1. Đức Giáo Hoàng chia tay Li Băng với lời kêu gọi chấm dứt xung đột vũ trang
Trước khi rời Li Băng hôm thứ Ba, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã đưa ra những phát biểu rõ ràng nhất từ trước đến nay về xung đột tại quốc gia này, kêu gọi chấm dứt xung đột vũ trang.
Đề cập đến những căng thẳng đang diễn ra giữa Hezbollah và Israel ở miền Nam đất nước, trong bài diễn văn chia tay ngày 2 tháng 12, Đức Giáo Hoàng đã cảm ơn chính quyền vì chuyến thăm và ca ngợi vẻ đẹp của Li Băng.
Ngài nói: “Về vấn đề này, tôi xin gửi lời chào đến tất cả các khu vực của Li Băng mà tôi chưa thể đến thăm: Tripoli và miền bắc, Beqaa và miền nam đất nước, nơi hiện đang trải qua tình trạng xung đột và bất ổn”.
Ngài bày tỏ hy vọng về hòa bình trong khu vực và đưa ra “lời kêu gọi chân thành: Cầu mong các cuộc tấn công và thù địch chấm dứt”.
Ngài nói: “Chúng ta phải thừa nhận rằng đấu tranh vũ trang không mang lại lợi ích gì. Trong khi vũ khí gây chết người, đàm phán, hòa giải và đối thoại mang tính xây dựng. Tất cả chúng ta hãy chọn hòa bình như một con đường, chứ không chỉ là một mục tiêu!”
Những lời của ngài là lời đề cập trực tiếp duy nhất đến cuộc xung đột ở miền nam Li Băng trong chuyến thăm đất nước này từ ngày 30 tháng 11 đến ngày 2 tháng 12.
Căng thẳng giữa Israel và Hezbollah đã gia tăng mạnh mẽ trong những tuần gần đây, và có nguy cơ bùng phát thành một cuộc chiến tranh toàn diện.
Đầu tuần này, quân đội Israel đã tiêu diệt một thành viên cao cấp của nhóm chiến binh Hezbollah của Li Băng trong một cuộc không kích vào vùng ngoại ô phía nam thủ đô Beirut của Li Băng, bất chấp lệnh ngừng bắn kéo dài một năm giữa hai bên.
Hôm thứ Sáu, thủ lĩnh nhóm quân sự Hezbollah, Naim Qassem, đã phát biểu trên truyền hình rằng họ vẫn quy việc giết chết vị chỉ huy quân sự hàng đầu của mình cho Israel, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột vũ trang mới tiềm tàng giữa Li Băng và Israel.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cam kết rằng “Israel sẽ không cho phép Hezbollah tái thiết sức mạnh và chúng tôi sẽ không cho phép họ một lần nữa gây ra mối đe dọa cho Nhà nước Israel”. Ông kêu gọi chính phủ Li Băng “thực hiện cam kết giải giáp Hezbollah”.
Tổng thống Li Băng Joseph Aoun đáp lại bằng cách kêu gọi cộng đồng quốc tế gây áp lực buộc Israel ngừng các cuộc tấn công và rút quân khỏi Li Băng, đồng thời gọi các cuộc can thiệp gần đây của Israel là vi phạm thỏa thuận ngừng bắn năm ngoái.
Giao tranh giữa Hezbollah và Israel leo thang trong bối cảnh chiến tranh Gaza, với một cuộc đấu súng nổ ra vào năm ngoái. Một lệnh ngừng bắn đã có hiệu lực vào tháng 11 năm ngoái. Tuy nhiên, vụ đánh bom tuần này cho thấy giao tranh vẫn chưa kết thúc.
Trong một bức thư gửi Đức Giáo Hoàng Lêô trước khi đến, Hezbollah đã cảm ơn ngài về chuyến thăm, viện dẫn việc ngài liên tục bảo vệ nhân quyền như một lý do để chính thức phản đối các hoạt động quân sự của Israel tại Gaza và Li Băng.
Mặc dù không đề cập cụ thể đến Israel, nhưng trong bài phát biểu từ biệt hôm thứ Ba, Đức Giáo Hoàng Lêô đã nhắc đến quốc gia này, mời gọi những người “tự coi mình” là kẻ thù của Li Băng hãy hướng tới hòa bình.
