1. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine cuối cùng đã vượt qua được sương mù—11 xe tăng Nga bốc cháy gần Myrnohrad
Người Nga đang tăng cường nỗ lực để khép chặt vòng vây Myrnohrad. Lực lượng Ukraine đang chiến đấu hết mình để mở một hành lang thoát hiểm hẹp cho quân đội vẫn đang bảo vệ thị trấn khai thác mỏ trước đây với dân số trước chiến tranh là 46.000 người.
Với gần như toàn bộ Pokrovsk lân cận nằm dưới sự kiểm soát của Nga sau cuộc bao vây đẫm máu kéo dài một năm, Myrnohrad hiện là một trong những trọng điểm giao tranh chính ở miền đông Ukraine. Việc thị trấn này thất thủ sẽ xóa bỏ một trong những rào cản đô thị lớn cuối cùng giữa lực lượng Nga và hai thành phố song sinh Kramatorsk và Sloviansk - hai thành phố lớn nhất do Ukraine kiểm soát ở tỉnh Donetsk với tổng dân số trước chiến tranh là 400.000 người.
Khoảng 150.000 quân Nga thuộc Cụm Lực lượng Trung tâm đang không ngừng tấn công khoảng 30.000 quân Ukraine với sự hỗ trợ của Quân đoàn Azov số 1 và Quân đoàn Phản ứng nhanh số 7. Quân đội Nga quyết tâm chiếm hoặc bao vây Myrnohrad càng sớm càng tốt để giải phóng một trong những cứ điểm đô thị lớn cuối cùng trên đường đến Kramatorsk và Sloviansk, cách đó 40 km về phía bắc.
Bộ binh Nga rất đông đảo ở trong và xung quanh Myrnohrad, nhưng không phải bộ binh là lực lượng dẫn đầu đợt tấn công gần đây nhất nhằm bao vây thị trấn từ phía bắc và cắt ngang hành lang dài chưa đầy 1 km do Ukraine kiểm soát dẫn đến tuyến phòng thủ chính.
Lữ đoàn Thủy Quân Lục Chiến 40 của Nga đã tấn công bằng xe tăng rùa bọc thép và các phương tiện khác vào thứ Ba, rõ ràng là hy vọng sương mù dày đặc sẽ che khuất cuộc tấn công cơ giới khỏi sự giám sát và tấn công từ trên cao. Thời tiết mùa đông đã hỗ trợ cho các cuộc tiến công của Nga trên khắp mặt trận - sương mù buổi sáng và mặt đất đóng băng tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển trong khi máy bay điều khiển từ xa trinh sát của Ukraine gặp khó khăn trong việc theo dõi chuyển động của đối phương.
Nhưng không hiệu quả. Quân Nga vẫn còn cách vùng đất hoang vu rộng lớn hàng km khi thảm họa xảy ra.
“Thiết bị đang di chuyển qua cánh đồng,” Quân đoàn Phản ứng Nhanh số 7 báo cáo. “Một trong những chiếc xe tăng bị kẹt trong một rãnh chống tăng, sau đó đoàn xe nhanh chóng trúng hỏa lực của quân Ukraine.”
Máy bay điều khiển từ xa của Quân đoàn Phản ứng Nhanh số 7 đã tấn công dữ dội. Pháo binh của Lữ đoàn Jaeger số 68 Ukraine cũng tham gia. Quân đội Ukraine đã phá hủy ba xe tăng và tám xe thiết giáp khác xung quanh làng Razine - một đòn giáng mạnh vào năng lực cơ giới hóa của Nga trong khu vực.
Làm thế nào người Ukraine nhìn thấu được màn sương mù vẫn chưa rõ. Lớp sương mù dày đặc đặc trưng của mùa đông Ukraine có thể làm mù và khiến nhiều máy bay điều khiển từ xa bị rơi, nhưng lực lượng Ukraine đang nỗ lực phát triển các chiến thuật và công nghệ mới để đối phó với vấn đề này.
Những cải tiến chống sương mù của Ukraine bao gồm:
Robot mặt đất làm nhiệm vụ phát hiện: Ukraine đã thử nghiệm hơn 70 mẫu robot chiến đấu trên mặt đất có thể nằm chờ, phát hiện các phương tiện của Nga đi qua và truyền tọa độ của chúng cho các phi công máy bay điều khiển từ xa bay một cách mù quáng cho đến khi mục tiêu của họ xuất hiện ở cự ly gần.
Tình báo tín hiệu: Lực lượng Ukraine đã sử dụng kỹ thuật nghe lén tín hiệu để xác định vị trí của Nga thông qua liên lạc vô tuyến. Các hệ thống như hệ thống tác chiến điện tử di động Eter có thể phát hiện tín hiệu của đối phương và định vị các máy phát vô tuyến.
Máy bay điều khiển từ xa được tăng cường AI: Ukraine đã bổ sung thuật toán AI vào một số máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất. AI có thể phát hiện mục tiêu trong sương mù tốt hơn người điều khiển - một khả năng đã được chứng minh là rất hữu ích trước sự hiện diện ngày càng tăng của chiến tranh điện tử từ Nga.
Bất kể người Ukraine sử dụng phương pháp nào, nó đều hiệu quả - cho đến thời điểm hiện tại. Myrnohrad vẫn còn bị tranh chấp bất chấp lợi thế nhân lực áp đảo của Nga và thời tiết sương mù thường làm giảm khả năng robot của người Ukraine.
Một người điều khiển máy bay điều khiển từ xa Ukraine dự đoán các cuộc tấn công cơ giới sẽ tiếp tục. “Không có dấu hiệu nào cho thấy chúng sẽ dừng lại”, Kriegsforscher viết về Thủy Quân Lục Chiến Nga.
Có lẽ chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Quân đoàn Phản ứng Nhanh số 7 rút những binh lính cuối cùng khỏi Myrnohrad và củng cố tuyến phòng thủ về phía bắc thị trấn theo hướng làng Dobropillia. “Việc các đơn vị thuộc lực lượng phòng thủ Ukraine rút khỏi Myrnohrad về phía khu vực Dobropillia có thể ảnh hưởng đến tình hình chung”, Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine nhận định.
