Linh mục Louis J. Cameli, đặc trách phối hợp diễn trình tham khảo “đồng nghị” của tổng giáo phận Chicago, Hoa Kỳ, trên tạp chí America ngày 18 tháng 8, cho hay: ngài đã xem xét tất cả các câu trả lời về Thượng hội đồng của giáo phận ngài và ngài khám phá ra ba thiếu sót hết sức căn bản đối với diễn trình này. Theo ngài giải quyết được 3 thiếu sót này sẽ là bước tiến tới cho cả Giáo Hội. Vì ngài nhận định chúng ta có nhiệm vụ đào tạo to lớn giúp Giáo Hội khôi phục thực tại của mình như dân Chúa đang cùng nhau lữ hành, bén rễ sâu vào Tin Mừng và được linh hứng đem Tin Mừng vào thế gian.
Ba thiếu sót đó là:
Một thao tác cầu nguyện
Trong cuộc tham khảo của chúng tôi, hầu hết mọi người đã không hiểu chính xác hoặc đầy đủ về con đường đồng nghị như Đức Thánh Cha Phanxicô đã trình bày. Đối với rất nhiều người trả lời, cuộc tham khảo về Thượng hội đồng là về việc hình dung ra mọi sự hoặc chia sẻ ý kiến cá nhân về cách mọi sự phải nên như thế nào, hoặc một số hình thức lập kế hoạch dựa trên nhu cầu. Niềm hy vọng của Đức Thánh Cha đối với tiến trình thượng hội đồng đã sắp xếp mọi sự một cách rất khác.
Đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, mọi sự về con đường đồng nghị đều bắt đầu trong việc cầu nguyện. Từ việc cầu nguyện của họ, các tín hữu gặp gỡ nhau. Trong những cuộc gặp gỡ của họ, họ được triệu tập để lắng nghe nhau một cách sâu sắc. Và cuối cùng, khi lắng nghe, họ khám phá ra Chúa Thánh Thần có thể thúc đẩy họ di chuyển tới đâu. Các yếu tố thiết yếu là cầu nguyện, gặp gỡ, lắng nghe và phân định. Diễn trình này phản ảnh rõ ràng cách thức Giáo Hội sơ khai hội họp và tự tổ chức, như chúng ta biết từ Tông đồ Công vụ, và những khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong đời sống Giáo Hội trong suốt lịch sử của mình.
Nhưng bằng nhiều cách, tiến trình đồng nghị từng ăn sâu vào lịch sử của chúng ta cũng đã trở nên xa lạ đối với chúng ta. Lực hấp dẫn dường như hướng đến việc tự hình dung ra mọi sự, chia sẻ ý kiến hoặc lập kế hoạch dựa trên nhu cầu. Rõ ràng, nhiệm vụ đào tạo là giúp Giáo Hội phục hồi tinh thần đồng nghị từng đánh dấu những buổi đầu sớm nhất và những khoảnh khắc đẹp nhất của Giáo Hội.
Từ Giáo Hội, không phải với Giáo Hội
Khi nghiên cứu các câu trả lời về Thượng hội đồng, cha Cameli cũng phát hiện ra một điều bất thường khác mà việc đào tạo tính đồng nghị trong tương lai sẽ cần phải giải quyết. Khi người ta đưa ra nhận xét của họ một cách chân thành thực sự và, đôi khi, với niềm đam mê lớn, cách nói của họ khiến cha phải dừng lại. Tại một thời điểm nào đó, cha nhận ra rằng rất nhiều người trả lời nói với Giáo Hội nhiều hơn là nói từ Giáo Hội. Nói cách khác, họ nhận định về Giáo Hội như thể nó là một đối tượng ở bên ngoài họ.
Điều này hoàn toàn trái ngược với những gì Đức Thánh Cha Phanxicô nghĩ đến. Chúng ta là chủ thể, là tác nhân và - theo lời ngài - là nhân vật chính trong diễn trình này. Nói cách khác, chúng ta là Giáo Hội. Và trong bối cảnh đồng nghị, chúng ta nói từ Giáo Hội. Tất cả những điều này có ý nghĩa nhiều hơn là việc phân biệt các giới từ. Từ góc độ đào tạo, nó liên quan đến việc trau dồi một cách cẩn thận cảm thức đồng nhất nội tại với Giáo Hội.
