Cha Thomas Petri, O.P.(**), trên National Catholic Register, ngày 16 tháng 12 năm 2024, có bài suy niệm về các điệp xướng “Ôi” Mùa Vọng:
“Ôi, hãy đến, ôi hãy đến, hỡi Đấng Emmanuel, và cứu chuộc Israel bị giam cầm, những người than khóc trong cảnh lưu đày cô đơn ở đây cho đến khi Con Thiên Chúa xuất hiện. Hãy vui mừng! Hãy vui mừng! Emmanuel sẽ đến với ngươi, ôi Israel!”
Bài hát mừng Giáng sinh được ưa chuộng này không phải là bài hát mừng nào cả. Đó là một bài thánh ca cho mùa Vọng — mùa phụng vụ không chỉ đơn thuần là chuẩn bị cho Giáng sinh.
Trong bốn tuần ngắn ngủi này, Giáo hội đã tập trung vào Chúa Giêsu Kitô của chúng ta như sự ứng nghiệm của mọi lời tiên tri và khát vọng của con người khi Giáo hội không những mong đợi lễ kỷ niệm việc nhập thể của Người vào dịp Giáng sinh mà Giáo hội còn hy vọng chờ đợi sự trở lại vinh quang của Người vào ngày tận thế.
Các câu trong bài “O Come, O Come, Emmanuel” được trích từ bảy bài thánh ca cổ mà Giáo hội đã sử dụng trong phụng vụ cầu nguyện buổi tối của mình từ trước thế kỷ thứ chín. Hàng năm, từ ngày 17 tháng 12 đến ngày 23 tháng 12, phụng vụ của Giáo hội bước vào giai đoạn chuẩn bị sâu sắc và gần gũi hơn cho sự ra đời của Chúa Kitô vào dịp Giáng sinh. Sự thay đổi này có thể thấy rõ trong các bài đọc trong Thánh lễ trong những ngày này nhưng cũng có trong Phụng vụ Giờ kinh của Giáo hội, cụ thể là trong giờ cầu nguyện buổi tối. Mỗi buổi tối trong tuần đó, Giáo hội cầu nguyện một trong những bài được gọi là “O Antiphons” tuyệt vời trước khi đọc thánh ca “Magnificat” của Đức Mẹ.
Các bài thánh ca O Antiphon cầu khẩn Chúa chúng ta bằng hình ảnh lấy từ Cựu Ước: “O Wisdom From on High” [Ôi Khôn ngoan từ trên cao]; “Ôi Lạy Chúa của Nhà Israel”; “Ôi Lạy Rễ của Gốc Gies-sê”; “Ôi Lạy Chìa khóa của Đa-vít”; “Ôi Lạy Bình minh rạng rỡ”; “Ôi Lạy Vua của các quốc gia”; và “Ôi Lạy Emmanuel.” Những hình ảnh trong Kinh thánh này được thêm vào nhiều lời cầu xin khác nhau như: “Hãy đến dạy chúng con con đường tri thức!”; “Hãy đến cứu chúng con mà không chậm trễ!”; và “Hãy đến giải thoát những tù nhân của bóng tối!”
Mỗi bài O Antiphons này tự nó là một lời cầu nguyện tuyệt đẹp, nhưng mỗi bài cũng chứng minh chính xác cách Giáo hội hiểu được mối quan hệ của Chúa Kitô với những lời hứa và hình ảnh của Chúa rất phổ biến trong Cựu Ước.
Isaia đã tiên tri rằng một chồi sẽ mọc ra từ gốc cây Gies-sê. Một trong những người thừa kế của Jesse sẽ là một nhân vật cứu thế và là người cứu chuộc cho Israel.
"Thần Khí của Chúa sẽ ngự trên Người: một thần khí khôn ngoan và thông sáng" (Is 11:1-2). Bởi vì những lời tiên tri của Isaiah hướng đến sự cứu chuộc của Israel và toàn thế giới một cách đầy mong đợi trong những lời hứa vĩ đại của Chúa, nên ông đặc biệt là tiên tri của mùa Vọng.
Tuy nhiên, Chúa Kitô còn hơn cả Đấng được xức dầu. Thánh Phaolô đã nói với Giáo hội Côrintô rằng "Chúa Kitô [là] quyền năng của Thiên Chúa và sự khôn ngoan của Thiên Chúa" (1 Cr 1:24). Chúa Kitô là Sự khôn ngoan mà Sách Châm ngôn nói đến như là nghệ nhân và niềm vui của Thiên Chúa (Châm ngôn 8). Chúa Con được sinh ra từ muôn đời luôn là niềm vui của Chúa Cha và là Nghệ nhân mà qua đó mọi vật được tạo thành.
Có lẽ một ví dụ sâu sắc hơn về hình ảnh mạnh mẽ của Cựu Ước về thần thánh là câu đối đáp ngày 18 tháng 12: "Lạy Chúa của Nhà Israel, Đấng ban Luật cho Mô-sê trên Núi Sinai." Các sự kiện được kể lại trong Sách Xuất hành thật vĩ đại và tráng lệ, từ bụi cây cháy cho đến Biển Đỏ chia đôi cho đến việc ban Luật cho Mô-sê trên Núi Sinai phủ đầy sấm sét.
