Dù rất nhỏ bé, ngọn cỏ, hạt cát, hạt bụi cũng còn biết tạ ơn và tán tụng danh Chúa cho sự hiện hữu của mình chìm đắm trong cảnh mênh mông của vũ trụ, loài người lại càng không thể quên mình là ai.
Năm 1995, Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua tại Nouméa đã hân hoan kỷ niệm 40 năm tuổi dưới sự lãnh đạo tinh thần của Linh Mục quản nhiệm Stanislas Phạm Qúy Hòa.
Năm nay, 2005, Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua trong niềm hân hoan, với tâm tình cảm tạ, mừng kỷ niệm 50 năm thành lập Cộng Đồng. Cảm tạ ơn Chúa đã ban cho người Việt Nam chúng ta, dù ở Nouvelle Calédonie hoặc ở Vanuatu, vô số hồng ân. Mặt khác chúng ta cũng ghi ơn những vị tiền nhân đã đi trước mở đường cho chúng ta ngày hôm nay.
Xem hình ảnh
Trong 10 năm qua, mọi tín hữu trong Cộng Đồng đều nỗ lực hăng say phục vụ Thiên Chúa và Giáo Hội để Cộng Đồng Kitô Vua được đoàn kết và vượt sóng lướt theo con thuyền Giáo Hội hoàn vũ để đúng với tinh thần Phúc Âm: « Ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp lại để cầu nguyện, ta sẽ ở giữa những người ấy » (Mt 18,20) và theo như ca dao Việt Nam:
« Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. »
Nhìn lại 10 năm đã trôi đi, Cộng Đồng Kitô Vua cũng có một vài sự thay đổi.
Cha Stanislas Phạm Qúy Hòa đến với Cộng Đồng ngày 20 - 01- 1993, lãnh trách nhiệm trông coi Cộng Đồng. Tới tháng 8 năm 2001, vì sức khoẻ và cao niên, cha đã xin ĐTGM Michel CALVET về hưu. Đức Cha CALVET đã thu xếp để cha Stanislas Phạm Qúy Hòa có được chỗ ở trong MA MAISON và ngày nay cha đang hưu dưỡng tại đây.
Từ tháng 9 năm 2001, Cộng Đồng Kitô Vua không có linh mục quản nhiệm, Ban Hội Đồng Mục Vụ phải mời các cha tới dâng lễ cho Cộng Đồng, dù bằng Pháp ngữ, để ngôi giáo đường Kitô Vua luôn có những tiếng hát du dương, có những lời kinh chân thành dâng lên Thiên Chúa. Tuy yếu ớt vì hoàn cảnh nhưng Cộng Đồng vẫn sống động.
Trong thời gian này, có một số cha khách từ Úc, Âu Châu, Hoa Kỳ sang thăm và giúp Cộng Đồng sống Đức Tin, nhất là các ngày lễ Phục Sinh và Giáng Sinh. Các cha khách đến thăm và giúp Cộng Đồng trong 10 năm qua:
Giuse Trần Minh Thái SSS, Raphael Võ Đức Thiện, Martin Mai Văn Sang, Gioan Trần Kim Thời, Paul Chu văn Chi, Anthony Nguyễn Hữu Quảng, Giuse Nguyễn Đức Khoan, ĐÔ Phêrô Nguyễn Thanh Long, Anthony Hà Thanh Sơn, Peter Phạm Văn Ái SJ, Peter Hoàng Mạnh Hùng OP, Peter Hà Thanh Hải, ĐÔ F. Xavier Cao Minh Dung, cha Daminh Ngô quang Tuyên.
Tháng 6 năm 2003, Đức Tổng Giám Mục bài sai Cha Phêrô Ngô Quang Qúy, Chưởng Ấn của Tổng Giáo phận và là cha xứ Giáo xứ Eglise du Vœu, làm linh mục quản nhiệm trông coi Cộng Đồng Kitô Vua. Từ đó Cộng Đồng lại có được một linh mục Việt Nam cho tới ngày nay.
Một biến cố rất quan trọng trong 10 năm qua, đó là cuộc rước tượng Thánh Du Đức Mẹ La Vang. Tháng Ba năm 2003, Cha Paul Chu Văn Chi từ Sydney rước tượng Đức Mẹ La Vang sang Nouméa. Đức Mẹ La Vang sang thăm Cộng Đồng Kitô Vua là một niềm an-ủi rất lớn đối những người con Việt Nam sống tại Nouvelle Calédonie. Đức Mẹ La Vang đã ở lại với Cộng Đồng một tuần lễ, sau đó Mẹ trở về Sydney để tiếp tục chuyến công du của Mẹ.
Tới tháng 8 năm 2003, ông Chủ tịch Nguyễn văn Hảo đã có sáng kiến đặt một tượng Đức Mẹ La Vang trong ngôi giáo đường Kitô Vua. Ngày làm phép tượng được tổ chức rất long trọng và vui tươi dưới sự chủ-tọa của Đức Tổng Giám Mục Michel CALVET. Tượng Đức Mẹ La Vang được đặt thay cho tượng Đức Mẹ Lộ Đức mà hiện giờ chúng ta thấy trong nhà thờ.
