Vatican: Dòng Tên là Dòng với con số Tu Sĩ đông nhất trên thế giới sẽ mừng kỷ niệm 450 năm qua đời Đấng sáng lập Dòng, Thánh I Nhã thành Loyola, tại Đền Thờ Thánh Phêrô và tại khắp nơi trên thế giới, vào sáng Thứ Bảy 22/4/2006. Dịp này cũng là dịp để các Tu Sĩ Dòng Tên và những người bạn cùng nhau tụ họp để tưởng nhớ đến 3 vị Thánh Dòng Tên và suy tư đến sứ vụ truyền giáo ngày hôm nay.
Các tu sĩ Dòng Tên đang mừng năm Thánh, nhớ tới 3 vị Thánh là những vị tiên khởi của Dòng: 450 năm ngày qua đời Thánh I Nhã (31/7) và sinh nhật 500 năm của Thánh Phanxicô Savier (7/4) và Chân Phước Phêrô Faber (13/6).
Ngày cử hành cũng là ngày lễ Đức Mẹ, Mẹ của Dòng đánh dấu ngày 3 vị tiên khởi Dòng Tên tuyên khấn vào năm 1541 tại Roma.
Đức Hồng Y Angelo Sodano, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh sẽ chủ sự thánh lễ tại Đền Thờ Thánh Phêrô. Bề Trên Tổng Quyền Dòng Tên, Cha Peter-Hans Kolvenbach và Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI sẽ ban bài huấn dụ sau Thánh Lễ.
Hẳn nhiên bài huấn dụ sẽ được nhiều người theo dõi tỉ mỉ vì hai lý do: thứ nhất Dòng Tên đang chuẩn bị để bầu lại vị Bề Trên Tổng Quyền cho Tổng Hội Dòng lần thứ 34 sẽ được tổ chức vào năm 2008, kế đến là tại Vatican có nhiều tư tưởng mâu thuẩn đến các tu sĩ Dòng Tên, lo ngại đến một số các Tu Sĩ Dòng Tên đã mạnh mẽ phê bình đến giáo huấn và kỷ luật của Giáo Hội.
Vào năm 2005 trước khi bắt đầu vào năm Thánh của Dòng, Cha Tổng Quyền Kolvenbach đã gởi thơ đến các Bề Trên Dòng để gởi cho tất cả các tu sĩ Dòng Tên "mời gọi tất cả chúng ta hãy xem xét và tăng cường đến lòng trung thành chúng ta tới ơn gọi của Thiên Chúa", ơn gọi mà ba vị Thánh "đã đeo đuổi theo một phong cách sáng tạo mà nó tiếp tục thách đố chúng ta, là những người bạn đồng hành với các ngài qua ngàn năm thứ ba".
Ngoài 3 lời khấn vâng lời, khiết tịnh và khó nghèo, các Tu Sĩ Dòng Tên còn khấn thêm một lời khấn thứ 4 là vâng lời Đức Giáo Hoàng trong sứ vụ truyền giáo, sẵn sàng đi bất cứ nơi nào được sai đến.
Với lời khấn thứ 4, không những Đức Giáo Hoàng sai các Tu Sĩ Dòng Tên thực hiện sứ vụ truyền giáo đến những nơi xa xôi nhất trên thế giới, nhưng cũng bao hàm đến nhiệm vụ truyền giáo đặc biệt tại Roma. Thật vậy, các Tu Sĩ Dòng Tên đã quản lý và điều hành Đại Học Giáo Hoàng Gregoriô, Học Viện Kinh Thánh Giáo Hoàng và Học Viện Giáo Hoàng Đông Phương; các Tu Sĩ đã trực tiếp điều hành rất đông nhân viên và chịu trách nhiệm Chương Trình Phát Thanh Vatican bằng nhiều ngôn ngữ; và các Cha cũng đã chịu trách nhiệm và viết trong tờ báo Văn Minh Công Giáo (La Civilta Cattolica) tại Vatican, là một tờ báo nổi tiếng và được tin tưởng vì có sự kiểm duyệt của Tòa Thánh trước khi phát hành, nên nhiều người coi là một tờ báo thứ 2 sau tờ báo Người Quan Sát Viên Roma (L'oservatore Romano).