“Ở đây, tôi nhận thấy mọi người thích đến với nhau hơn là bị cô lập”, ngài nói.
Nói về văn hóa chào đón và gặp gỡ mà ngài chứng kiến ở Li Băng, ngài nói rằng “rời khỏi vùng đất này có nghĩa là mang các bạn trong tim. Vì vậy, chúng ta không rời xa nhau; đúng hơn, sau khi gặp nhau, chúng ta sẽ cùng nhau tiến về phía trước.”
Về vấn đề này, ngài bày tỏ hy vọng rằng người dân Li Băng sẽ “lôi kéo toàn bộ Trung Đông vào tinh thần huynh đệ và cam kết vì hòa bình này, bao gồm cả những người hiện đang coi mình là kẻ thù.”
Đức Giáo Hoàng Lêô lưu ý rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã có kế hoạch thực hiện chuyến thăm Li Băng, phần lớn là để thúc đẩy tiến trình hòa bình, nhưng không thể thực hiện được vì bệnh tật và ngài đã qua đời vào đầu năm nay.
Ngài nói: “Thực ra, ngài đang ở cùng chúng ta, đồng hành cùng chúng ta, bên cạnh những chứng nhân Tin Mừng khác, những người đang chờ đợi chúng ta trong vòng tay vĩnh cửu của Thiên Chúa. Chúng ta là những người thừa kế những gì họ đã tin, thừa kế đức tin, đức cậy và đức mến từng truyền cảm hứng cho họ”.
Ngài ghi nhận lòng tri ân chung của cả Kitô hữu và người Hồi giáo dành cho Đức Trinh Nữ Maria, đồng thời ca ngợi nguồn gốc tâm linh sâu xa và lâu đời của Li Băng.
“Lịch sử của các bạn là nguồn dinh dưỡng quý giá, có thể nuôi dưỡng các bạn trên hành trình khó khăn hướng tới tương lai,” ngài nói, và nhắc lại chuyến viếng thăm sáng sớm hôm đó của ngài đến địa điểm xảy ra vụ nổ cảng Beirut, tàn phá phần lớn thủ đô Li Băng, cướp đi sinh mạng của gần 300 người và khiến hàng ngàn người khác bị thương và mất nhà cửa.
Tại đây, Đức Leo nói rằng ngài đã cầu nguyện cho từng nạn nhân, “và tôi mang theo nỗi đau, cùng khát khao chân lý và công lý, của rất nhiều gia đình, của cả một đất nước.”
Đức Giáo Hoàng kết thúc bài phát biểu của mình bằng lời kêu gọi người dân Li Băng hãy ghi nhớ những lời của Thánh Gioan Phaolô II trong chuyến viếng thăm Li Băng. Cụ thể, đó là “hơn cả một đất nước; đó là một thông điệp!”
Ngài nói: “Chúng ta hãy học cách làm việc cùng nhau và hy vọng cùng nhau, để để điều này có thể trở thành hiện thực. Xin Chúa ban phước lành cho nhân dân Li Băng, cho tất cả các bạn, cho Trung Đông và toàn thể nhân loại!”.
2. Chính Thống Giáo Thụy Điển cảnh báo các giáo xứ: Đừng để các nữ tu Belarus gây quỹ cho cuộc chiến của Nga
Giáo hội Chính Thống Thụy Điển đã ban hành cảnh báo chính thức tới các giáo đoàn của mình về việc không mời các nữ tu từ Tu viện St. Elisabeth của Belarus, với lý do tu viện này hỗ trợ tài chính cho cuộc xâm lược Ukraine của Nga và có mối liên hệ với tình báo quân sự Nga.
Lời cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các tổ chức tôn giáo liên kết với Mạc Tư Khoa hoạt động như những nút thắt trong cỗ máy chiến tranh của trùm mafia Vladimir Putin. Lãnh đạo tinh thần của tu viện, Linh mục Andrey Lemeshonok, đã công khai tuyên bố rằng tu viện của ông “cũng là một đơn vị chiến đấu” với các nữ tu “chiến đấu vì tương lai của chúng ta”.
