BẮC NINH - Giáo xứ Bắc Kạn ngày 29.02.2008, là ngày cuối cùng trong đợt giao nhận xứ của giáo phận Bắc Ninh trong số sáu cha: Thứ Sáu, ngày 22.02. 2008, Cha Đa-Minh Vũ Quang Chí về nhận xứ Tư Đình, Hà Nội; Chủ Nhât, ngày 24.02.2008, Cha Andre Nguyễn Quang Phúc về xứ Tử Nê, Bắc Ninh; thứ Ba, ngày 26.02.2008, Cha Giuse Nguyễn Văn Chỉnh về xứ Đại Lãm, Bắc Giang; thứ Tư, ngày 27.02.2008, Cha Gioan.B Nguyễn Như Định về xứ Lai Tê, Bắc Ninh; thứ Năm, ngày 28.02.2008, Cha Giuse Trần Quang Khiêm về Bạch Xa, Tuyên Quang; và ngày cuối cùng của cha: Giuse Hà Mạnh Hoàn về nhận xứ Bắc Kạn, thuộc tỉnh Bắc Kạn.
Thánh lễ giao nhận xứ diễn ra lúc 9h 30, do cha đại diện Giuse Trần Quang Vinh chủ tế cùng đồng tế với gần 30 linh mục đến từ các giáo xứ trong giáo phận, trước sự hiện diện của hơn 800 người gồm cả lương và giáo.
Giáo xứ Bắc Kạn được giao cho cha Giuse Hà Mạnh Hoàn coi sóc gồm: 9 giáo họ: Bắc Kạn, Nà Phặc, Chợ Đồn (Bằng Lũng), Na Rì, Chợ Chu, Yên Thuỷ, Khe Cốc, Tân Bình I, Tân Bình II. Đây là một trong những địa bàn do cha Phanxico Savie Nguyễn Đức Đại quản nhiệm. Vì địa bàn quá rộng và với số lượng giáo dân của cả hai xứ (Thái Nguyên và Bắc Kạn) lên tới hơn 10 ngàn, được chia làm 23 giáo họ, đường xá đi lại xa xôi, khó khăn. Như thế, rất khó có thể đáp ứng nhu cầu mục vụ của giáo dân. Vì thế, Đức tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt đã quyết định cắt cử cha Giuse Hà Mạnh Hoàn về tiếp quản, làm phó xứ trực tiếp ở và coi sóc giáo xứ Bắc Kạn.
Thiết nghĩ, chúng ta cũng nên tìm hiểu một chút về giáo xứ Bắc Kạn. Nhà thờ Bắc Kạn toạ lạc ngay giữa trung tâm thị xã, trên sườn một ngọn đồi; một vị trí khá thơ mộng: có núi đồi chập trùng bao quanh. Phía trước (Hướng Đông) là con suối, đầu nguồn của con Sông Cầu. Khuôn viên nhà thờ với tổng diện tích khoảng 500 m2. Ngôi nhà thờ là một nhà cấp bốn được làm khá lâu, rộng khoảng 150 m2 đang xuống cấp. Không có nhà chung hoặc phòng ở cho cha xứ, chỉ có một gian nhà khoảng 15 m2 làm bằng tre nứa, vách trát đất với bùn rơm, nghiêng nghiêng như sắp muốn đổ. Đó là nơi ban hành giáo thường họp bàn công việc giáo xứ và thỉnh thoảng cha xứ Phanxico về dâng lễ nghỉ lại qua đêm, vì đoạn đường đi lại khá xa (hơn 80 km). Vừa qua, khi có quyết định của Toà giám mục Bắc Ninh cho cha Giuse Hà Mạnh Hoàn về Bắc Kạn, giáo dân đã kiến nghị với chính quyền địa phương để xây dựng tạm thời lấy chỗ nghỉ cho cha phó, nhưng đã gặp nhiều cản trở, khó khăn từ phía chính quyền địa phương. Hiện tại, cha Giuse Hà Mạnh Hoàn phải ở tạm trong ngôi nhà do gia đình ông trùm Lộc xây ở để giữ đất cho nhà chung.