Trong ngắn hạn, các vị trí của Ukraine sẽ được củng cố nhờ việc tái điều động quân đội hiện đang chiến đấu trong thế phòng thủ vô vọng ở Myrnohrad. Về lâu dài, các xe tăng Nga hiện đang cố gắng bao vây Myrnohrad có thể chuyển hướng tấn công - và bắt đầu tiến về phía bắc hướng tới Kramatorsk, thành phố lớn nhất do Ukraine kiểm soát ở tỉnh Donetsk và là mỏ neo quan trọng của vành đai pháo đài Donbas.
Những điểm chính rút ra từ Myrnohrad
Lợi thế nhân lực 5:1 của Nga xung quanh Pokrovsk-Myrnohrad đang buộc lực lượng phòng thủ Ukraine vào một vị trí ngày càng bất lợi
Sương mù mùa đông có lợi cho các cuộc tấn công cơ giới của Nga bằng cách làm suy yếu khả năng giám sát bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine
Những đổi mới của Ukraine—robot mặt đất, tình báo tín hiệu, máy bay điều khiển từ xa AI—đang bù đắp một phần những bất lợi về thời tiết
Việc quân đội Ukraine rút khỏi Myrnohrad sẽ rút ngắn tuyến phòng thủ nhưng mở đường tới Kramatorsk.
[Europe Maidan: Ukraine’s drones finally beat the fog—11 Russian tanks burn near Myrnohrad]
2. Shaheds của Nga gặp vấn đề: F-16 của Ukraine có thể theo dõi đèn báo động cơ của họ
Hôm Thứ Sáu, 05 Tháng Mười Hai, kênh Telegram Avia OFN đã đăng một bức ảnh mờ về một trong số khoảng 50 máy bay chiến đấu F-16 cũ của Lockheed Martin Âu Châu (trong số khoảng 90 máy bay đã cam kết) của không quân Ukraine đang bay với một lượng lớn nhiên liệu và vũ khí—và có vẻ như là một thiết bị ngắm bắn AN/AAQ-33 Sniper dưới mũi.
Nếu được xác nhận, các thiết bị Sniper sẽ tăng cường đáng kể khả năng đánh chặn hàng ngàn hỏa tiễn Shahed mà Nga phóng hàng tháng của Ukraine - bằng cách sử dụng tính năng phát hiện hồng ngoại hoạt động ngay cả khi máy bay điều khiển từ xa bay quá thấp so với radar.
Vỏ bọc Sniper bao gồm camera hồng ngoại và camera ban ngày có độ trung thực cao, bổ sung vào các cảm biến tiêu chuẩn trên máy bay F-16 do Mỹ thiết kế, bao gồm radar APG-66(V)2A gắn trên mũi máy bay chiến đấu, nhiều biện pháp đối phó điện tử phát hiện radar và mắt của phi công.
Hệ thống Sniper trị giá 2 triệu đô la hoặc hệ thống tương tự là thiết bị tiêu chuẩn trên hầu hết các máy bay F-16, nhưng Ukraine chưa bao giờ thừa nhận đã nhận được những hệ thống như vậy, dù là từ đồng minh tặng hay thông qua việc mua trực tiếp.
Nói rõ hơn, ảnh của Avia OFN không phải là bằng chứng xác thực cho thấy máy bay F-16 của Ukraine có súng bắn tỉa. Ảnh quá nhiễu và tối—và được chụp từ một góc độ kỳ lạ—để thể hiện rõ hình dạng ống đặc trưng của súng bắn tỉa.
Tuy nhiên, việc Ukraine mua các thiết bị Sniper pod lại là điều hợp lý. Chúng có thể giúp các chiến binh tìm và bắn hạ máy bay điều khiển từ xa Shahed mà Nga phóng vào các thành phố và nhà máy điện của Ukraine với tần suất hàng ngàn chiếc mỗi tháng.
Radar APG-66(V)2A của F-16 có thể phát hiện một máy bay Shahed nặng 200 kg từ khoảng cách hàng chục km trong điều kiện thích hợp. Tất cả các radar đều kém hiệu quả hơn khi nhìn từ trên cao xuống mục tiêu bay ở độ cao thấp hơn, vì mặt đất có thể phản xạ lại sóng radar, che khuất tín hiệu của mục tiêu bằng nhiễu điện tử.
Shahed có thể bay thấp chỉ vài mét so với mặt đất, hoặc bay cao tới hàng ngàn mét. Ở độ cao thấp hơn, chúng có thể dễ bị tấn công bởi hệ thống phòng không mặt đất hơn, nhưng lại an toàn hơn trước sự đánh chặn trên không của F-16 hoặc các máy bay chiến đấu khác.
Trừ khi máy bay chiến đấu có thiết bị bắn tỉa có thể phát hiện Shahed thông qua nhiệt tỏa ra từ cánh quạt hoặc động cơ phản lực. Miễn là động cơ nóng hơn mặt đất bên dưới, nó sẽ hiện lên từ khoảng cách hàng km trên camera hồng ngoại của máy bay bắn tỉa.
Thêm vào đó, bất kỳ phi công F-16 nào sử dụng súng bắn tỉa làm cảm biến chính đều có thể bay và chiến đấu mà không cần bật radar. Điều này rất hữu ích, vì các máy thu radar của Nga có thể phát hiện radar của Ukraine, xác định chính xác vị trí của các máy bay F-16 đang bay trên không—và khiến chúng bị hỏa lực hỏa tiễn tầm xa bắn trúng.
Nói cách khác, Sniper là cách bí mật để săn lùng Shaheds.
Và đúng vậy, rõ ràng chiếc F-16 trong ảnh của Avia OFN đang thực hiện một phi vụ chống Shahed. Ngoài việc có thể mang theo một pod Sniper, máy bay chiến đấu này còn mang theo các pod dưới cánh cho Hệ thống Vũ khí Tiêu diệt Chính xác Tiên tiến AGR-20.
