Thông điệp Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59 trong bối cảnh nước Úc hiện nay
Sơ Adele Howard, RSM, giảng viên Thần học và Nghiên cứu Úc tại Đại học Công Giáo Úc, nghiên cứu Thông điệp Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59 của Giáo hoàng Lêô XIV trong bối cảnh nước Úc hiện nay.
(Tin Vatican - Adele Howard)
Khi chúng ta ở Úc suy ngẫm về thông điệp của Giáo hoàng Lêô XIV nhân Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59 (1 tháng 1 năm 2026), chúng ta đang đứng giữa một cuộc đấu tranh toàn cầu giữa ánh sáng và bóng tối, thiện và ác. Cho đến gần đây, chúng ta vẫn đứng ngoài cuộc, không bị ảnh hưởng bởi bạo lực và sự tàn phá cực độ của chiến tranh và khủng bố ở các quốc gia như Sudan, Ukraine và Trung Đông.
Tuy nhiên, vào Chủ nhật, ngày 14 tháng 12 năm 2025, nền hòa bình của Úc đã bị phá vỡ khi hai tay súng có vũ trang, hai cha con, đã bắn chết 15 người, làm bị thương 40 người khác và gây chấn động cho cộng đồng Do Thái mà họ nhắm đến. Cả nước Úc đã bị sốc và bàng hoàng trước sự kiện này.
Hàng trăm thành viên cộng đồng Do Thái đã tập trung tại khu vực bãi biển Bondi, Sydney, bãi biển mang tính biểu tượng nhất của Úc, để mừng đêm đầu tiên của lễ hội Hanukkah, "Lễ hội Ánh sáng" kéo dài tám ngày của người Do Thái, thì tiếng súng đã vang lên.
Đối với cộng đồng Do Thái, việc thắp lên những ngọn nến Hanukkah tượng trưng cho sự chuyển hóa từ bóng tối thành ánh sáng và tuyên bố rằng ánh sáng không thể bị bóng tối dập tắt.
Trong thông điệp nhân Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59, Đức Giáo Hoàng Lêô nói với chúng ta rằng “giữa những thử thách mà chúng ta đang phải đối diện trong hoàn cảnh lịch sử, để vượt qua bóng tối, cần phải nhìn thấy ánh sáng và tin vào nó”. Đối với người Kitô hữu, biểu tượng của ánh sáng là trung tâm của đức tin chúng ta: Chúa Giê-su là ánh sáng của thế giới.
Trước những hành động giết người của bọn khủng bố, mối đe dọa về sự dập tắt ánh sáng và hòa bình đã trở thành sống động trong cộng đồng Úc. Tuy nhiên, hành động tức thời của các nhân viên cứu hộ, nhân viên y tế, cảnh sát, những người dân dũng cảm và 100.000 người dân khác đã hiến máu để cứu sống những người bị thương ở Bondi, chứng tỏ sức mạnh của lòng nhân ái trong việc thắp sáng hy vọng ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối và khủng khiếp nhất.
Vào ngày 21 tháng 12, đúng một tuần sau sự kiện kinh hoàng và cũng là ngày cuối cùng của lễ Hanukkah, một Ngày Tưởng niệm Quốc gia với chủ đề “Ánh sáng chiến thắng bóng tối: Đêm Đoàn kết” đã được tổ chức tại bãi biển Bondi, do cộng đồng Do Thái hướng dẫn.
Tất cả người dân Úc được mời tụ tập thắp nến lúc 6:47 chiều – thời điểm xảy ra vụ thảm sát – và dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ 15 người đã thiệt mạng, những người bị thương nặng và tất cả những người bị ảnh hưởng bởi những gì đã xảy ra. Đây là lời kêu gọi sát cánh cùng cộng đồng Do Thái, chia sẻ nỗi đau và bằng cách đó, khẳng định rằng hận thù và bạo lực sẽ không làm người dân Úc chùn bước. Tuy nhiên, trong sự kiện này, rõ ràng là sự giận dữ và thù địch đang đe dọa làm phân rẽ rộng rãi dân chúng.
Làm thế nào để giải quyết vấn đề để “giảm bớt sự thù địch thông qua đối thoại”, thông điệp của Giáo hoàng Lêô nhấn mạnh đến vai trò người kiến tạo hòa bình của tất cả các tôn giáo “để đề phòng sự cám dỗ ngày càng tăng trong việc biến những suy nghĩ và lời nói thành vũ khí. Các truyền thống tâm linh vĩ đại, cũng như lý trí đúng đắn, dạy chúng ta vượt lên trên huyết thống hay sắc tộc, vượt lên trên những hiệp hội chỉ chấp nhận những người cùng sắc tộc và bác bỏ những dị biệt.”