Hướng ngoại
Sự thiếu sót thứ ba và cuối cùng mà Cha Cameli tìm thấy trong các câu trả lời là điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô gọi là “một Giáo Hội thu mình vào bên trong” [ecclesial introversion] chỉ tập chú vào sinh hoạt nội bộ của Giáo Hội và việc tổ chức cơ cấu-thể chế của nó. Toàn bộ trọng điểm của tính đồng nghị là “cùng nhau lên đường” đi vào sứ mệnh, ra bên ngoài chính chúng ta. Quá nhiều nhận định trong các câu trả lời nói về những đề nghị thay đổi đời sống Giáo Hội hoặc chính xác hơn bên trong đời sống Giáo Hội. Cảm thức về sứ mệnh đi ra bên ngoài nói chung khá mờ nhạt. Việc đào tạo cho sứ mệnh, một cảm thức ngày càng mở rộng về mục đích của chúng ta trong thế giới, cần phải bén rễ trong các cộng đồng đức tin của chúng ta.
Sau khi xem xét ba hướng đi trên cho việc đào tạo tính đồng nghị — tìm lại động lực thực sự của tính đồng nghị, lấy lại tính tác nhân của chúng ta trong Giáo Hội và làm sống lại cảm thức về sứ mệnh đi ra ngoài — cha Cameli cũng nhận ra rằng chính những hướng đi này cũng áp dụng theo cách riêng của chúng vào việc phục hưng thánh thể mà chúng ta hy vọng sẽ cổ vũ tại Hoa Kỳ. Phong trào cầu nguyện-gặp gỡ-lắng nghe-phân định xảy ra khi chúng ta gặp gỡ Chúa và gặp gỡ nhau trong Lời Chúa và Bí tích. Cảm thức là chủ thể và tác nhân tích cực của Giáo Hội là chìa khóa để tham gia đầy đủ và tích cực vào các mầu nhiệm bí tích. Ý thức về sứ mệnh trong bối cảnh phụng vụ là lời kêu gọi thiên niên hòa nhập việc thờ phượng và đời sống ở bên ngoài đền thờ. Như thế, việc đào tạo đồng nghị chính là việc đào tạo thánh thể; mặc dù cần nhiều suy ngẫm hơn để tìm ra phương thức tích hợp này.
Như thế, tất cả những điều này dẫn chúng ta đến đâu? Sau khi nghiên cứu các câu trả lời về Thượng Hội Đồng và suy gẫm về chúng, Cha Cameli thấy rõ hơn nhu cầu của dân Chúa đối với việc đào tạo tính đồng nghị. Cha nhận ra rằng việc đào tạo đồng nghị cũng có thể phục hồi mạnh mẽ trong việc phục hưng Thánh Thể đang rất được mong đợi. Tất cả điều này rất rõ ràng. Điều chưa rõ ràng là làm thế nào để thúc đẩy chính xác việc đào tạo tính đồng nghị.
Rõ ràng, không thể giản lược nó thành những lời huấn giáo từ bục giảng, các chương trình làm sẵn hoặc một loạt các tài liệu viết. Nếu phải diễn ra kiểu đào tạo này, Cha Cameli cho rằng nó phải là một loại lên men lấy cảm hứng từ Tin Mừng. Một số người sẽ hiểu được trọng điểm của tính đồng nghị và cách nó bộc lộ một cách xác thực. Họ có thể là số ít, nhưng họ đã ở giữa chúng ta. Họ cần được khuyến khích để hỗ trợ lẫn nhau và làm sâu sắc thêm cảm thức của họ về Giáo Hội. Ở một thời điểm nào đó, họ sẽ đạt tới một khối lượng có tính quyết định và sau đó có thể mở rộng năng lực và xác tín của họ cho người khác.
Thực vậy, sự đào tạo đang phát triển và khai diễn này mô phỏng buổi khởi đầu của Giáo Hội như được ghi lại trong Tông đồ Công vụ. Sách Thánh này nói với chúng ta rằng điều đó có thể xảy ra hôm nay, vì nó đã xảy ra trước đây. Đó thực sự là một tin mừng. Nó cũng gợi ý rằng lời hứa của Công đồng Vatican II về một Lễ Hiện xuống mới có thể nằm trong tầm tay.