APKWS là hỏa tiễn dẫn đường bằng laser nặng 15 kg và có tầm bắn xa tới 11 km. Được đóng gói trong các cụm bảy hỏa tiễn, APKWS lý tưởng để bắn hạ nhiều mục tiêu bay chậm chỉ trong vài lần bắn. Nó cũng rẻ hơn so với các hỏa tiễn không đối không lớn hơn, mà đối với các nhiệm vụ chống Shahed, thực sự là quá mức cần thiết.
Máy bay chiến đấu vẫn là phương tiện phòng thủ kém hiệu quả trước Shaheds, xét đến việc Ukraine có thể xuất kích 10 hoặc 12 chiếc F-16 mỗi khi Nga tấn công, nhưng mỗi cuộc tấn công có thể liên quan đến 500 hoặc 600 chiếc Shaheds. Một chiếc F-16 tiêu chuẩn với sáu hỏa tiễn AIM-9, với tỷ lệ bắn trúng hoàn hảo, chỉ có thể bắn hạ sáu chiếc Shaheds. Hệ thống phòng không mặt đất tốc độ cao và chi phí thấp là vũ khí tốt nhất chống lại máy bay điều khiển từ xa.
Nhưng nếu bạn định bổ sung máy bay F-16 vào hệ thống phòng thủ nhiều lớp chống lại Shaheds, tốt nhất là nên trang bị cho chúng hỏa tiễn dẫn đường bằng laser—và các ống ngắm bắn tỉa.
Khả năng chính của vỏ đạn Sniper
[Europe Maidan: Russia’s Shaheds have a problem: Ukraine’s F-16s could be tracking their engine glow]
3. Maduro lên tiếng sau cuộc gọi hiếm hoi với Tổng thống Trump
Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro cho biết ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong bối cảnh căng thẳng leo thang về lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và an ninh khu vực, đồng thời mô tả cuộc trao đổi là thân thiện.
“Nếu lời kêu gọi đó có nghĩa là các bước đi đang được thực hiện hướng tới một cuộc đối thoại tôn trọng giữa các quốc gia, giữa các quốc gia, thì hãy hoan nghênh đối thoại, hoan nghênh ngoại giao. Bởi vì chúng tôi sẽ luôn tìm kiếm hòa bình!” Maduro nói bằng tiếng Tây Ban Nha.
Trong khi Tổng thống Trump xác nhận hai người đã nói chuyện, ông không cung cấp chi tiết về cuộc thảo luận của họ.
Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump tiếp tục gia tăng áp lực quân sự lên Venezuela bằng các cuộc tấn công bằng tàu thuyền ở vùng Caribe và các hạn chế không phận. Trong khi đó, Maduro đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng về khả năng từ chức giữa những cáo buộc từ Hoa Kỳ về việc ông có liên hệ với các mạng lưới buôn bán ma túy, điều mà ông phủ nhận.
Các quan chức Venezuela cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump nhắm vào tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Maduro đã tập hợp những người ủng hộ, coi cuộc khủng hoảng này là cuộc chiến giành chủ quyền trong bối cảnh kinh tế khó khăn và sự cô lập quốc tế.
Maduro cho biết ông tin rằng “con đường của người dân Hoa Kỳ và người dân Venezuela phải là con đường tôn trọng, ngoại giao và đối thoại”, xác nhận rằng ông đã nhận được cuộc gọi từ Tòa Bạch Ốc “khoảng 10 ngày trước”, đài truyền hình nhà nước Venezuela dẫn lời ông phát biểu vào thứ Tư trong một sự kiện ở Caracas.
Reuters đưa tin hôm thứ Hai rằng Maduro đã nói với Tổng thống Trump rằng ông sẵn sàng rời nhiệm sở nếu ông và gia đình nhận được lệnh ân xá hợp pháp hoàn toàn, bao gồm việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và khép lại một vụ án nổi cộm tại Tòa án Hình sự Quốc tế.
Hoa Kỳ đã dán nhãn Cártel de los Soles hay “Băng đảng Mặt Trời” là một tổ chức khủng bố nước ngoài, cáo buộc Maduro đứng đầu nhóm này và bao gồm các thành viên cao cấp trong chính phủ của ông.
Kể từ tháng 9, Hoa Kỳ đã thực hiện các cuộc không kích trên biển ở vùng biển Caribe khiến hơn 80 người thiệt mạng. Tổng thống Trump cũng đã ám chỉ rằng Ngũ Giác Đài có thể bắt đầu tiến hành các cuộc không kích trên bộ.
[Newsweek: Maduro Speaks Out After Rare Call With Trump]
4. Tờ Spiegel cho biết: Các đặc phái viên Hoa Kỳ đang “chơi một trò chơi” với Ukraine, Merz và Macron cảnh báo
Các nhà lãnh đạo Âu Châu đã bí mật cảnh báo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy rằng Washington có thể thúc đẩy những kết quả bất lợi cho Kyiv trong các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra, hãng tin Spiegel của Đức đưa tin sau khi xem xét nội dung được tường trình biên bản cuộc gọi hội nghị ngày 1 tháng 12. Cuộc gọi này diễn ra sau cuộc họp giữa các nhà đàm phán Mỹ và Ukraine tại Florida.
Những nỗ lực hòa bình do Hoa Kỳ dẫn đầu đã kéo dài nhiều tháng, với nhiều vòng đàm phán không đạt được tiến triển rõ ràng nào. Các đề xuất thay đổi liên tục từ tuần này sang tuần khác, tạo ra những tín hiệu lẫn lộn cho Kyiv và Âu Châu. Lập trường thay đổi liên tục của Washington càng làm tăng thêm sự bối rối, khiến các đồng minh không chắc chắn về một con đường khả thi phía trước.