Các Giáo phụ thường ghi nhận sự hiện diện của Chúa Kitô trong nhiều biểu hiện khác nhau của Chúa đối với người Israel. Thánh Justin Martyr nhớ lại: "Cùng một Đấng, vừa là thiên thần vừa là Chúa, vừa là Chúa vừa là người, và đã hiện ra dưới hình dạng con người với Abraham và Isaac, [cũng] hiện ra trong ngọn lửa từ bụi cây và trò chuyện với Mô-sê."
Thánh Gregory thành Nyssa bình luận về các sự kiện trong sa mạc — những đám mây, tiếng sấm và nhà tạm của sự hiện diện của Chúa — “Lấy một gợi ý từ những gì Thánh Phaolô đã nói, người đã khám phá một phần mầu nhiệm của những điều này, chúng ta nói rằng Mô-sê đã được một hình bóng chỉ dẫn trước đó trong mầu nhiệm của nhà tạm vốn bao trùm vũ trụ.” Nhà tạm này, Chúa Kitô Con Thiên Chúa, ngài tiếp tục, “một cách nào đó vừa không được tạo hình vừa được tạo hình, bất tạo trong sự tiền hữu nhưng được tạo dựng khi tiếp nhận thành phần vật chất này.”
Con tiền hữu của Thiên Chúa Vĩnh Cửu, Đấng là hình ảnh hoàn hảo của Thiên Chúa cũng là sự hiện diện của Thiên Chúa trong bụi cây rực lửa, trên Núi Sinai và hoàn hảo trong sự nhập thể của Người.
Do đó, không có gì ngạc nhiên khi phiên bản tiếng Latinh của bài thánh ca này bắt đầu bằng “O Adonai,” mượn chữ tiếng Do Thái God-fearing Người Do Thái nói khi đọc Tô-ra để tránh nói tên riêng của chính Chúa — đó là danh Chúa, danh mà Thánh Phaolô nói với người Philiphê đã được ban cho Chúa Kitô vì Người không coi sự bình đẳng với Chúa là điều gì đó cần nắm bắt, nhưng thay vào đó đã tự hạ mình xuống cho đến chết (xem thư Philipphê 2:6-11). Chúa Giêsu Kitô là Adonai. Người là Kyrios. Người là Chúa.
Cuối cùng, các O Antiphons khác xác định Chúa Kitô là sự hoàn thành sự vĩ đại của Israel và khát vọng của con người. Người là Oriens, bình minh mà Isaia đã hứa sẽ xuất hiện trên dân tộc được Chúa chọn (Isaia 60:1-2). Người cũng là Gốc rễ của Gies-sê. Vì vậy, Người không chỉ là sự hoàn thành mà còn là khởi đầu của dòng dõi Israel.
Người là Đấng Tạo Hóa và là Đấng mà dòng dõi David đã ra đời. Vì vậy, Chúa Kitô vừa là khởi đầu vừa là kết thúc của lời hứa với David. Người là Alpha và Omega. Người là Đấng mà Cựu Ước tiên đoán sẽ cai trị như vua của mọi quốc gia.
O Antiphons không chỉ là những điệp khúc đơn giản được hát trước bài Magnifcat của Đức Mẹ hoặc dùng làm câu trong thánh ca Mùa Vọng. Chúng tiết lộ những mầu nhiệm của Chúa Kitô đã được mặc khải trong quyền năng và vinh quang của Chúa trong Cựu Ước.
Thánh Thomas Aquinas đã đúng khi nhấn mạnh rằng nhiều nhà tiên tri vĩ đại của Israel có kiến thức tiên tri thực sự và rõ ràng về Chúa Giêsu và những mầu nhiệm của Người mặc dù họ sống hàng trăm năm trước biến cố Nhập thể. Chính Chúa Giêsu đã từng rao giảng rằng "Abraham vui mừng vì ông sẽ thấy ngày của tôi". “Ông đã thấy và vui mừng” (Ga 8:56). Chúa Kitô hoạt động ở Israel. Người ở trong Cựu Ước.
Những câu điệp xướng tuyệt vời này nhắc nhở chúng ta rằng Mùa Vọng còn nhiều điều hơn là chuẩn bị cho Lễ Giáng sinh. Chúng nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Kitô là trọng tâm của lịch sử cứu độ, và thực tế là của toàn bộ lịch sử thế giới, vì Người là Emmanuel — “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”.
Sự khôn ngoan của Thiên Chúa chính là như vậy khi Chúa tạo ra chúng ta để có mối quan hệ với Người nhằm mang lại ánh sáng không chỉ cho cuộc sống của chúng ta mà còn cho thế giới. Hàng năm, Giáo hội ban cho chúng ta bốn tuần này để chúng ta có thể ghi nhớ một cách sâu sắc những gì chúng ta nên sống mỗi ngày: trong sự chuẩn bị, mong đợi và hy vọng vui mừng rằng Chúa sẽ đến với chúng ta và cứu chúng ta.
Ôi Emmanuel, Vua và Đấng ban Luật pháp của chúng con: Hãy đến cứu chúng con, Chúa là Thiên Chúa của chúng con!
____________________________________
(*) Father Thomas Petri, O.P., S.T.D. là Chủ tịch Viện Nghiên cứu Dòng Đa Minh tại Washington, D.C. Ngài có bằng tiến sĩ về thần học luân lý từ Đại học Công Giáo America.
Xem thêm bài: Mùa Vọng trong âm nhạc: Bẩy điệp xướng bắt đầu bằng chữ Ôi (VietcatholicNews ngày 17/12/2019). Có tại https://ln54.blogspot.com/2019/12/mua-vong-trong-am-nhac-bay-iep-xuong.html