Trước những năm 40, Bắc Kạn là một giáo xứ sầm uất, có cha xứ coi sóc. Nhưng sau biến cố 1947 – 1950, do chiến tranh bom đạn, cha xứ cùng với giáo dân phải sơ tán, loạn lạc. Từ đó, giáo xứ Bắc Kạn trở nên thưa thớt, tiêu điều. Do hoàn cảnh giáo phận Bắc Ninh thiếu vắng linh mục kéo dài mấy chục năm, đời sống đức tin giáo dân của Bắc Kạn cũng như nhiều nơi khác đã rơi vào tình trạng héo hon, nhiều người đã buông xuôi và bỏ đạo hẳn. Được biết, khu đất nhà chung của giáo xứ xưa kia rộng khoảng 20 ngàn mét vuông, bao gồm khu nhà xứ, cô nhi viện, trường học… Đến nay, đất đai nhà chung Bắc Kạn bị người dân ở xung quanh lấn chiếm xây nhà ở, nhà nước lấy đất xây dựng các cơ quan: truyền hình, công an và trường học. Số giáo dân hiện tại của nhà xứ Bắc Kạn có khoảng gần 300 nhân danh, trong số đó có nhiều người di cư từ nhiều vùng khác nhau lên đây làm ăn. Họ ở tản mác, không tập trung, công việc cũng khác nhau. Đời sống của giáo dân ở đây nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn. Đó là cả một thử thách đòi hỏi rất nhiều hy sinh ở vị mục tử mới này.
Thời tiết ngoài trời thật đẹp: ánh nắng vàng tươi xuất hiện làm xua tan đi không khí lạnh giá đến buốt xương của mùa đông vùng miền núi cao kéo dài trong đợt rét đậm, rét hại. Thánh lễ diễn ra tuy trong hoàn cảnh đơn sơ, thiếu thốn, nhưng thật sốt sắng, cảm động. Nhiều cụ già xúc động dưng dưng đôi hàng lệ nói: “hôm nay là ngày vui chưa từng có trong cuộc đời tôi”; “đây là một ngày tôi không bao giờ dám nghĩ tới” … Vâng, đó là điều mơ ước, khát khao vị mục tử, người chăm sóc phần thiêng liêng ở cùng họ. Họ có lý, bởi còn có rất nhiều giáo họ trong giáo phận có điều kiện hơn, đông hơn nhưng chưa có linh mục. Còn ở đây lại là một sự thật, không phải trong mơ. Có lẽ đây sẽ một sự kiện lớn ghi dấu trong lịch sử của Bắc Kạn, vì sau hơn 60 năm, hôm nay mới có một linh mục về ở với họ, có một thánh lễ có nhiều linh mục, có nhiều giáo dân từ nhiều nơi về tham dự, có ca đoàn, có ban kèn đồng và các hội đoàn khác.
Trong thánh lễ, cha giáo Cosma Hoàng Văn Đạt, giáo sư Đại Chủng Viện Hà Nội chia sẻ Lời Chúa. Cha đã dùng những câu chuyện rất đơn sơ để minh hoạ Lời Chúa, minh hoạ những đòi hỏi của Lời Chúa nơi mỗi người tín hữu trong cuộc sống hôm nay. Cha cũng hy vọng tất cả những khó khăn trước mắt, Chúa Thánh Thần sẽ biến đổi để làm cho Bắc Kạn sẽ trở thành một Lễ Hiện Xuống Mới.
Cuối thánh lễ, là bài cám ơn của cha phó xứ Giuse Hà Mạnh Hoàn tới quí cha, cha chính xứ, người lo tổ chức, ban tổ chức, các đoàn hội, quí khách, ân nhân, thân nhân. Cha cũng xin mọi người tiếp tục cầu nguyện, nâng đỡ ngài nhiều hơn trong sứ vụ mới đầy khó khăn thử thách này. Lúc 11 h30, kết thúc thánh lễ, một bữa cơm thân mật do ban tổ chức với những phần cơn xuất, cơm hộp dành cho mọi người ở xa, để chung chia niềm vui cũng như sự thiếu thốn của giáo xứ Bắc Kạn.
