống Trump, người đã cố gắng dẫn đầu các cuộc đàm phán hòa bình, cho biết các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine đang “diễn ra tốt đẹp”. Ông nói với các phóng viên báo chí trên chiến chuyên cơ Không Lực Một rằng Ukraine sẽ có một cuối tuần tốt đẹp. Đặc phái viên của ông, Steve Witkoff, đã gặp Putin tại St. Petersburg vào ngày 11 tháng 4 để thảo luận về “các khía cạnh của giải pháp cho Ukraine”.
Để đáp lại vụ tấn công, các nhà lãnh đạo Âu Châu, bao gồm Thủ tướng Đức Olaf Scholz, Thủ tướng Ý Giorgia Maloni và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đã đặt câu hỏi về cam kết của Nga đối với các cuộc đàm phán hòa bình.
“Những cuộc tấn công của Nga như vậy chứng tỏ thiện chí hòa bình của Nga. Thay vào đó, chúng ta thấy rằng Nga vẫn tiếp tục cuộc chiến xâm lược chống lại Ukraine một cách không ngừng nghỉ”, Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy kêu gọi gây thêm áp lực lên Nga sau cuộc tấn công, nói rằng “các cuộc đàm phán chưa bao giờ ngăn chặn được hỏa tiễn đạn đạo và bom trên không”.
Cuộc tấn công nhắm vào các tòa nhà dân sự trong thành phố, với thiệt hại nặng nề nhất xảy ra tại Trung tâm Hội nghị của Đại học Sumy cũng như các tòa nhà khác của trường đại học, khiến chúng sụp đổ, Shpurik cho biết. Ông nhấn mạnh rằng đó là nơi có các trạm xe buýt đưa đón người dân đến các nhà thờ Chính Thống Giáo và Công Giáo lân cận.
Nga cũng đã chọn đúng thời điểm khi một số người đang đến nhà thờ và một số người vừa ra khỏi nhà thờ sau khi tan lễ. Đó là thời điểm đông người nhất.
Tòa nhà Trung tâm Hội nghị của trường đại học có thư viện và không gian sự kiện dành cho sinh viên và cộng đồng.
Các tòa nhà dân cư, một nhà thờ, cửa hàng và doanh nghiệp cũng bị thiệt hại, bao gồm cả văn phòng của Cukr. Cuộc tấn công đã thổi bay tám cửa sổ và làm vỡ cửa tại văn phòng của họ. Nhà lãnh đạo dịch vụ báo chí của chính quyền địa phương Sumy nói với tờ Kyiv Independent rằng tổng cộng 48 tòa nhà đã bị hư hại trong cuộc tấn công, bao gồm 28 tòa nhà dân cư.
Trung tâm thành phố chật kín người mua cành liễu cho Lễ Lá và xe hơi xếp hàng dài khi người dân địa phương tận hưởng buổi sáng Chúa Nhật. Khi Shpurik đến trung tâm, “mọi thứ đều đen kịt” và rải rác những chiếc xe và tòa nhà bị cháy đen. Mọi người quá sốc đến nỗi không nói được lời nào, Shpurik nhớ lại.
Trong một tòa nhà dân cư gần đó, một bé gái đã bị đè bẹp dưới một đống tủ trước khi được giải thoát. Các nhân viên tại một quán cà phê gần đó đã lao vào hành động và sơ cứu cho các nạn nhân, Shpurik cho biết.
“Mọi người đều lo sợ rằng các cuộc không kích có thể xảy ra lần nữa. Mọi người đều sợ phải tìm hiểu tin tức về người thân của mình. Một số người vẫn không biết chuyện gì đã xảy ra với bạn bè hoặc người quen của họ và đang tìm kiếm họ”, Shpurik nói.
Hỏa tiễn đạn đạo thứ hai là loại gây chết người nhiều nhất, Trưởng phòng Quản lý Quân sự Thành phố Sumy Serhiy Kryvosheyenko cho biết của mình. Nó được gắn đầy mảnh vỡ và phát nổ giữa không trung để “gây thiệt hại tối đa cho những người trên phố”, ông nói.
Các dịch vụ khẩn cấp đã đến trong vòng vài phút để dập tắt đám cháy và giúp đỡ các nạn nhân, trong khi các nhà điều tra và nhóm pháp y thu thập bằng chứng về vụ tấn công, Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Nhà nước Ukraine đưa tin. Các nhà tâm lý học cũng có mặt tại hiện trường để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng.
Tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã theo dõi địa điểm phóng đến thị trấn Liski ở Voronezh và Lezhenki ở Kursk, cách Sumy khoảng 330 km và 180 km. Các hỏa tiễn là Iskander-M/KN-23, do lữ đoàn hỏa tiễn 112 và 448 bắn, HUR đưa tin.
Tỉnh Sumy, cùng với tỉnh Kharkiv lân cận, là mục tiêu của cuộc tấn công mùa xuân mới của Nga, Tổng thống Zelenskiy cho biết vào ngày 9 tháng 4. Mặc dù Ukraine đã đồng ý ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày sau các cuộc đàm phán do Hoa Kỳ làm trung gian tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3, nhưng Mạc Tư Khoa vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sẽ làm theo.
Thay vào đó, Nga đã tăng cường các hoạt động tấn công và tập hợp lực lượng cho cuộc tấn công mùa xuân, ngay sau khi chiếm lại phần lớn Kursk. Ukraine đã cố gắng giữ khu vực của Nga để phá vỡ các kế hoạch tấn công vào Sumy giáp ranh.
Các quan chức và chuyên gia Ukraine tin rằng cuộc tấn công mùa xuân là nỗ lực của Mạc Tư Khoa nhằm tăng cường vị thế của mình trong các cuộc đàm phán tiềm năng.
Vào ngày 31 tháng 3, Putin cũng đã ra lệnh thực hiện chiến dịch nghĩa vụ quân sự lớn nhất của Nga trong vòng 14 năm. Chiến dịch nghĩa vụ quân sự mùa xuân, diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6, sẽ huy động 160.000 thanh niên từ 18 đến 30 tuổi vào quân đội, mặc dù những người nhập ngũ thường không được điều động để chiến đấu.
Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi cho biết Nga đã tăng lực lượng tại Ukraine gấp năm lần kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện. Ông ước tính có 623.000 quân Nga được điều động tại Ukraine và cảnh báo rằng Mạc Tư Khoa có khả năng huy động 5 triệu quân được huấn luyện.
“ Mỗi tháng, họ tăng thêm 8.000-9.000; một năm là 120.000-130.000”, ông nói.
[Kyiv Independent: 'Everything was black' — Russia strikes downtown Sumy filled with people on Palm Sunday, killing dozens]