Trong số các diễn giả được mời có Thủ hiến bang, Chris Minns. Trong bài phát biểu của ông, Thủ hiến Minns, một người Công Giáo, đã trích dẫn Thánh vịnh 34 và suy ngẫm về nó. “Thánh vịnh không chỉ kết thúc với trách nhiệm của chính phủ. Nó mời gọi, ‘Hãy tìm kiếm hòa bình và theo đuổi nó’ và đó là nhiệm vụ của mỗi người công dân. Hòa bình không tự nhiên mà có. Nó phải được tích cực theo đuổi thông qua lòng thương xót, lòng tốt và lòng can đảm đạo đức. Chính phủ có thể khuyến khích và hỗ trợ nó, nhưng người dân phải sống theo nó.”
Trong bài chia sẻ, ông nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Lêô, kêu gọi mọi người hãy xác tín rằng hòa bình là điều có thể: “Kính thưa anh chị em… Chúng ta hãy mở lòng đón nhận hòa bình! Hãy chào đón và nhận ra nó, thay vì tin rằng đó là điều không thể và nằm ngoài tầm với của chúng ta.” Đức Giáo Hoàng Lêô tiếp tục: “Khi chúng ta coi hòa bình như một lý tưởng xa vời, chúng ta sẽ không còn phẫn nộ khi nó bị phủ nhận, hoặc thậm chí khi chiến tranh được tiến hành nhân danh hòa bình.” Chính vì lý do này mà “Ngay cả khi nó bị đe dọa trong chúng ta và quanh chúng ta, giống như một ngọn lửa nhỏ bị đe dọa bởi cơn bão, chúng ta vẫn phải bảo vệ nó” bằng lòng tốt và lòng can đảm về mặt đạo đức.
Chính phủ có thể khuyến khích và hỗ trợ nó, nhưng người dân phải sống theo nó.” Trong đoạn này, ông nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Lêô, kêu gọi mọi người tin rằng hòa bình là điều có thể: “Kính thưa anh chị em… Chúng ta hãy mở lòng đón nhận hòa bình! Hãy chào đón và nhận ra nó, thay vì tin rằng nó là điều không thể và nằm ngoài tầm với của chúng ta.”
Đức Giáo Hoàng Lêô tiếp tục: “Khi chúng ta coi hòa bình như một lý tưởng, chúng ta sẽ không còn phẫn nộ khi nó bị phủ nhận, hoặc thậm chí khi chiến tranh được tiến hành nhân danh hòa bình.” Chính vì lý do này mà “Ngay cả khi nó bị đe dọa bên trong chúng ta và xung quanh chúng ta, giống như một ngọn lửa nhỏ bị đe dọa bởi cơn bão, chúng ta vẫn phải bảo vệ nó.”
Trong suốt những tháng trị vì của mình, bắt đầu từ lời chúc phúc Tông đồ vào tối ngày đắc cử, Đức Giáo Hoàng Lêô đã thốt lên những lời đầu tiên Chúa Giêsu nói với các môn đệ sau Phục Sinh: “Bình an cho các con” (Ga 20:19,21). Lời chào cổ xưa này, với nguồn gốc từ Kinh Thánh, được chia sẻ bởi các tôn giáo con cháu Abraham khác: trong Do Thái giáo là “Shalom Aleichem” (Bình an cho các con), trong Hồi giáo, “As-salamu alaykum” (Bình an cho các con). Trong Kitô giáo, Đức Giáo Hoàng Lêô làm rõ, đó là sự bình an của Chúa Kitô phục sinh được chào đón, “một sự bình an không vũ trang và không gây hấn, khiêm nhường và kiên trì”, mang lại sự biến đổi lâu dài cho những người đón nhận nó đến “từ Thiên Chúa, Đấng yêu thương tất cả chúng ta vô điều kiện”.
Giới thiệu khái niệm về một “sự bình an không vũ trang”, Đức Thánh Cha suy ngẫm về lời chỉ dẫn mà Chúa Giêsu đã ban cho các Tông đồ trước khi Ngài bị bắt và chịu chết, và mệnh lệnh của Ngài cho Phêrô là hãy cất gươm đi thay vì tung gươm bảo vệ Ngài.