Theo hãng tin Đức Spiegel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nói với Tổng thống Zelenskiy rằng có khả năng Hoa Kỳ sẽ ủng hộ việc nhượng bộ lãnh thổ mà không đưa ra các bảo đảm an ninh rõ ràng.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz được tường trình đã thúc giục Tổng thống Zelenskiy phải “cực kỳ cẩn thận” trong những ngày tới, nói rằng các nhà đàm phán Hoa Kỳ - bao gồm đặc phái viên Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là Jared Kushner - đang “chơi một trò chơi” với cả Âu Châu và Ukraine.
Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, một trong số ít nhà lãnh đạo Âu Châu có mối quan hệ chặt chẽ với Tổng thống Trump, cũng cảnh báo không nên bỏ rơi Ukraine trong các cuộc đàm phán với các đặc phái viên Hoa Kỳ.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng đồng tình với quan điểm đó, cho biết các nước Âu Châu cần phải “bảo vệ” Tổng thống Zelenskiy trong quá trình này.
Một số quan chức đã xác nhận với Spiegel rằng cuộc gọi đã diễn ra và bản tóm tắt là chính xác, mặc dù họ từ chối xác minh các trích dẫn trực tiếp vì quy tắc bảo mật.
Văn phòng của Macron phủ nhận việc ông đã cảnh báo Tổng thống Zelenskiy về khả năng “phản bội” của Hoa Kỳ, nhưng không làm rõ ông đã nói gì trong cuộc gọi.
[Europe Maidan: US envoys are “playing a game” with Ukraine, Merz and Macron warn – Spiegel]
5. Farage cho biết Tổng thống Trump “thất vọng” với Putin vô lý
Theo Nigel Farage, chính trị gia người Anh thân cận nhất với tổng thống Hoa Kỳ, Ông Donald Trump “thất vọng” với đường lối phi lý của Vladimir Putin đối với các cuộc đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Farage cho biết Tổng thống Trump đang nỗ lực hết sức để bảo đảm một thỏa thuận công bằng cho Ukraine, đồng thời nói thêm rằng các đề xuất hiện tại về giới hạn quy mô quân đội Ukraine và nhượng lãnh thổ cho Nga là không thể chấp nhận được.
Farage phát biểu với các phóng viên hôm thứ năm rằng: “Mỗi tuần trôi qua, Putin đều chứng minh rằng ông ta không có lý trí, rằng ông ta không muốn một giải pháp công bằng và thẳng thắn mà nói, ông ta là một người cực kỳ nguy hiểm”.
Trả lời câu hỏi của POLITICO, Farage cho biết Ukraine đã nhận được một thỏa thuận tồi tệ, theo đó nước này sẽ buộc phải chấp nhận giới hạn về quy mô quân đội, điều này thường chỉ áp dụng cho quốc gia đã ký “đầu hàng vô điều kiện”.
Ông Farage cho biết vị thế của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đang bị đặt dấu hỏi trong bối cảnh bê bối tham nhũng. Tuy nhiên, Kyiv không thể “từ bỏ lãnh thổ mà họ đã mất hàng chục ngàn sinh mạng để bảo vệ”, ông nói. “Vì vậy, thỏa thuận hiện tại không hiệu quả và không thể duy trì.”
Farage nhấn mạnh rằng bình luận của ông không phải là lời chỉ trích những nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm dàn xếp một thỏa thuận ngừng bắn, mà nói thêm rằng tổng thống Mỹ là “một người kiến tạo hòa bình” và đang nỗ lực hết sức để đạt được một thỏa thuận công bằng. “Tôi vô cùng ngưỡng mộ ông ấy vì điều đó và tôi biết ông ấy đã thất vọng như thế nào trước sự thiếu lý trí của Putin”, Farage nói.
Đánh giá của Farage mang lại sự ủng hộ cho Ukraine và các đồng minh, những người vốn lo ngại rằng Tổng thống Trump có thể áp đặt một giải pháp bất cân xứng có lợi cho Nga lên Kyiv. Những phát biểu của lãnh đạo đảng Cải cách Vương quốc Anh có sức nặng bởi ông coi Tổng thống Trump là một “người bạn” và thường xuyên liên lạc với tổng thống.
Tuần này, Tổng thống Trump đã cử con rể Jared Kushner và đặc phái viên hòa bình Steve Witkoff đến gặp Putin trong năm giờ đồng hồ. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga đã bác bỏ các đề xuất này, vốn đã được điều chỉnh dựa trên ý kiến đóng góp từ Ukraine và các đồng minh Âu Châu.
Tuần này, Tổng thống Trump cho biết con đường dẫn tới hòa bình vẫn chưa rõ ràng.
[Politico: Trump is ‘frustrated’ with irrational Putin, says Farage]
6. Vị tướng hàng đầu của NATO tại Hoa Kỳ cho biết Âu Châu sẽ ổn với ít quân đội Hoa Kỳ hơn
Tướng Alexus Grynkewich, Tổng tư lệnh lực lượng đồng minh NATO tại Âu Châu, cho biết việc giảm quân Mỹ ở Âu Châu sẽ không gây căng thẳng cho hệ thống phòng thủ của lục địa này, bác bỏ sự lo lắng xung quanh cam kết của Hoa Kỳ đối với liên minh.
“Tôi tin tưởng vào năng lực” của Âu Châu và Canada, vị tướng bốn sao của Mỹ phát biểu tại bộ chỉ huy tác chiến quân sự rộng lớn của liên minh ở miền nam Bỉ. “Hôm nay, chúng tôi sẵn sàng ứng phó với mọi cuộc khủng hoảng hoặc tình huống bất ngờ.”
Bình luận của Grynkewich được đưa ra trong bối cảnh lo ngại về việc dự kiến quân đội Mỹ sẽ rút khỏi Âu Châu do chiến lược quốc phòng sắp tới của Tổng thống Trump. Cuộc đánh giá tình hình này được dự đoán rộng rãi sẽ bao gồm việc tái điều động lực lượng Mỹ từ Âu Châu sang Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Sự thay đổi đó đã bắt đầu khi Hoa Kỳ rút 800 quân khỏi Rumani vào tháng trước — một quyết định mà Bucharest kêu gọi Washington hủy bỏ.