Ngày vui khép lại, những bó hoa tươi cha phó đón nhận hôm nay trong niềm vui, pha chút ưu tư, lo lắng, nhưng đầy phó thác của cha. Hy vọng rằng trên con đường sứ vụ với trọng trách mới này, Chúa cùng hết mọi thành phần dân Chúa giáo xứ Bắc Kạn cũng như khắp mọi nơi sẽ luôn đồng hành sát ngay bên, nâng đỡ cha thật nhiều bằng tinh thần cầu nguyện, sẻ chia, nâng đỡ, để cha có đủ nhiệt huyết, an tâm, vững bước, trong sự khôn ngoan hướng lái của Chúa Thánh Thần, hoàn toàn tin tưởng như khẩu hiệu mà cha đã chọn: “Hãy ở lại trong tình thương của Thầy” (Ga 15, 9). Tin rằng, nơi mảnh đất khô cằn này trong tương lai không xa sẽ nảy nở, phát triển và trổ bông, đem lại một mùa vàng trĩu quả.
Thánh lễ giao nhận xứ diễn ra lúc 9h 30, do cha đại diện Giuse Trần Quang Vinh chủ tế cùng đồng tế với gần 30 linh mục đến từ các giáo xứ trong giáo phận, trước sự hiện diện của hơn 800 người gồm cả lương và giáo.
Giáo xứ Bắc Kạn được giao cho cha Giuse Hà Mạnh Hoàn coi sóc gồm: 9 giáo họ: Bắc Kạn, Nà Phặc, Chợ Đồn (Bằng Lũng), Na Rì, Chợ Chu, Yên Thuỷ, Khe Cốc, Tân Bình I, Tân Bình II. Đây là một trong những địa bàn do cha Phanxico Savie Nguyễn Đức Đại quản nhiệm. Vì địa bàn quá rộng và với số lượng giáo dân của cả hai xứ (Thái Nguyên và Bắc Kạn) lên tới hơn 10 ngàn, được chia làm 23 giáo họ, đường xá đi lại xa xôi, khó khăn. Như thế, rất khó có thể đáp ứng nhu cầu mục vụ của giáo dân. Vì thế, Đức tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt đã quyết định cắt cử cha Giuse Hà Mạnh Hoàn về tiếp quản, làm phó xứ trực tiếp ở và coi sóc giáo xứ Bắc Kạn.
Thiết nghĩ, chúng ta cũng nên tìm hiểu một chút về giáo xứ Bắc Kạn. Nhà thờ Bắc Kạn toạ lạc ngay giữa trung tâm thị xã, trên sườn một ngọn đồi; một vị trí khá thơ mộng: có núi đồi chập trùng bao quanh. Phía trước (Hướng Đông) là con suối, đầu nguồn của con Sông Cầu. Khuôn viên nhà thờ với tổng diện tích khoảng 500 m2. Ngôi nhà thờ là một nhà cấp bốn được làm khá lâu, rộng khoảng 150 m2 đang xuống cấp. Không có nhà chung hoặc phòng ở cho cha xứ, chỉ có một gian nhà khoảng 15 m2 làm bằng tre nứa, vách trát đất với bùn rơm, nghiêng nghiêng như sắp muốn đổ. Đó là nơi ban hành giáo thường họp bàn công việc giáo xứ và thỉnh thoảng cha xứ Phanxico về dâng lễ nghỉ lại qua đêm, vì đoạn đường đi lại khá xa (hơn 80 km). Vừa qua, khi có quyết định của Toà giám mục Bắc Ninh cho cha Giuse Hà Mạnh Hoàn về Bắc Kạn, giáo dân đã kiến nghị với chính quyền địa phương để xây dựng tạm thời lấy chỗ nghỉ cho cha phó, nhưng đã gặp nhiều cản trở, khó khăn từ phía chính quyền địa phương. Hiện tại, cha Giuse Hà Mạnh Hoàn phải ở tạm trong ngôi nhà do gia đình ông trùm Lộc xây ở để giữ đất cho nhà chung.
Trước những năm 40, Bắc Kạn là một giáo xứ sầm uất, có cha xứ coi sóc. Nhưng sau biến cố 1947 – 1950, do chiến tranh bom đạn, cha xứ cùng với giáo dân phải sơ tán, loạn lạc. Từ đó, giáo xứ Bắc Kạn trở nên thưa thớt, tiêu điều. Do hoàn cảnh giáo phận Bắc Ninh thiếu vắng linh mục kéo dài mấy chục năm, đời sống đức tin giáo dân của Bắc Kạn cũng như nhiều nơi khác đã rơi vào tình trạng héo hon, nhiều người đã buông xuôi và bỏ đạo hẳn. Được biết, khu đất nhà chung của giáo xứ xưa kia rộng khoảng 20 ngàn mét vuông, bao gồm khu nhà xứ, cô nhi viện, trường học… Đến nay, đất đai nhà chung Bắc Kạn bị người dân ở xung quanh lấn chiếm xây nhà ở, nhà nước lấy đất xây dựng các cơ quan: truyền hình, công an và trường học. Số giáo dân hiện tại của nhà xứ Bắc Kạn có khoảng gần 300 nhân danh, trong số đó có nhiều người di cư từ nhiều vùng khác nhau lên đây làm ăn. Họ ở tản mác, không tập trung, công việc cũng khác nhau. Đời sống của giáo dân ở đây nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn. Đó là cả một thử thách đòi hỏi rất nhiều hy sinh ở vị mục tử mới này.