Ngôn ngữ này gợi nhớ đến tuyên bố của Giáo hội Chính thống giáo Nga, gọi tắt là ROC, vào tháng 3 năm 2024 về cuộc xâm lược của Nga là một “cuộc thánh chiến”. Kể từ năm 2022, ROC đã nổi lên như một đối tác quan trọng của Điện Cẩm Linh trong các tội ác chiến tranh, ủng hộ hành động xâm lược quân sự, phát tán tuyên truyền và tạo điều kiện trục xuất thường dân Ukraine.
Đài truyền hình công cộng Thụy Điển SVT đưa tin, lời cảnh báo nêu rõ rằng thu nhập của tu viện hỗ trợ cho cuộc xâm lược của Nga và tu viện duy trì liên lạc chặt chẽ với cơ quan tình báo quân sự Nga, gọi tắt là GRU.
“Họ gián tiếp ủng hộ chế độ Nga, và chúng tôi không muốn góp phần vào điều đó”, Lisa-Gun Bernerstedt, nhà lãnh đạo bộ phận chuẩn bị dân sự tại Giáo hội Thụy Điển, cho biết. Giáo hội ước tính rằng có khoảng 10-20 giáo xứ Thụy Điển có thể đã hợp tác với tu viện trong những năm qua.
Tu viện St. Elisabeth phủ nhận việc hỗ trợ cuộc xâm lược, khẳng định tiền của tu viện được dùng để cung cấp bữa ăn cho người nghèo và chăm sóc người già.
Người sáng lập tu viện Lemeshonok đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ chiến tranh của Nga. Trong bài phát biểu Ngày Chiến thắng được Christian Vision ghi lại, ông tuyên bố rằng “ngày nay chiến tranh lại đang diễn ra” - lần này “với cùng một chủ nghĩa phát xít, với sự vô thần và ma quỷ”. Ông gọi những người lính Nga đang hy sinh ở Ukraine là “những người anh hùng của chúng ta”.
Theo Veridica, khi Tổng thống Belarus Aliaksandr Lukashenka đến thăm tu viện vào Tháng Giêng năm 2023, ông đã ca ngợi các chiến dịch hỗ trợ binh lính Nga của Lemeshonok.
Cuộc điều tra của Buro Media phát hiện tu viện hoạt động như một “công ty mẹ Chính thống giáo” với khoảng 1.600 nhân viên tại 12 nhà thờ, 70 cửa hàng và hơn 10 xưởng.
Mối liên hệ với GRU bắt đầu từ năm 2017, khi trung tá GRU Anton Manshin của Nga có bài phát biểu tại tu viện để quảng bá ý thức hệ “thế giới Nga” trong khi mô tả sự tham gia của ông vào các cuộc chiến của Nga ở Chechnya, Ukraine và Syria, theo tờ báo độc lập Nasha Niva của Belarus.
Thụy Điển gia nhập danh sách ngày càng dài các quốc gia Âu Châu phản đối hoạt động gây quỹ của tu viện. Vào tháng 12 năm 2024, những người biểu tình Belarus ở Szczecin, Ba Lan, đã giương cao biểu ngữ “Mua hàng ở đây là ủng hộ hành động xâm lược của Nga đối với Ukraine” bên ngoài gian hàng chợ Giáng Sinh của tu viện, dẫn đến việc tu viện phải đóng cửa, theo Veridica đưa tin.
Theo Global Sisters Report, vào năm 2022, Nhà thờ Winchester ở Anh đã tạm dừng gian hàng chợ Giáng Sinh của tu viện vì lo ngại về quan điểm thân Nga trong giới lãnh đạo, đặc biệt là Linh mục Andrey Lemeshonok.
Lời cảnh báo của Giáo hội Thụy Điển đánh dấu lời cảnh báo chính thức đầu tiên của tổ chức này về hoạt động của tu viện tại Scandinavia.
Source:Euro Maiden
3. Chuyến Tông du Đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Lêô mang lại những kết quả thiết thực
Các chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng luôn mang lại những phần thưởng vô cùng quý giá cho những ai may mắn được Đức Giáo Hoàng ban phước, và chúng thường mang nhiều ý nghĩa biểu tượng. Nhưng hãy nhìn nhận thực tế: Trong thế giới lạnh lùng và hoài nghi của chúng ta, đôi khi chúng lại thiếu đi những kết quả thực tế.