Mối lo ngại về việc cắt giảm 85.000 quân Mỹ ở Âu Châu cũng phản ánh cuộc tranh luận rộng hơn về cam kết của Washington đối với liên minh dưới thời Tổng thống Trump.
Tổng thống Trump đã ca ngợi lời hứa của các đồng minh NATO về việc tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào năm 2035 nhưng trước đó đã đặt câu hỏi về cam kết phòng thủ tập thể của liên minh, tỏ ra lấp lửng về vụ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm nhập Ba Lan gần đây và nhiều lần gây áp lực buộc các đồng minh Âu Châu phải hành động.
Đầu năm nay, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã phát biểu: “Giờ đây [Tổng thống Nga Vladimir] Putin đã bắt đầu xâm nhập vào biên giới NATO. Điều duy nhất tôi có thể nói với các bạn là Hoa Kỳ sẽ không can thiệp vào vấn đề quân sự hay bất cứ điều gì tương tự.”
Các nhà lãnh đạo Âu Châu đang lo ngại riêng tư về nỗ lực do Tổng thống Trump hậu thuẫn nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine mà một số người cho là hiện đang có lợi cho Nga, với việc Tổng thống Pháp Emmanuel Macron được tường trình đã cảnh báo trong một cuộc gọi bị rò rỉ rằng Hoa Kỳ có thể sắp “phản bội” Ukraine.
Mối quan hệ đầy biến động đó lại một lần nữa được thể hiện trong tuần này sau khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio không tham dự cuộc họp của các Ngoại trưởng NATO - điều gần như chưa từng xảy ra kể từ khi NATO được thành lập vào năm 1949. Trong khi đó, phó của ông đã chỉ trích các đồng minh trong một cuộc họp kín vì ưu tiên ngành công nghiệp vũ khí của riêng họ thay vì tiếp tục chi tiêu cho trang thiết bị của Hoa Kỳ.
Gần hai phần ba chi tiêu quốc phòng của Âu Châu là dành cho Hoa Kỳ, nhưng Liên Hiệp Âu Châu đang cố gắng thay đổi điều đó bằng các chương trình nhằm thúc đẩy sản xuất tại địa phương.
Trong thâm tâm, một số đồng minh Âu Châu lo ngại về Hoa Kỳ, nhưng trước công chúng, họ khẳng định NATO vẫn là một thế lực đáng gờm.
“Mọi quy trình của NATO đều đang hoạt động hoàn hảo,” Thứ trưởng Quốc phòng Ba Lan Paweł Zalewski nói với POLITICO. “Trên thực tế, người Mỹ đang thực hiện rất tốt nghĩa vụ của mình.”
Grynkewich khẳng định rằng bất kỳ căng thẳng chính trị nào liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình đều “không có tác động... đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ của chúng tôi theo quan điểm của NATO”. Ông nói thêm rằng lời cam kết tăng chi tiêu quốc phòng của các đồng minh có nghĩa là NATO sẽ “sẵn sàng hơn vào ngày mai và chúng tôi sẽ sẵn sàng hơn vào ngày hôm sau” để chống lại Nga và đáp trả bất kỳ đợt rút quân nào nữa.
Tháng trước, đại sứ Hoa Kỳ tại NATO, Matthew Whitaker, đã khiến nhiều người ngạc nhiên khi ông nói rằng ông “mong chờ ngày Đức... tuyên bố rằng 'chúng tôi sẵn sàng tiếp quản vị trí Tổng tư lệnh quân Đồng minh'“, đây là một ví dụ khác về việc Washington thúc đẩy các đồng minh Âu Châu hành động nhiều hơn trong khi Hoa Kỳ lại ám chỉ rằng họ có thể lùi bước.
Chính quyền Tổng thống Trump được tường trình đã cân nhắc không bổ nhiệm một vị tướng Mỹ làm Tư lệnh Tối cao Đồng minh Âu Châu vào đầu năm nay, trước khi đề cử Grynkewich. SACEUR luôn do một sĩ quan Hoa Kỳ chỉ huy vì vị trí này chỉ huy tất cả quân đội đồng minh ở Âu Châu và giám sát lực lượng răn đe hạt nhân của Mỹ trên lục địa.
Grynkewich cho biết: “Luôn có sự tái cân bằng giữa các vị trí mà các quốc gia khác nhau đảm nhiệm trên khắp liên minh”, đồng thời nói thêm rằng “điều tự nhiên là một số điều đó sẽ xảy ra... trong vài tháng [và] vài năm tới”.
“Về việc ai nắm giữ vị trí SACEUR,” ông nói với các phóng viên, “tôi thà để các chính trị gia đưa ra những đánh giá đó.”
Sự lo lắng của Âu Châu về độ tin cậy của liên minh với Hoa Kỳ xuất hiện khi cuộc chiến toàn diện ở Ukraine sắp bước sang năm thứ tư, các đánh giá tình báo cảnh báo rằng Nga đang sẵn sàng tấn công một quốc gia NATO vào cuối thập niên này và các cuộc tấn công hỗn hợp có liên quan đến Nga gia tăng trên khắp lục địa.
Tuần này Putin tuyên bố ông đã “sẵn sàng” cho một cuộc chiến tranh với Âu Châu.
Grynkewich cho biết ông “lo ngại” rằng Nga có thể thử thách khả năng phòng thủ tập thể của NATO trong “thời gian ngắn” - cũng như trong “trung hạn và rõ ràng là trong dài hạn”.
các cuộc tấn công hỗn hợp của Nga là một “vấn đề thực sự” và nhắc lại lời kêu gọi của một số thủ đô Âu Châu về việc phản ứng mạnh mẽ hơn đối với các hoạt động hỗn hợp.
“Chúng tôi cũng đang cân nhắc việc chủ động”, ông nói, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết. “Nếu Nga đang cố gắng gây khó dễ cho chúng tôi, thì có lẽ chúng tôi cũng có cách để gây khó dễ cho họ.”
