Elias Turk của hãng tin CNA, từ Iznik, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 28 tháng 11 năm 2025, tường trình rằng: Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã kỷ niệm 1,700 năm Công đồng Ni-xê-a lần thứ nhất vào thứ Sáu tại thành phố Thổ Nhĩ Kỳ, nơi được biết đến trong lịch sử như chỗ ra đời của Kinh Tin Kính Ni-xê-a, kêu gọi các Kitô hữu vượt qua "nỗi ô nhục của sự chia rẽ" và tái khẳng định cam kết hiệp nhất.
Đức Giáo Hoàng đã phát biểu trong buổi cầu nguyện đại kết được tổ chức tại di tích khảo cổ Vương cung thánh đường Thánh Neophytos cổ thời trên bờ Hồ Iznik, phía đông nam Istanbul. Cuộc gặp gỡ đánh dấu một trong những khoảnh khắc mang tính biểu tượng nhất trong chuyến tông du của ngài tới Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tập trung mạnh mẽ vào công cuộc tiếp cận đại kết và liên tôn.
“Tất cả chúng ta được mời gọi vượt qua nỗi ô nhục của sự chia rẽ,” ngài nói, đồng thời kêu gọi các Kitô hữu nuôi dưỡng “mong muốn hiệp nhất mà vì thế Chúa Giêsu đã cầu nguyện và hy sinh mạng sống của mình.”
Đức Giáo Hoàng Leo và Thượng phụ Đại kết Bartholomew I, được coi là người đứng đầu giữa các giám mục Chính thống giáo Đông phương ngang hàng, đã được hai giám mục Chính thống giáo cao cấp chào đón trước khi tiến đến bục bên cạnh tàn tích bị chìm của Vương cung thánh đường. Hai vị lãnh đạo đứng trước các biểu tượng của Chúa Kitô và Công đồng, cùng nhau thắp nến.
Iznik, trước đây là Ni-xê-a, nằm cách Istanbul khoảng 130 km về phía đông nam. Tàn tích của một Vương cung thánh đường Kitô giáo ban đầu được dâng kính Thánh Neophytos, một vị tử đạo trẻ tuổi bị giết năm 303 trong cuộc đàn áp của Diocletian, lần đầu tiên được xác định vào năm 2014 sau khi các bức ảnh chụp từ trên không cho thấy hình dáng của một nhà thờ bị chìm. Vương cung thánh đường đã sụp đổ trong một trận động đất năm 740, và tàn tích của nó hiện có thể nhìn thấy từ bờ hồ.
Trong bài giảng, Đức Leo nói rằng lễ kỷ niệm là “một cơ hội quý báu để chúng ta tự hỏi Chúa Giêsu Kitô là ai trong cuộc sống của nam giới và nữ giới ngày nay, và Người là ai đối với mỗi người chúng ta.” Ngài cảnh báo không nên giản lược Chúa Kitô thành “một dạng lãnh đạo lôi cuốn hay siêu nhân,” nhắc lại việc Ariô phủ nhận thiên tính của Chúa Kitô và việc Công đồng bảo vệ nhân tính trọn vẹn và thiên tính trọn vẹn của Chúa Giêsu.
“Nếu Thiên Chúa không trở thành con người, thì làm sao các tạo vật tử sinh có thể tham gia vào sự sống bất tử của Người?” Đức Giáo Hoàng đặt câu hỏi, nhấn mạnh đến những gì đang bị đe dọa trong cuộc tranh luận vào thế kỷ thứ tư.
Đức Leo nói rằng lời tuyên xưng đức tin của Công đồng Nicea vẫn là nền tảng cho sự hiệp nhất giữa các Kitô hữu trên toàn thế giới. Trích dẫn Kinh Tin Kính, ngài nhấn mạnh việc tuyên xưng Chúa Kitô là “đồng bản thể với Đức Chúa Cha”, mô tả đó là “một mối dây liên kết sâu sắc đã hiệp nhất tất cả các Kitô hữu.” Trích dẫn Thánh Augustinô, ngài nói thêm: “Mặc dù chúng ta, những Kitô hữu, là nhiều, nhưng trong một Chúa Kitô, chúng ta là một.”
Ngài nói tiếp: Một Kitô giáo được hòa giải có thể “làm chứng đáng tin cậy cho Tin Mừng” và mang đến “một lời tuyên xưng hy vọng cho tất cả mọi người.”
Đức Giáo Hoàng cũng mở rộng lời kêu gọi về tình huynh đệ vượt ra ngoài thế giới Kitô giáo, nhấn mạnh rằng việc công nhận đích thực Thiên Chúa là Cha đòi hỏi phải tôn trọng tất cả mọi người như anh chị em. Ngài cảnh báo không nên lợi dụng tôn giáo “để biện minh cho chiến tranh, bạo lực, hay bất cứ hình thức chính thống hay cuồng tín nào”, và thay vào đó kêu gọi “gặp gỡ, đối thoại và hợp tác huynh đệ”.
Lịch trình của Đức Giáo Hoàng Leo tại Thổ Nhĩ Kỳ bao gồm một loạt các sự kiện đại kết, trong đó có việc ký kết tuyên bố chung với Đức Thượng phụ Bartholomew I vào ngày 29 tháng 11 tại Cung điện Thượng phụ. Chuyến đi của ngài cũng mang chiều kích liên tôn. Trước đó vào thứ Sáu, ngài đã gặp Đại giáo sĩ Do Thái của Thổ Nhĩ Kỳ, thảo luận về chuyến thăm như một dấu hiệu của hòa bình và sự ủng hộ cho tất cả các cộng đồng tôn giáo. Vào thứ Bảy, ngày 29 tháng 11, ngài sẽ đến thăm Nhà thờ Hồi giáo Sultan Ahmed.