“Sự bình an của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang, bởi vì cuộc đấu tranh của Ngài là cuộc đấu tranh không vũ trang trước mọi cảnh trạng lịch sử, chính trị và xã hội,” Đức Giáo Hoàng Lêô viết. “Các Kitô hữu phải cùng nhau làm chứng tiên tri cho sự mới mẻ này, ghi nhớ những bi kịch mà họ thường xuyên là đồng lõa.”
Những lời này phải được dấy lên qua các chính phủ ở nước Úc, hiện đang tranh luận về các dự luật kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn được đề xuất để đáp lại thảm kịch Bondi, đồng thời xác định trách nhiệm toàn cầu mới của chúng ta trong việc xây dựng hòa bình. Khả năng sâu sắc hơn này có thể dẫn đến sự đóng góp hiệu quả hơn cho hòa bình trong khu vực Châu Đại Dương của chúng ta và trên toàn thế giới.
Trong một thế giới coi sức mạnh đồng nghĩa với sự thống trị, Đức Giáo Hoàng Lêô nói với chúng ta rằng “Lòng tốt có sức mạnh hủy diệt vũ khí.”
Đức Giáo Hoàng Lêô đề xuất các bước thực tiễn để đạt được hòa bình toàn cầu: “Chúng ta cần khuyến khích và hỗ trợ mọi sáng kiến tâm linh, văn hóa và chính trị giữ vững niềm hy vọng… vun đắp cầu nguyện, tâm linh và đối thoại đại kết và liên tôn như những con đường hòa bình… chúng ta phải thúc đẩy nhận thức về bản thân trong xã hội dân sự, các hình thức liên kết có trách nhiệm, kinh nghiệm tham gia bất bạo động và thực hành công lý phục hồi ở cả quy mô nhỏ và lớn.”
Trong những tháng tới, khi đất nước dần hồi phục sau vụ tấn công khủng bố bi thảm ở Sydney, người dân Úc cần phải cùng nhau tìm ra những biểu hiện mới của lòng tin và hòa bình lẫn nhau để đạt được sự hài hòa lâu dài trong xã hội.
Sơ Adele Howard, RSM, giảng viên Thần học và Nghiên cứu Úc tại Đại học Công Giáo Úc, nghiên cứu Thông điệp Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59 của Giáo hoàng Lêô XIV trong bối cảnh nước Úc hiện nay.
(Tin Vatican - Adele Howard)
Khi chúng ta ở Úc suy ngẫm về thông điệp của Giáo hoàng Lêô XIV nhân Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59 (1 tháng 1 năm 2026), chúng ta đang đứng giữa một cuộc đấu tranh toàn cầu giữa ánh sáng và bóng tối, thiện và ác. Cho đến gần đây, chúng ta vẫn đứng ngoài cuộc, không bị ảnh hưởng bởi bạo lực và sự tàn phá cực độ của chiến tranh và khủng bố ở các quốc gia như Sudan, Ukraine và Trung Đông.
Tuy nhiên, vào Chủ nhật, ngày 14 tháng 12 năm 2025, nền hòa bình của Úc đã bị phá vỡ khi hai tay súng có vũ trang, hai cha con, đã bắn chết 15 người, làm bị thương 40 người khác và gây chấn động cho cộng đồng Do Thái mà họ nhắm đến. Cả nước Úc đã bị sốc và bàng hoàng trước sự kiện này.
Hàng trăm thành viên cộng đồng Do Thái đã tập trung tại khu vực bãi biển Bondi, Sydney, bãi biển mang tính biểu tượng nhất của Úc, để mừng đêm đầu tiên của lễ hội Hanukkah, "Lễ hội Ánh sáng" kéo dài tám ngày của người Do Thái, thì tiếng súng đã vang lên.
Đối với cộng đồng Do Thái, việc thắp lên những ngọn nến Hanukkah tượng trưng cho sự chuyển hóa từ bóng tối thành ánh sáng và tuyên bố rằng ánh sáng không thể bị bóng tối dập tắt.
Trong thông điệp nhân Ngày Hòa bình Thế giới lần thứ 59, Đức Giáo Hoàng Lêô nói với chúng ta rằng “giữa những thử thách mà chúng ta đang phải đối diện trong hoàn cảnh lịch sử, để vượt qua bóng tối, cần phải nhìn thấy ánh sáng và tin vào nó”. Đối với người Kitô hữu, biểu tượng của ánh sáng là trung tâm của đức tin chúng ta: Chúa Giê-su là ánh sáng của thế giới.