[Politico: Europe will do just fine with fewer American troops, says top US NATO general]
7. Tổng thống Síp gặp Tổng thống Zelenskiy tại Kyiv khi Nicosia chuẩn bị làm chủ tịch Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu
Nikos Christodoulides, tổng thống Síp, đã gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy vào ngày 4 tháng 12 trong chuyến thăm chính thức của ông tới Kyiv.
Chuyến thăm của Christodoulides diễn ra trong bối cảnh Síp chuẩn bị đảm nhiệm chức chủ tịch luân phiên của Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu vào tháng Giêng, với Nicosia coi việc mở rộng là “ưu tiên chính”, theo phát ngôn nhân của chính phủ Síp Konstantinos Letymbiotis.
Trong bài đăng trên X, Christodoulides khẳng định rằng “Âu Châu kiên quyết ủng hộ Ukraine” và “Ukraine sẽ là ưu tiên hàng đầu của Chủ tịch Cộng hòa Síp”, lưu ý rằng hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về “lộ trình tiến triển trong các cuộc đàm phán gia nhập của Ukraine và việc mở các cụm”.
Trong chuyến thăm, Christodoulides và Tổng thống Zelenskiy được tường trình sẽ thảo luận về các cách thức tăng cường quan hệ song phương và nỗ lực hòa bình tại Ukraine.
Tổng thống Ukraine sau đó cho biết ông và người đồng cấp Síp đã thảo luận về “tình hình ở Ukraine” và “chương trình nghị sự chung của Âu Châu” của họ.
Tổng thống Zelenskiy phát biểu trên X: “Chúng tôi hy vọng những tháng tới sẽ mang lại nhiều tiến triển hơn nữa cho con đường của Ukraine hướng tới Liên minh Âu Châu và chức Chủ tịch của Síp có thể đóng vai trò quan trọng trong việc mở ra các nhóm cho Ukraine và cho phép đưa ra các quyết định cần thiết khác”.
Síp sẽ đảm nhiệm chức chủ tịch Liên Hiệp Âu Châu trong tháng thứ sáu sau Đan Mạch, đối tác thân cận của Kyiv, đã tìm cách thúc đẩy việc mở các nhóm đàm phán của Ukraine nhưng không đạt được tiến triển do sự phản đối của Hung Gia Lợi.
Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban, được coi là nhà lãnh đạo thân Điện Cẩm Linh nhất ở Liên Hiệp Âu Châu, người thường cản trở việc hỗ trợ cho Kyiv, cáo buộc rằng việc Ukraine gia nhập khối này sẽ dẫn đến “hậu quả thảm khốc”.
Christodoulides và Tổng thống Zelenskiy trước đó đã gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh lần thứ bảy của Cộng đồng Chính trị Âu Châu tại Copenhagen vào ngày 2 tháng 10, nơi họ thảo luận về hợp tác quốc phòng và các dự án cơ sở hạ tầng chung.
Kể từ khi chiến tranh toàn diện nổ ra, Síp đã cung cấp hỗ trợ tài chính, an ninh và nhân đạo cho Ukraine, bao gồm cả thông qua khuôn khổ Liên Hiệp Âu Châu.
Christodoulides cũng nhấn mạnh kinh nghiệm chung với “sự tàn phá của cuộc xâm lược và xâm lược”, ám chỉ rõ ràng đến sự xâm lược quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc đảo Síp - một vùng lãnh thổ được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Síp nhưng trên thực tế bao gồm một quốc gia tự xưng chỉ được Ankara công nhận.
Cùng lúc đó, Síp bị chỉ trích là cửa ngõ cho dòng tiền của Nga chảy vào Liên Hiệp Âu Châu và là thiên đường thuế cho các nhà tài phiệt Nga.
[Kyiv Independent: Cyprus's president meets Zelensky in Kyiv as Nicosia prepares to chair EU Council]
8. Hung Gia Lợi bác bỏ trái phiếu euro được đưa ra để thay thế cho kế hoạch tài sản của Nga của Liên Hiệp Âu Châu
Hôm Thứ Bẩy, 06 Tháng Mười Hai, Hung Gia Lợi đã chính thức loại trừ khả năng phát hành trái phiếu euro để hỗ trợ Ukraine mà Liên Hiệp Âu Châu đưa ra vào hôm Thứ Sáu, 05 Tháng Mười Hai. Động thái này khiến Liên Hiệp Âu Châu mất đi Kế hoạch B tiềm năng nếu Liên Hiệp Âu Châu không tìm ra cách sử dụng tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga để tài trợ cho khoản vay 165 tỷ euro cho Kyiv.
Ủy ban Âu Châu muốn 27 nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu đồng ý tại hội nghị thượng đỉnh vào cuối tháng này về việc hỗ trợ nền kinh tế đang gặp khó khăn của Kyiv bằng một khoản vay dựa trên dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương Nga. Bỉ đang phản đối mạnh mẽ, vì họ nắm giữ phần lớn số tiền bị đóng băng đó và lo ngại sẽ phải chịu trách nhiệm nếu Điện Cẩm Phụ tùng.
Hai nhà ngoại giao tại một cuộc họp của các đại sứ đã nói với POLITICO rằng trái phiếu Euro sẽ cung cấp một nguồn tài trợ thay thế cho Ukraine, nhưng Budapest đã bác bỏ ý tưởng phát hành trái phiếu chung được bảo đảm bằng ngân sách bảy năm của Liên Hiệp Âu Châu.
Lời từ chối của Hung Gia Lợi được đưa ra vài giờ trước bữa tối giữa Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Bỉ Bart De Wever tại Brussels để thảo luận về khoản vay.
Merz cho biết ông đang có kế hoạch sử dụng sự kiện này để mời De Wever tham gia.
“Tôi rất coi trọng những lo ngại và phản đối của thủ tướng Bỉ”, Merz nói với các phóng viên vào tối thứ Năm. “Tôi không muốn thuyết phục ông ấy, tôi muốn thuyết phục ông ấy rằng con đường chúng tôi đề xuất ở đây là đúng đắn.”