Từ khi lên ngôi Giáo Hoàng, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã tỏ ra một lòng ưu ái và cảm kích đến sứ vụ truyền giáo của các Tu Sĩ Dòng Tên. Vào ngày 17/2, Đức Thánh Cha đã tiếp Ban Trị Sự và các nhân viên làm việc cho tòa báo Văn Minh Công Giáo của Dòng Tên; ngày 3/3 Đức Giáo Hoàng đã viếng thăm đài truyền thanh và truyền hình của Đài Vatican, tấn phong Linh Mục Dòng Tên Albert Vanhoye vào Hồng Y Đoàn, nguyên là viện trưởng Học Viện Kinh Thánh Giáo Hoàng vào ngày 24/3. Ngoài ra một cộng sự viên gần gũi nhất của Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đó là Linh Mục Dòng Tên người Đức, Cha Karl Becker tại Đại Học Grêgôriô ở Roma.
Đức Giáo Hoàng Biển Đức cũng đã gởi một đại diện trong ngày lễ kỷ niệm 500 năm sinh nhật Thánh Phanxicô Xaviê tại Navarrre, Tây Ban Nha.
Thế nhưng Đức Giáo Hoàng Biển Đức cũng không để yên đến một số việc làm của các Tu Sĩ Dòng Tên, ngài yêu cầu Linh Mục Tom Reese Chủ Bút tờ báo Dòng Tên America Magazine tại Hoa Kỳ từ chức và ra lệnh điều tra tờ báo của Dòng Tên tại Đức Stimmen der Zeit.
Linh mục Dòng Tên người Hoa Kỳ Keith Pecklers, một giảng sư về môn phụng vụ tại Đại Học Grêgoriô và người cộng tác viên cho Thánh Lễ cử hành vào sáng Thứ Bảy 22/4, cho biết lời khấn thứ 4 của các Tu Sĩ Dòng Tên là một sự khẳng định để "các tu sĩ Dòng Tên nhận thấy sứ vụ truyền giáo của họ chỉ theo nghĩa phục vụ giáo hội, và chúng tôi không thể nói đến phục vụ giáo hội mà lại không ngoan ngoãn phục tùng Đúc Giáo Hoàng".
"Thánh I Nhã đã nhấn mạnh ngày từ thưở ban đầu rằng ngài và các vị đồng hành với ngài sẽ sẵn sàng và vui lòng đến nơi nào mà Đức Giáo Hoàng sai đến".
Theo thống kê của Dòng Tên, tính đến ngày 1/1/2006, Dòng Tên có 19, 564 tu sĩ, con số giảm đi 286 người so với năm trước.
Cũng như các Dòng Nam khác với số tu sĩ đứng hàng thứ hai như Dòng Phan Sinh, Dòng Salêsiên Don Bosco, đã có một sự sút giảm đáng kể trong thời gian trong vòng 40 năm qua. Theo cuốn Niên Giám Vatican, vào năm 1966, con số Tu Sĩ Dòng Tên là 36, 038 người.
Mặc dầu có sự xút giảm, trên thế giới Dòng Tên hiện nay vẫn còn điều hành hơn 500 trường trung tiểu học, hơn 120 trường Cao Đẳng và Đại Học, khoảng 40 trường Kỹ Thuật, khoảng 55 nhà Ứng Sinh và Tập Viện; thực hiện hàng trăm các dự án phục vụ Công Lý và xã hội, kể cả Dịch Vụ dành cho người Tị Nạn của Dòng Tên.
Tại Roma, vị phụ tá Bề Trên Tổng Quyền phụ trách vùng Đông Nam Á là Linh Mục Việt Nam, Cha Nguyễn Công Đoan nguyên là Bề Trên Dòng Tên tại Việt Nam.
Chương Trình Phát Thanh Việt Ngữ Đài Vatican được khởi sự do Linh Mục Dòng Tên vào ngày 3/11 năm 1980, Chương trình Việt Ngữ Vatican được phát thử dưới sự hướng dẫn của Cha Sesto Quercetti Hoàng Văn Lục, cựu thừa sai và từng là Bề trên dòng Tên tại Việt Nam trong 14 năm, sau đó bị trục xuất. Cha sang học tiếng Tàu ở Đài Loan, đang chuẩn bị bắt tay vào việc mới ở trung tâm truyền hình Quang Thị thì được Bề trên gọi về Roma đề xúc tiến việc lập Ban Việt Ngữ.Từ nửa đêm ngày 31/12 năm 1980. Gần hai năm sau đó, cha Nguyễn Thế Minh S.J, nguyên Giám Đốc Nhà Ứng Sinh Dòng Tên Thủ Đức thay cha Hoàng Văn Lục làm trưởng chương trình và cha Lục làm phó giám đốc các chương trình.