Điều đó không thể nói về chuyến tông du đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, chuyến đi đưa ngài đến Thổ Nhĩ Kỳ và Li-băng. Cả hai chặng của chuyến đi, ngoài nghi thức và lịch sự ngoại giao, đều quan trọng một cách có thực chất, “đời thực” - những cách thức sẽ dẫn đến những kết quả cụ thể sớm hay muộn.
Mặc dù các chủ đề chung có phần trùng lặp ở cả hai quốc gia (như chúng ta sẽ thấy), mỗi điểm dừng chân đều mang lại một kết quả cụ thể, điều mà chúng tôi, những nhà ngoại giao trước đây, thường gọi là “những điều có thể chuyển giao được [deliverables) “ khi được tổng thống hoặc ngoại trưởng viếng thăm.
Thổ Nhĩ Kỳ — nhân dịp kỷ niệm Công đồng Chung Ni-xê-a — tập trung vào mối quan hệ với Chính Thống giáo Đông phương, một chủ đề được các giáo hoàng tiền nhiệm, đặc biệt là cố Giáo hoàng Phanxicô, quan tâm.
Chúng ta đang chứng kiến những bước đi cụ thể để hàn gắn vết rạn nứt của cuộc Đại Ly giáo năm 1054. Năm nay, đúng 60 năm trước, Đức Giáo Hoàng Thánh Phaolô VI và Đức Thượng phụ Đại kết Athenagoras đã bãi bỏ vạ tuyệt thông lẫn nhau cách đây 1,000 năm. Tại Istanbul, Đức Giáo Hoàng Lêô và Đức Thượng phụ Constantinople đương nhiệm, Bartholomew I, đã ký một văn kiện cam kết tăng cường sự hiệp nhất, bao gồm cả việc cùng nhau hướng tới một ngày lễ Phục sinh chung. Cả hai đều tái khẳng định sự ủng hộ đối với Ủy ban Thần học Chung của Công Giáo và Chính thống giáo, hiện đang xem xét những vấn đề gai góc nhất giữa hai Giáo hội.
Chủ đề về sự gần gũi với các Giáo hội Đông phương đã được chuyển đến Beirut, nơi vào ngày 1 tháng 12, Đức Giáo Hoàng Lêô đã gặp bốn vị Thượng phụ Công Giáo đang cư trú tại Li Băng — Công Giáo Maronite, Công Giáo Armenia, Công Giáo Syriac và Công Giáo Melkite — cùng các vị Thượng phụ Công Giáo khác ở Đông phương — Công Giáo Can-đê (trụ sở tại Baghdad), Công Giáo Copt (trụ sở tại Cairo) và Thượng phụ Latinh của Giêrusalem, Đức Hồng Y Pierbattista Pizzaballa. Sau đó, ba vị Thượng phụ chủ chốt không theo Công Giáo — Aram I của Chính thống giáo Armenia, Aphrem II của Chính thống giáo Syriac, và Thượng phụ Chính thống giáo Hy Lạp của Antioch, John X, hiện đang cư trú tại Damascus.
Mặc dù ngày lễ Phục sinh chắc chắn đã được thảo luận, nhưng nhiều chủ đề nóng hổi khác cũng được bàn luận. Tất cả các Giáo hội Đông phương đều phải đối diện với cùng một thách thức là di cư và đối đầu với chủ nghĩa cực đoan tôn giáo hoặc dân tộc chủ nghĩa chống Kitô giáo.
Các cuộc gặp gỡ Istanbul/Beirut sẽ là cuộc gặp gỡ lớn nhất của Giáo hoàng với các Giáo hội Đông phương kể từ cuộc gặp gỡ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Bari, Ý, vào tháng 7 năm 2018. Chủ đề tại Bari là cầu nguyện cho các Kitô hữu bị bách hại ở Trung Đông, điều này vẫn còn khá kịp thời - thật không may. Tất nhiên, có những sự vắng mặt quan trọng. Cả Giáo hội Chính thống giáo lớn nhất - Chính thống giáo Nga, hiện đang xung đột với Constantinople - lẫn Thượng phụ của Giáo hội Chính thống giáo Copt lớn nhất Trung Đông - Thượng phụ Tawadros II của Ai Cập - đều không có mặt.
