Hãng tin AsiaNews, trong bản tin ngày 14 tháng 11, 2025, tường trình rằng: Vào đầu năm học của trường, Đức Giáo Hoàng đã phát biểu tại "Đại học của Giáo hoàng", nơi có sinh viên đến từ khắp nơi trên thế giới và các học viện liên kết ở châu Á. Trong bài phát biểu của ngài, ngài kêu gọi đào tạo những người hoạt động vì hòa bình và những người ủng hộ công lý. Ngài nhấn mạnh giá trị của các nghiên cứu khoa học để bác bỏ quan niệm cho rằng chúng vô dụng đối với công tác mục vụ. Thực tế, Giáo hội cần những giáo dân và linh mục "được chuẩn bị và có năng lực".
Thực vậy, Đức Giáo Hoàng Lêô đã đến thăm Đại học Giáo hoàng Lateran nhân dịp khai mạc năm học 2025-2026, năm học thứ 253 kể từ khi được Đức Giáo Hoàng Clement XIV thành lập vào năm 1773, và theo luật định, trường có mối liên hệ rất đặc biệt với người kế nhiệm Thánh Phêrô.
Trong bài phát biểu của ngài, Đức Giáo Hoàng nói rằng, “chúng ta có nhu cầu cấp thiết phải suy gẫm về đức tin để có thể diễn đạt đức tin trong mối liên hệ với các bối cảnh và thách thức văn hóa hiện tại, nhưng cũng để chống lại nguy cơ về sự trống rỗng văn hóa đang ngày càng lan rộng trong thời đại của chúng ta.”
Đức Leo nói: “Không giống như các học viện danh tiếng khác, bao gồm cả các học viện ở Rome, trường Đại học này không có đặc sủng của người sáng lập để bảo tồn, đào sâu và phát triển, mà định hướng đặc biệt của nó là giáo huấn của Đức Giáo Hoàng”.
Tại Đại học Lateran, thông qua 28 học viện liên kết ở ba châu lục (Châu Âu, Châu Á và Châu Mỹ), “suy tư học thuật, được truyền cảm hứng từ đặc sủng Phêrô, mở ra các quan điểm liên ngành, quốc tế và liên văn hóa”.
Xem xét các lĩnh vực nghiên cứu được cung cấp tại trường đại học, từ thần học đến triết học, bao gồm giáo luật và luật dân sự, Đức Leo tập trung vào các chương trình được thành lập trong những năm gần đây về Khoa học Hòa bình và Sinh thái và Môi trường.
Đối với Đức Giáo Hoàng, “Những vấn đề mà họ đề cập là một phần thiết yếu của Huấn Quyền Giáo Hội gần đây, được thiết lập như một dấu chỉ của giao ước giữa Thiên Chúa và nhân loại, được kêu gọi đào tạo những người kiến tạo hòa bình và những tác nhân công lý, những người xây dựng và làm chứng cho Vương quốc Thiên Chúa.”
Thật vậy, “Hòa bình chắc chắn là một món quà từ Thiên Chúa, nhưng đồng thời nó đòi hỏi những người nam và nữ có khả năng xây dựng nó mỗi ngày và hỗ trợ các tiến trình hướng tới một hệ sinh thái toàn diện ở bình diện quốc gia và quốc tế. Do đó, tôi yêu cầu Đại học của tôi tiếp tục phát triển và củng cố hai chương trình học này ở bình diện liên ngành và xuyên ngành, và nếu cần, tích hợp chúng với các khóa học khác.”
Đức Lêô XIV tập trung vào một số “chiều kích đặc thù” của sứ mệnh mà các trường đại học theo đuổi. Trước hết, họ phải đào tạo người ta về các nguyên tắc “hỗ tương và huynh đệ”, mà tại Đại học Lateran, sinh viên, giảng viên và nhân viên từ khắp năm châu lục đều tham gia. “Ngày nay, thật không may, từ ‘con người’ thường được dùng như một từ đồng nghĩa với ‘cá nhân’, và sự hấp dẫn của chủ nghĩa cá nhân như chìa khóa cho một cuộc sống thành công đã gây ra những tác động đáng lo ngại trong mọi lĩnh vực: con người tập trung vào việc tự quảng bá, sự đề cao bản thân được cổ vũ và việc hợp tác trở nên khó khăn, sự gia tăng định kiến và rào cản đối với người khác, đặc biệt là những người khác biệt, tinh thần trách nhiệm bị đánh đổi bằng sự lãnh đạo đơn độc, và cuối cùng, những hiểu lầm và xung đột gia tăng. Đào tạo học thuật giúp chúng ta tránh xa sự tự quy chiếu và thúc đẩy một nền văn hóa hỗ tương, khác biệt và đối thoại.
Đức Giáo Hoàng cũng nhấn mạnh bản chất khoa học của các nghiên cứu. “Phục vụ học thuật thường không được đánh giá đúng mức, một phần là do những định kiến ăn sâu, đáng tiếc là cũng tồn tại trong cộng đồng Giáo hội. Đôi khi có quan niệm cho rằng nghiên cứu và học tập không hữu ích cho cuộc sống thực, rằng điều quan trọng trong Giáo hội là thực hành mục vụ hơn là sự chuẩn bị về thần học, Kinh Thánh hay pháp lý.” Trên thực tế, “Nguy cơ là rơi vào cám dỗ đơn giản hóa những vấn đề phức tạp để tránh phải suy nghĩ, với nguy cơ là, ngay cả trong hành động mục vụ và ngôn ngữ của nó, chúng ta có thể rơi vào sự tầm thường, ước chừng hoặc cứng nhắc.”
Để chống lại điều này, “Chúng ta cần những giáo dân và linh mục được chuẩn bị và có năng lực. Do đó, tôi kêu gọi anh chị em đừng lơ là tính nghiêm ngặt của khoa học, hãy theo đuổi việc tìm kiếm chân lý một cách say mê và đối thoại chặt chẽ với các ngành khoa học khác, với thực tế, với các vấn đề và cuộc đấu tranh của xã hội.”
Kết luận, Đức Leo lưu ý đến sự đóng góp của trường đại học cho lợi ích chung, nói rằng: “Mục tiêu của quá trình giáo dục và học thuật, trên thực tế, phải là đào tạo những con người, trong luận lý học vô tư và trong niềm đam mê chân lý và công lý, có thể trở thành những người xây dựng một thế giới mới, một thế giới của tình liên đới và huynh đệ.”