Từ tháng 5 năm 1985 cho đến nay, Chương Trình Việt Ngữ Đài Vatican được Linh Mục Dòng Đa Minh Trần Đức Anh O.P làm giám đốc.
Tại Việt Nam, sau những tháng ngày nổi trôi sau thời kỳ năm 1975, tất cả các Cha ngoại quốc Dòng Tên bị trục xuất, nhất là khoảng thời gian Trung Tâm Đắc Lộ bị chiếm hữu và tất cả các Cha Dòng Tên Việt Nam tại đây bị bắt giam kể cả Linh Mục Bề Trên Dòng Tên Nguyễn Công Đoan, 6 Ca Đoàn tại Trung Tâm Đắc Lộ bị giải tán kể cả 2 ca đoàn nổi tiếng Cung Chiều và Ca Đoàn Trẻ Đắc Lộ. Trung Tâm Đắc Lộ được coi là một trung tâm mục vụ thu hút rất nhiều giới trẻ và có thư viện Đắc Lộ được coi là thư viện lớn nhất ở Đông Dương thời bấy giờ.
Những năm gần đây đối với Dòng Tên Việt Nam được coi là "những năm được mùa". Thật vậy, năm 2005, 15 Tập Sinh Dòng Tên khấn trọn tại Tập Viện Dòng Tên Tam Hà là một con số kỷ lục từ trước tới nay. Khác hẳn với các Đại Chủng Viện và các Dòng tu khác, sau 2 năm Nhà Tập các tập sinh Dòng Tên khấn trọn nếu Cha Linh Hướng và Cha Giám Đôc xét thấy hội đủ điều kiện.
Ngày lễ bổn mạng của Dòng Tên vào năm 2005, cũng là ngày gặp mặt qui tụ tất cả các cựu ứng sinh và cựu tập sinh Dòng Tên.
Năm 2006 Thủ Tướng Phan Văn Khải đã ký sắc lệnh để giao trả lại Trung Tâm Đắc Lộ cho Dòng Tên trước ngày 30 tháng 6 năm 2006 để Nhà Dòng kịp chuẩn bị mừng kỷ niệm 50 năm Dòng Tên trở lại Việt Nam.
Các tu sĩ Dòng Tên đang mừng năm Thánh, nhớ tới 3 vị Thánh là những vị tiên khởi của Dòng: 450 năm ngày qua đời Thánh I Nhã (31/7) và sinh nhật 500 năm của Thánh Phanxicô Savier (7/4) và Chân Phước Phêrô Faber (13/6).
Ngày cử hành cũng là ngày lễ Đức Mẹ, Mẹ của Dòng đánh dấu ngày 3 vị tiên khởi Dòng Tên tuyên khấn vào năm 1541 tại Roma.
Đức Hồng Y Angelo Sodano, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh sẽ chủ sự thánh lễ tại Đền Thờ Thánh Phêrô. Bề Trên Tổng Quyền Dòng Tên, Cha Peter-Hans Kolvenbach và Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI sẽ ban bài huấn dụ sau Thánh Lễ.
Hẳn nhiên bài huấn dụ sẽ được nhiều người theo dõi tỉ mỉ vì hai lý do: thứ nhất Dòng Tên đang chuẩn bị để bầu lại vị Bề Trên Tổng Quyền cho Tổng Hội Dòng lần thứ 34 sẽ được tổ chức vào năm 2008, kế đến là tại Vatican có nhiều tư tưởng mâu thuẩn đến các tu sĩ Dòng Tên, lo ngại đến một số các Tu Sĩ Dòng Tên đã mạnh mẽ phê bình đến giáo huấn và kỷ luật của Giáo Hội.
Vào năm 2005 trước khi bắt đầu vào năm Thánh của Dòng, Cha Tổng Quyền Kolvenbach đã gởi thơ đến các Bề Trên Dòng để gởi cho tất cả các tu sĩ Dòng Tên "mời gọi tất cả chúng ta hãy xem xét và tăng cường đến lòng trung thành chúng ta tới ơn gọi của Thiên Chúa", ơn gọi mà ba vị Thánh "đã đeo đuổi theo một phong cách sáng tạo mà nó tiếp tục thách đố chúng ta, là những người bạn đồng hành với các ngài qua ngàn năm thứ ba".