Nếu trọng tâm của chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ là sự hiệp nhất của Giáo hội (và cũng có mặt tại Beirut), thì thông điệp công khai chủ đạo của Đức Giáo Hoàng gửi đến Li Băng lại là hòa bình. Giờ đây, các giáo hoàng luôn nói về hòa bình. Nhưng điểm khác biệt ở đây là ngài đang nói chuyện với một quốc gia và các nhà lãnh đạo của họ, những người có thể đang bên bờ vực của một cuộc chiến tranh tàn khốc, không hồi kết khác chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần sau khi Đức Giáo Hoàng rời đi. Đó không phải là hòa bình trừu tượng, hay “hòa bình trong phạm trù tốt đẹp nhưng không phải là mối quan tâm trước mắt”, mà là một thông điệp khẩn cấp.
Vào tháng 10 năm 2023, nhóm khủng bố Hezbollah của Li Băng do Iran hậu thuẫn đã quyết định tham gia vào cuộc chiến giữa Hamas và Israel. Hezbollah đã bị tấn công dữ dội, và cuối cùng, một thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày giữa Israel và Li Băng đã được ký kết vào ngày 27 tháng 11 năm 2024. Thỏa thuận ngừng bắn hết hạn một tuần sau khi chính quyền Tổng thống Trump mới nhậm chức. Cả Li Băng, nơi sẽ giải giáp Hezbollah, lẫn Israel, quốc gia được tường trình sẽ rút khỏi Li Băng sau khi Hezbollah bị giải giáp, đều đã không giữ đúng cam kết của mình.
Iran được tường trình đã nhanh chóng cung cấp 1 tỷ đô la tiền mặt và thêm vũ khí để duy trì hoạt động của Hezbollah. Israel đã tấn công các mục tiêu tiềm năng của Hezbollah tại Li Băng khi chúng xuất hiện, bao gồm cả việc loại bỏ một lãnh đạo quân sự cao cấp của Hezbollah tại Beirut chưa đầy một tuần trước khi Đức Giáo Hoàng đến.
Thượng phụ Công Giáo Melkite Youssef Absi cho biết Đức Giáo Hoàng Lêô đến “để củng cố anh chị em của ngài ở Li Băng và miền Đông đầy biến động”, một cách có ý thức lặp lại lời Chúa phán với Phêrô: “Thầy đã cầu nguyện cho con để đức tin của con không bị lung lay; và con, một khi đã trở lại, hãy củng cố anh em con” (Luca 22:32). Việc kêu gọi hòa bình trước nguy cơ chiến tranh sắp xảy ra và củng cố tình đoàn kết anh em trước cơn bão đang nổi lên không phải là giả thuyết hay biểu tượng mà là cấp bách và thực tế.
Mặc dù chính phủ Li Băng tự đặt ra hạn chót là cuối năm 2025 để giải giáp Hezbollah, nhưng không ai thấy điều đó xảy ra. Chính phủ đang coi lệnh ngừng bắn năm 2024 giống như cách họ coi Nghị quyết 1701 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, nghị quyết đã chấm dứt một cuộc chiến tranh trong quá khứ vào năm 2006: như một văn bản để đồng ý nhưng không thực sự được thực thi. Nghị quyết này kêu gọi phi quân sự hóa miền nam Li Băng và giải giáp Hezbollah. Chính phủ dường như mong đợi những bên khác — Israel, Mỹ — gánh vác trọng trách nặng nề này thay họ.
Đức Giáo Hoàng Lêô phát biểu trên máy bay trở về Rôma rằng ngài đã “bắt đầu, dù chỉ là một vài cuộc trò chuyện nhỏ” với các nhà lãnh đạo quốc tế về hòa bình tại Li Băng. Ngài nói thêm rằng ngài tin rằng hòa bình có thể một lần nữa đến với Li Băng và khu vực. Nhưng hòa bình như vậy sẽ không đến thông qua sự hiện diện vũ trang liên tục của Hezbollah, một cỗ máy chiến tranh vĩnh cửu do Iran chế tạo.
Đức Giáo Hoàng đã đến Li Băng, theo lời Tolkien, nói với các tín hữu vào thời điểm “hít thở sâu trước khi lao xuống”, ngay trước cuộc khủng hoảng sắp xảy ra, một cuộc khủng hoảng có thể tái thiết Li Băng, như một ngọn lửa được kéo ra khỏi lửa, hoặc phá hủy nó mãi mãi.