Trước những hành động giết người của bọn khủng bố, mối đe dọa về sự dập tắt ánh sáng và hòa bình đã trở thành sống động trong cộng đồng Úc. Tuy nhiên, hành động tức thời của các nhân viên cứu hộ, nhân viên y tế, cảnh sát, những người dân dũng cảm và 100.000 người dân khác đã hiến máu để cứu sống những người bị thương ở Bondi, chứng tỏ sức mạnh của lòng nhân ái trong việc thắp sáng hy vọng ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối và khủng khiếp nhất.
Vào ngày 21 tháng 12, đúng một tuần sau sự kiện kinh hoàng và cũng là ngày cuối cùng của lễ Hanukkah, một Ngày Tưởng niệm Quốc gia với chủ đề “Ánh sáng chiến thắng bóng tối: Đêm Đoàn kết” đã được tổ chức tại bãi biển Bondi, do cộng đồng Do Thái hướng dẫn.
Tất cả người dân Úc được mời tụ tập thắp nến lúc 6:47 chiều – thời điểm xảy ra vụ thảm sát – và dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ 15 người đã thiệt mạng, những người bị thương nặng và tất cả những người bị ảnh hưởng bởi những gì đã xảy ra. Đây là lời kêu gọi sát cánh cùng cộng đồng Do Thái, chia sẻ nỗi đau và bằng cách đó, khẳng định rằng hận thù và bạo lực sẽ không làm người dân Úc chùn bước. Tuy nhiên, trong sự kiện này, rõ ràng là sự giận dữ và thù địch đang đe dọa làm phân rẽ rộng rãi dân chúng.
Làm thế nào để giải quyết vấn đề để “giảm bớt sự thù địch thông qua đối thoại”, thông điệp của Giáo hoàng Lêô nhấn mạnh đến vai trò người kiến tạo hòa bình của tất cả các tôn giáo “để đề phòng sự cám dỗ ngày càng tăng trong việc biến những suy nghĩ và lời nói thành vũ khí. Các truyền thống tâm linh vĩ đại, cũng như lý trí đúng đắn, dạy chúng ta vượt lên trên huyết thống hay sắc tộc, vượt lên trên những hiệp hội chỉ chấp nhận những người cùng sắc tộc và bác bỏ những dị biệt.”
Trong số các diễn giả được mời có Thủ hiến bang, Chris Minns. Trong bài phát biểu của ông, Thủ hiến Minns, một người Công Giáo, đã trích dẫn Thánh vịnh 34 và suy ngẫm về nó. “Thánh vịnh không chỉ kết thúc với trách nhiệm của chính phủ. Nó mời gọi, ‘Hãy tìm kiếm hòa bình và theo đuổi nó’ và đó là nhiệm vụ của mỗi người công dân. Hòa bình không tự nhiên mà có. Nó phải được tích cực theo đuổi thông qua lòng thương xót, lòng tốt và lòng can đảm đạo đức. Chính phủ có thể khuyến khích và hỗ trợ nó, nhưng người dân phải sống theo nó.”
Trong bài chia sẻ, ông nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Lêô, kêu gọi mọi người hãy xác tín rằng hòa bình là điều có thể: “Kính thưa anh chị em… Chúng ta hãy mở lòng đón nhận hòa bình! Hãy chào đón và nhận ra nó, thay vì tin rằng đó là điều không thể và nằm ngoài tầm với của chúng ta.” Đức Giáo Hoàng Lêô tiếp tục: “Khi chúng ta coi hòa bình như một lý tưởng xa vời, chúng ta sẽ không còn phẫn nộ khi nó bị phủ nhận, hoặc thậm chí khi chiến tranh được tiến hành nhân danh hòa bình.” Chính vì lý do này mà “Ngay cả khi nó bị đe dọa trong chúng ta và quanh chúng ta, giống như một ngọn lửa nhỏ bị đe dọa bởi cơn bão, chúng ta vẫn phải bảo vệ nó” bằng lòng tốt và lòng can đảm về mặt đạo đức.