Ngoài 3 lời khấn vâng lời, khiết tịnh và khó nghèo, các Tu Sĩ Dòng Tên còn khấn thêm một lời khấn thứ 4 là vâng lời Đức Giáo Hoàng trong sứ vụ truyền giáo, sẵn sàng đi bất cứ nơi nào được sai đến.
Với lời khấn thứ 4, không những Đức Giáo Hoàng sai các Tu Sĩ Dòng Tên thực hiện sứ vụ truyền giáo đến những nơi xa xôi nhất trên thế giới, nhưng cũng bao hàm đến nhiệm vụ truyền giáo đặc biệt tại Roma. Thật vậy, các Tu Sĩ Dòng Tên đã quản lý và điều hành Đại Học Giáo Hoàng Gregoriô, Học Viện Kinh Thánh Giáo Hoàng và Học Viện Giáo Hoàng Đông Phương; các Tu Sĩ đã trực tiếp điều hành rất đông nhân viên và chịu trách nhiệm Chương Trình Phát Thanh Vatican bằng nhiều ngôn ngữ; và các Cha cũng đã chịu trách nhiệm và viết trong tờ báo Văn Minh Công Giáo (La Civilta Cattolica) tại Vatican, là một tờ báo nổi tiếng và được tin tưởng vì có sự kiểm duyệt của Tòa Thánh trước khi phát hành, nên nhiều người coi là một tờ báo thứ 2 sau tờ báo Người Quan Sát Viên Roma (L'oservatore Romano).
Từ khi lên ngôi Giáo Hoàng, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã tỏ ra một lòng ưu ái và cảm kích đến sứ vụ truyền giáo của các Tu Sĩ Dòng Tên. Vào ngày 17/2, Đức Thánh Cha đã tiếp Ban Trị Sự và các nhân viên làm việc cho tòa báo Văn Minh Công Giáo của Dòng Tên; ngày 3/3 Đức Giáo Hoàng đã viếng thăm đài truyền thanh và truyền hình của Đài Vatican, tấn phong Linh Mục Dòng Tên Albert Vanhoye vào Hồng Y Đoàn, nguyên là viện trưởng Học Viện Kinh Thánh Giáo Hoàng vào ngày 24/3. Ngoài ra một cộng sự viên gần gũi nhất của Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đó là Linh Mục Dòng Tên người Đức, Cha Karl Becker tại Đại Học Grêgôriô ở Roma.
Đức Giáo Hoàng Biển Đức cũng đã gởi một đại diện trong ngày lễ kỷ niệm 500 năm sinh nhật Thánh Phanxicô Xaviê tại Navarrre, Tây Ban Nha.
Thế nhưng Đức Giáo Hoàng Biển Đức cũng không để yên đến một số việc làm của các Tu Sĩ Dòng Tên, ngài yêu cầu Linh Mục Tom Reese Chủ Bút tờ báo Dòng Tên America Magazine tại Hoa Kỳ từ chức và ra lệnh điều tra tờ báo của Dòng Tên tại Đức Stimmen der Zeit.
Linh mục Dòng Tên người Hoa Kỳ Keith Pecklers, một giảng sư về môn phụng vụ tại Đại Học Grêgoriô và người cộng tác viên cho Thánh Lễ cử hành vào sáng Thứ Bảy 22/4, cho biết lời khấn thứ 4 của các Tu Sĩ Dòng Tên là một sự khẳng định để "các tu sĩ Dòng Tên nhận thấy sứ vụ truyền giáo của họ chỉ theo nghĩa phục vụ giáo hội, và chúng tôi không thể nói đến phục vụ giáo hội mà lại không ngoan ngoãn phục tùng Đúc Giáo Hoàng".
"Thánh I Nhã đã nhấn mạnh ngày từ thưở ban đầu rằng ngài và các vị đồng hành với ngài sẽ sẵn sàng và vui lòng đến nơi nào mà Đức Giáo Hoàng sai đến".
Theo thống kê của Dòng Tên, tính đến ngày 1/1/2006, Dòng Tên có 19, 564 tu sĩ, con số giảm đi 286 người so với năm trước.