Đức đang đề nghị hỗ trợ 25 phần trăm số tiền để thuyết phục Bỉ gửi số tiền bị đóng băng này tới Ukraine, nhưng De Wever muốn có sự bảo đảm rộng rãi hơn từ toàn bộ Liên Hiệp Âu Châu rằng Bỉ sẽ được bảo hiểm toàn bộ số tiền này, hoặc nhiều hơn.
Hôm thứ Tư, Ủy ban đã đề xuất trái phiếu euro như một trong hai lựa chọn, cùng với khoản vay được bảo đảm bằng tài sản của Nga, để bảo đảm rằng ngân quỹ chiến tranh của Ukraine không cạn kiệt ngay từ tháng 4 tới.
Tuy nhiên, việc tăng nợ thông qua ngân sách Liên Hiệp Âu Châu để hỗ trợ Ukraine đòi hỏi phải có sự đồng ý của tất cả các bên. Việc Hung Gia Lợi bác bỏ khoản vay này hiện đang đặt ra những thách thức cho các cuộc đàm phán dự kiến sẽ rất căng thẳng về khoản vay này trước khi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu họp tại Brussels vào ngày 18 tháng 12.
Các quan chức không mong đợi có bước đột phá ngay lập tức do sự phản đối mạnh mẽ của De Wever.
Ủy ban đã nhiều lần hạ thấp rủi ro tài chính và pháp lý liên quan đến khoản vay bồi thường và khẳng định đề xuất của mình đã giải quyết được hầu hết những lo ngại của Bỉ.
Khoản vay bồi thường được đề xuất dành riêng 115 tỷ euro để tài trợ cho ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine trong vòng 5 năm, trong khi 50 tỷ euro sẽ được dùng để trang trải nhu cầu ngân sách của Kyiv.
[Politico: Hungary shoots down eurobonds as alternative to EU’s Russian asset plan]
9. Dan Driscoll, ‘người của JD Vance’ dẫn đầu các cuộc đàm phán với Ukraine là ai?
Dan Driscoll, Bộ trưởng Lục quân Hoa Kỳ được biết đến là người ủng hộ nhiệt thành cho việc hiện đại hóa quân đội, đã được giao một vai trò bất ngờ là nhà đàm phán hàng đầu của Washington tại Ukraine.
Chuyến đi của ông tới Kyiv vào tháng trước, dự kiến sẽ tập trung vào hợp tác công nghệ, nhưng thay vào đó, ông lại trình bày với Ukraine một kế hoạch hòa bình do Hoa Kỳ và Nga soạn thảo, trong đó áp đặt các điều kiện bất công đối với Kyiv.
Mặc dù không có kinh nghiệm ngoại giao trước đó, quan chức Ngũ Giác Đài 39 tuổi này vẫn là nhân vật chủ chốt trong các cuộc đàm phán đang diễn ra khi Ukraine thúc đẩy một thỏa thuận tốt hơn.
Ở Ukraine, Driscoll vẫn là một nhân vật khá xa lạ, được biết đến chủ yếu nhờ mối quan hệ thân thiết với Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance — Vance là nhân vật lãnh đạo trong phe chính quyền chống báng quyết liệt việc tiếp tục hỗ trợ cho Kyiv.
Tuy nhiên, Arta Moeini, giám đốc điều hành hoạt động của Hoa Kỳ tại Viện Hòa bình và Ngoại giao, vẫn lập luận rằng Driscoll không có thái độ thù địch với Ukraine.
“Ông ấy không phải là người theo chủ nghĩa ý thức hệ... ông ấy là người thực tế”, Moeini nói thêm, mô tả cựu sĩ quan quân đội này là người mà Tổng thống Trump tin tưởng có thể hoàn thành công việc ở Ukraine.
Những tuần gần đây của Driscoll được đánh dấu bằng hoạt động ngoại giao sôi nổi, với hàng loạt cuộc họp với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, các bộ trưởng Ukraine và các quan chức khác tại Kyiv vào cuối tháng 11.
Sau đó, Bộ trưởng quân đội đã tham gia các cuộc tham khảo ý kiến với các quan chức Ukraine và Âu Châu tại Geneva vào ngày 23 tháng 11 để sửa đổi kế hoạch hòa bình gây tranh cãi, trước khi hội đàm với đại diện Nga tại Abu Dhabi.
Mặc dù thời gian vẫn chưa rõ ràng, Ukraine cho biết họ hy vọng sẽ sớm tiếp đón Driscoll một lần nữa, khi Tổng thống Trump tuyên bố rằng bộ trưởng quân đội sẽ tiếp tục dẫn dắt các cuộc đàm phán với phía Ukraine.
Nhưng bất chấp những nụ cười và cái bắt tay trước ống kính máy ảnh trong chuyến đi gần đây nhất tới Kyiv, nhiều phương tiện truyền thông đưa tin rằng các cuộc đàm phán không hề nồng ấm.
Trong cuộc họp báo với các nhà ngoại giao phương Tây, Driscoll được tường trình đã đưa ra cái nhìn tổng quan ảm đạm về tình hình chiến tranh, cảnh báo rằng Nga đang xây dựng một kho vũ khí hỏa tiễn hùng mạnh.
Theo NBC News, quan chức Mỹ cũng nói với các đối tác Ukraine rằng họ sắp phải đối mặt với thất bại trước Nga và sẽ tốt hơn nếu chấp nhận thỏa thuận hòa bình bất lợi này.
“Ông ấy được biết đến là một người thực dụng, một cựu chiến binh, và là một người hành động. Và đó là lý do tại sao Tòa Bạch Ốc thực sự quý mến ông ấy.”
Mặc dù Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã phủ nhận câu chuyện này, nhưng nó vẫn gây ra phản ứng dữ dội từ các nhà quan sát Ukraine, những người nghi ngờ liệu Driscoll có đánh giá chính xác tình hình hay không.
Oleksiy Melnyk, đồng giám đốc Chương trình Quan hệ Đối ngoại và An ninh Quốc tế tại Trung tâm Razumkov ở Kyiv, đặt câu hỏi liệu lý lịch quân sự của Driscoll với tư cách là trung úy có cho phép ông “đánh giá ở cấp độ chiến lược” hay không.