Chính phủ có thể khuyến khích và hỗ trợ nó, nhưng người dân phải sống theo nó.” Trong đoạn này, ông nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Lêô, kêu gọi mọi người tin rằng hòa bình là điều có thể: “Kính thưa anh chị em… Chúng ta hãy mở lòng đón nhận hòa bình! Hãy chào đón và nhận ra nó, thay vì tin rằng nó là điều không thể và nằm ngoài tầm với của chúng ta.”
Đức Giáo Hoàng Lêô tiếp tục: “Khi chúng ta coi hòa bình như một lý tưởng, chúng ta sẽ không còn phẫn nộ khi nó bị phủ nhận, hoặc thậm chí khi chiến tranh được tiến hành nhân danh hòa bình.” Chính vì lý do này mà “Ngay cả khi nó bị đe dọa bên trong chúng ta và xung quanh chúng ta, giống như một ngọn lửa nhỏ bị đe dọa bởi cơn bão, chúng ta vẫn phải bảo vệ nó.”
Trong suốt những tháng trị vì của mình, bắt đầu từ lời chúc phúc Tông đồ vào tối ngày đắc cử, Đức Giáo Hoàng Lêô đã thốt lên những lời đầu tiên Chúa Giêsu nói với các môn đệ sau Phục Sinh: “Bình an cho các con” (Ga 20:19,21). Lời chào cổ xưa này, với nguồn gốc từ Kinh Thánh, được chia sẻ bởi các tôn giáo con cháu Abraham khác: trong Do Thái giáo là “Shalom Aleichem” (Bình an cho các con), trong Hồi giáo, “As-salamu alaykum” (Bình an cho các con). Trong Kitô giáo, Đức Giáo Hoàng Lêô làm rõ, đó là sự bình an của Chúa Kitô phục sinh được chào đón, “một sự bình an không vũ trang và không gây hấn, khiêm nhường và kiên trì”, mang lại sự biến đổi lâu dài cho những người đón nhận nó đến “từ Thiên Chúa, Đấng yêu thương tất cả chúng ta vô điều kiện”.
Giới thiệu khái niệm về một “sự bình an không vũ trang”, Đức Thánh Cha suy ngẫm về lời chỉ dẫn mà Chúa Giêsu đã ban cho các Tông đồ trước khi Ngài bị bắt và chịu chết, và mệnh lệnh của Ngài cho Phêrô là hãy cất gươm đi thay vì tung gươm bảo vệ Ngài.
“Sự bình an của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang, bởi vì cuộc đấu tranh của Ngài là cuộc đấu tranh không vũ trang trước mọi cảnh trạng lịch sử, chính trị và xã hội,” Đức Giáo Hoàng Lêô viết. “Các Kitô hữu phải cùng nhau làm chứng tiên tri cho sự mới mẻ này, ghi nhớ những bi kịch mà họ thường xuyên là đồng lõa.”
Những lời này phải được dấy lên qua các chính phủ ở nước Úc, hiện đang tranh luận về các dự luật kiểm soát súng nghiêm ngặt hơn được đề xuất để đáp lại thảm kịch Bondi, đồng thời xác định trách nhiệm toàn cầu mới của chúng ta trong việc xây dựng hòa bình. Khả năng sâu sắc hơn này có thể dẫn đến sự đóng góp hiệu quả hơn cho hòa bình trong khu vực Châu Đại Dương của chúng ta và trên toàn thế giới.
Trong một thế giới coi sức mạnh đồng nghĩa với sự thống trị, Đức Giáo Hoàng Lêô nói với chúng ta rằng “Lòng tốt có sức mạnh hủy diệt vũ khí.”
Đức Giáo Hoàng Lêô đề xuất các bước thực tiễn để đạt được hòa bình toàn cầu: “Chúng ta cần khuyến khích và hỗ trợ mọi sáng kiến tâm linh, văn hóa và chính trị giữ vững niềm hy vọng… vun đắp cầu nguyện, tâm linh và đối thoại đại kết và liên tôn như những con đường hòa bình… chúng ta phải thúc đẩy nhận thức về bản thân trong xã hội dân sự, các hình thức liên kết có trách nhiệm, kinh nghiệm tham gia bất bạo động và thực hành công lý phục hồi ở cả quy mô nhỏ và lớn.”
Trong những tháng tới, khi đất nước dần hồi phục sau vụ tấn công khủng bố bi thảm ở Sydney, người dân Úc cần phải cùng nhau tìm ra những biểu hiện mới của lòng tin và hòa bình lẫn nhau để đạt được sự hài hòa lâu dài trong xã hội.