Cũng như các Dòng Nam khác với số tu sĩ đứng hàng thứ hai như Dòng Phan Sinh, Dòng Salêsiên Don Bosco, đã có một sự sút giảm đáng kể trong thời gian trong vòng 40 năm qua. Theo cuốn Niên Giám Vatican, vào năm 1966, con số Tu Sĩ Dòng Tên là 36, 038 người.
Mặc dầu có sự xút giảm, trên thế giới Dòng Tên hiện nay vẫn còn điều hành hơn 500 trường trung tiểu học, hơn 120 trường Cao Đẳng và Đại Học, khoảng 40 trường Kỹ Thuật, khoảng 55 nhà Ứng Sinh và Tập Viện; thực hiện hàng trăm các dự án phục vụ Công Lý và xã hội, kể cả Dịch Vụ dành cho người Tị Nạn của Dòng Tên.
Tại Roma, vị phụ tá Bề Trên Tổng Quyền phụ trách vùng Đông Nam Á là Linh Mục Việt Nam, Cha Nguyễn Công Đoan nguyên là Bề Trên Dòng Tên tại Việt Nam.
Chương Trình Phát Thanh Việt Ngữ Đài Vatican được khởi sự do Linh Mục Dòng Tên vào ngày 3/11 năm 1980, Chương trình Việt Ngữ Vatican được phát thử dưới sự hướng dẫn của Cha Sesto Quercetti Hoàng Văn Lục, cựu thừa sai và từng là Bề trên dòng Tên tại Việt Nam trong 14 năm, sau đó bị trục xuất. Cha sang học tiếng Tàu ở Đài Loan, đang chuẩn bị bắt tay vào việc mới ở trung tâm truyền hình Quang Thị thì được Bề trên gọi về Roma đề xúc tiến việc lập Ban Việt Ngữ.Từ nửa đêm ngày 31/12 năm 1980. Gần hai năm sau đó, cha Nguyễn Thế Minh S.J, nguyên Giám Đốc Nhà Ứng Sinh Dòng Tên Thủ Đức thay cha Hoàng Văn Lục làm trưởng chương trình và cha Lục làm phó giám đốc các chương trình.
Từ tháng 5 năm 1985 cho đến nay, Chương Trình Việt Ngữ Đài Vatican được Linh Mục Dòng Đa Minh Trần Đức Anh O.P làm giám đốc.
Tại Việt Nam, sau những tháng ngày nổi trôi sau thời kỳ năm 1975, tất cả các Cha ngoại quốc Dòng Tên bị trục xuất, nhất là khoảng thời gian Trung Tâm Đắc Lộ bị chiếm hữu và tất cả các Cha Dòng Tên Việt Nam tại đây bị bắt giam kể cả Linh Mục Bề Trên Dòng Tên Nguyễn Công Đoan, 6 Ca Đoàn tại Trung Tâm Đắc Lộ bị giải tán kể cả 2 ca đoàn nổi tiếng Cung Chiều và Ca Đoàn Trẻ Đắc Lộ. Trung Tâm Đắc Lộ được coi là một trung tâm mục vụ thu hút rất nhiều giới trẻ và có thư viện Đắc Lộ được coi là thư viện lớn nhất ở Đông Dương thời bấy giờ.
Những năm gần đây đối với Dòng Tên Việt Nam được coi là "những năm được mùa". Thật vậy, năm 2005, 15 Tập Sinh Dòng Tên khấn trọn tại Tập Viện Dòng Tên Tam Hà là một con số kỷ lục từ trước tới nay. Khác hẳn với các Đại Chủng Viện và các Dòng tu khác, sau 2 năm Nhà Tập các tập sinh Dòng Tên khấn trọn nếu Cha Linh Hướng và Cha Giám Đôc xét thấy hội đủ điều kiện.
Ngày lễ bổn mạng của Dòng Tên vào năm 2005, cũng là ngày gặp mặt qui tụ tất cả các cựu ứng sinh và cựu tập sinh Dòng Tên.
Năm 2006 Thủ Tướng Phan Văn Khải đã ký sắc lệnh để giao trả lại Trung Tâm Đắc Lộ cho Dòng Tên trước ngày 30 tháng 6 năm 2006 để Nhà Dòng kịp chuẩn bị mừng kỷ niệm 50 năm Dòng Tên trở lại Việt Nam.