Chuyên gia này nói thêm: “Nếu bạn không có bức tranh khách quan đúng đắn về vấn đề mình đang giải quyết thì khả năng tìm ra giải pháp phù hợp là khá thấp”, đồng thời lưu ý rằng mặc dù Ukraine đang phải đối mặt với tình hình khó khăn ở tiền tuyến nhưng tình hình không quá nghiêm trọng.
Đồng thời, Melnyk lưu ý, thông điệp của Driscoll có thể chỉ đơn giản cho thấy ông đang cố gắng làm hài lòng Tổng thống Trump, người đang tích cực thúc đẩy Ukraine chấp nhận thỏa thuận đầu hàng.
Sinh ra trong một gia đình quân nhân ở Bắc Carolina, Driscoll đã dành hơn ba năm trong Quân đội – bao gồm cả thời gian điều động ở Iraq – trước khi trở thành một doanh nhân và luật sư.
Tốt nghiệp Đại học Yale, ông vẫn duy trì mối quan hệ thân thiết với người bạn học cũ Vance, một số người cho rằng đây chính là yếu tố quan trọng trong sự nghiệp chính trị của ông.
Vào tháng Giêng, Driscoll được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Lục quân Hoa Kỳ trẻ tuổi nhất, một vị trí dân sự tại Ngũ Giác Đài, chịu trách nhiệm quản lý các vấn đề hành chính của quân đội. Uy tín của ông nhanh chóng tăng lên trong chính quyền.
“Ông ấy được biết đến là một người thực dụng, một cựu chiến binh và là một người hành động. Và đó là lý do tại sao Tòa Bạch Ốc thực sự quý mến ông ấy,” Moeini nói.
Phần lớn nhiệm kỳ của ông tại Ngũ Giác Đài được định hình bởi nỗ lực hiện đại hóa quân đội Hoa Kỳ — một mục tiêu mà ông thường xuyên đề ra thông qua những bài học rút ra từ cuộc chiến Nga-Ukraine. Trọng tâm này đã mang lại cho ông biệt danh “anh chàng máy bay điều khiển từ xa” từ Tổng thống Trump.
Trong phiên điều trần của Thượng viện vào tháng 6, Driscoll gọi Ukraine là “Thung lũng Silicon của chiến tranh”, nói rằng đất nước này đang đi đầu trong cuộc cách mạng quân sự mới.
Vị quan chức này cũng gọi máy bay điều khiển từ xa là “tương lai của chiến tranh” và nói một cách ngưỡng mộ về Chiến dịch Spiderweb của Ukraine, nhấn mạnh rằng “một vài trăm ngàn đô la máy bay điều khiển từ xa... đã phá hủy gần 10 tỷ đô la thiết bị ở Nga”.
Nhưng sự thăng tiến của Driscoll không chỉ được thúc đẩy bởi nỗ lực hiện đại hóa quân đội của ông — mà còn nhờ mối quan hệ cá nhân với các nhân vật cao cấp của Tòa Bạch Ốc. Như Moeini lưu ý, vị Bộ trưởng Lục quân này hiện có “đường dây trực tiếp với cả Phó Tổng thống và Tổng thống Trump”.
Trong một diễn biến bất ngờ, bộ trưởng quân đội trẻ nhất đã được giao nhiệm vụ giúp làm trung gian chấm dứt cuộc chiến mà chính quyền Tổng thống Trump đã phải vật lộn để giải quyết trong 10 tháng qua.
Volodymyr Dubovyk, nhà lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế của Đại học Quốc gia Odesa, cho biết: “Sự thăng tiến của Driscoll diễn ra nhanh chóng như sao băng” và nói thêm rằng thật bất thường khi một bộ trưởng quân đội “lại có sự tham gia mạnh mẽ và đột ngột” vào tiến trình hòa bình.
Việc Driscoll thiếu kinh nghiệm về ngoại giao và gần gũi với Vance đã khiến các nhà quan sát Ukraine phải cân nhắc.
“Driscoll dường như là người của JD Vance”, nghị sĩ Ukraine Oleksandr Merezhko nói với tờ Kyiv Independent. “Tôi không kỳ vọng nhiều ở ông ấy vì dường như ông ấy không có nền tảng ngoại giao.”
Ở Ukraine, Vance được coi là một phần của phe cứng rắn, hoài nghi về Ukraine trong chính quyền Hoa Kỳ và ông là người ủng hộ chính cho kế hoạch hòa bình gây tranh cãi mà Driscoll đưa ra.
Với việc Keith Kellogg - đặc phái viên của Tổng thống Trump tại Kyiv, người ủng hộ việc tiếp tục hỗ trợ của Hoa Kỳ - sắp từ chức, Melnyk và Merezhko cho rằng Driscoll có thể trở thành người kế nhiệm ông.
Nhưng vai trò mới của bộ trưởng quân đội cũng có thể là một phần trong vở kịch lớn hơn ở Washington.
Chỉ ra mối quan hệ thân thiết giữa Driscoll và Vance, Dubovyk lập luận rằng việc bổ nhiệm thư ký nên được xem xét qua lăng kính của “cuộc đấu tranh quyền lực trong chính quyền” và “trong bối cảnh mọi người đang định vị mình cho cuộc bầu cử năm 2028”.
Vai trò mới của Driscoll làm dấy lên suy đoán về việc ông sẽ thăng tiến lên các vị trí cao cấp, bao gồm cả vị trí Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đang gây nhiều tranh cãi.
Moeini phản bác tin đồn này, nói rằng hai quan chức Ngũ Giác Đài “rất hợp nhau”. Tuy nhiên, Dubovyk tin rằng Hegseth hẳn cảm thấy “khá bất an” về sự thăng tiến đột ngột và nhanh chóng của cấp dưới mình.
[Kyiv Independent: Who is Dan Driscoll, 'JD Vance's man' leading talks with Ukraine]