Thời tiết ngoài trời thật đẹp: ánh nắng vàng tươi xuất hiện làm xua tan đi không khí lạnh giá đến buốt xương của mùa đông vùng miền núi cao kéo dài trong đợt rét đậm, rét hại. Thánh lễ diễn ra tuy trong hoàn cảnh đơn sơ, thiếu thốn, nhưng thật sốt sắng, cảm động. Nhiều cụ già xúc động dưng dưng đôi hàng lệ nói: “hôm nay là ngày vui chưa từng có trong cuộc đời tôi”; “đây là một ngày tôi không bao giờ dám nghĩ tới” … Vâng, đó là điều mơ ước, khát khao vị mục tử, người chăm sóc phần thiêng liêng ở cùng họ. Họ có lý, bởi còn có rất nhiều giáo họ trong giáo phận có điều kiện hơn, đông hơn nhưng chưa có linh mục. Còn ở đây lại là một sự thật, không phải trong mơ. Có lẽ đây sẽ một sự kiện lớn ghi dấu trong lịch sử của Bắc Kạn, vì sau hơn 60 năm, hôm nay mới có một linh mục về ở với họ, có một thánh lễ có nhiều linh mục, có nhiều giáo dân từ nhiều nơi về tham dự, có ca đoàn, có ban kèn đồng và các hội đoàn khác.
Trong thánh lễ, cha giáo Cosma Hoàng Văn Đạt, giáo sư Đại Chủng Viện Hà Nội chia sẻ Lời Chúa. Cha đã dùng những câu chuyện rất đơn sơ để minh hoạ Lời Chúa, minh hoạ những đòi hỏi của Lời Chúa nơi mỗi người tín hữu trong cuộc sống hôm nay. Cha cũng hy vọng tất cả những khó khăn trước mắt, Chúa Thánh Thần sẽ biến đổi để làm cho Bắc Kạn sẽ trở thành một Lễ Hiện Xuống Mới.
Cuối thánh lễ, là bài cám ơn của cha phó xứ Giuse Hà Mạnh Hoàn tới quí cha, cha chính xứ, người lo tổ chức, ban tổ chức, các đoàn hội, quí khách, ân nhân, thân nhân. Cha cũng xin mọi người tiếp tục cầu nguyện, nâng đỡ ngài nhiều hơn trong sứ vụ mới đầy khó khăn thử thách này. Lúc 11 h30, kết thúc thánh lễ, một bữa cơm thân mật do ban tổ chức với những phần cơn xuất, cơm hộp dành cho mọi người ở xa, để chung chia niềm vui cũng như sự thiếu thốn của giáo xứ Bắc Kạn.
Ngày vui khép lại, những bó hoa tươi cha phó đón nhận hôm nay trong niềm vui, pha chút ưu tư, lo lắng, nhưng đầy phó thác của cha. Hy vọng rằng trên con đường sứ vụ với trọng trách mới này, Chúa cùng hết mọi thành phần dân Chúa giáo xứ Bắc Kạn cũng như khắp mọi nơi sẽ luôn đồng hành sát ngay bên, nâng đỡ cha thật nhiều bằng tinh thần cầu nguyện, sẻ chia, nâng đỡ, để cha có đủ nhiệt huyết, an tâm, vững bước, trong sự khôn ngoan hướng lái của Chúa Thánh Thần, hoàn toàn tin tưởng như khẩu hiệu mà cha đã chọn: “Hãy ở lại trong tình thương của Thầy” (Ga 15, 9). Tin rằng, nơi mảnh đất khô cằn này trong tương lai không xa sẽ nảy nở, phát triển và trổ bông, đem lại một mùa vàng trĩu quả.