Tưởng cũng cần ghi lại những kỷ vật thánh trong ngôi giáo đường Kitô Vua mà chúng ta nên biết về nguồn gốc và tác gỉa:
Cây thánh gía Chúa chịu khổ nạn, trên cung thánh, là do các thầy Dòng Lasan vẽ và dâng cúng. Cũng chính các thầy thiết kế và làm thành Nhà Chầu đặt Mình Thánh Chúa đượm mầu sắc Á Đông theo tinh thần hội nhập văn hóa.
Nhà Chầu phép Thánh Thể
Bàn thờ xương các Thánh Tử đạo Việt Nam do Linh mục Dominicô Ngô Quang Tuyên tặng và được cha Qúy mang về từ Việt Nam năm 1997. Trong bàn thờ có hộp xương của 5 thánh tử đạo Việt Nam và 3 thánh tử đạo Trung Quốc:
Các thánh tử đạo Việt Nam:
Jean Théophane Venard, Mep
Pierre François Neron, Mep
Phanxicô Phan văn Trung, giáo dân
Phaolô Lê văn Lộc, linh mục
Agnès Lê thị Thành, giáo dân
Các thánh tử đạo Trung Quốc :
Jean Pierre eel, Mep
J. Baptiste Lo, giáo dânc
Agathe Lin, giáo dân
Hộp xương thánh do cha Qúy xin được từ các cha Hội Thừa Sai Ba-Lê (MEP) vào tháng 7 năm 1995.
Bên ngoài nhà thờ, ngoài tượng thánh Giuse và đài Đức Mẹ, chúng ta thấy có một qủa chuông được treo trong góc tường nhà thờ, phía trên cửa vào buồng áo. Qủa chuông này anh chị Thinh dâng cúng.
Để sửa soạn mừng đại lễ, ban bảo trì, dưới sự lãnh đạo của anh Hoàng văn Phúc, ngôi giáo đường Kitô Vua, nhà xứ và khuân viên, nhất là hội trường đã được sửa chữa và canh tân cho hợp thời trang hầu có thể đáp ứng những nhu cầu cần thiết của Cộng Đồng. Một khía cạnh quan trọng khác, đó là từ nhiều năm qua, nhiều người Công Giáo Việt Nam từ Vanuatu sang Nouméa lập nghiệp và đã trở thành những người con của Cộng Đồng Kitô Vua. Sự tham dự và lòng nhiệt tâm của họ đã mang lại cho Cộng Đồng một bầu không khí sống động hơn vì đoàn tín-hữu đông hơn.
Ban bảo-trì đã được sự hậu thuẫn rất lớn phát xuất từ mọi khía cạnh và tầng lớp. Tất cả mọi người đều hăng say đóng góp để có thêm ngân-qũy. Cha Qúy và ban tổ chức đã huy-động phong-trào bán phở mỗi Chúa nhật đầu tháng và cứ hai tuần, sau thánh lễ, có bán thực phẩm do lòng hảo tâm của nhiều ông bà anh chị em, dưới sự điều khiển của ban ẩm thực. Phở ngon, thực phẩm vừa miệng và đặc sắc quốc hồn quốc túy đã mang lại niềm vui, tinh thần cộng đồng được khăng khít hơn với những nụ cười, ánh mắt tràn đầy khích lệ, cảm thông và thân hữu hơn; và ngân qũy Cộng Đồng cũng khá hơn để đủ tài chánh chi phí cho việc sửa chữa trung tâm Kitô Vua.
Về Nguồn …
Chương trình kỷ niệm 50 năm của Cộng Đồng Kitô Vua, Nouméa, đã được linh mục quản nhiệm Phêrô Ngô Quang Qúy công bố khai mạc từ tháng 10 năm 2004. Một chương trình giúp mọi người hồi tưởng lại những ơn Chúa đã ban trong qúa khứ để ngày nay cám tạ ơn Chúa, đồng thời cũng nhắc nhở cho thế hệ trẻ có trách nhiệm duy trì kho tàng Đức-tin qúy báu của người Việt Nam tại Tân Đảo.
Khởi đầu năm Kim Khánh là cuộc « hành hương về nguồn » tại Port-Vila, Vanuatu từ ngày mùng 8 tới ngày 11 tháng 10 năm 2004. Tại sao lại có cuộc « hành hương về nguồn »? Mục đích cuộc hành hương là để ghi ơn cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh.
Cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh đã được Đức Giám Mục Địa Phận Bùi Chu, Bắc Việt Nam, gửi qua Vanuatu (Nouvelles Hébrides) để chăn dắt người Công Giáo Việt Nam. Trên đường đi Vanuatu, cha Vịnh phải đi qua Nouméa và phải ở lại một tuần vì nhu cầu phương tiện di chuyển thời đó. Trong những ngày cha Vịnh ở Nouméa, ngài có một buổi họp với người công giáo Việt Nam sinh sống tại Nouméa; vì không có linh mục coi sóc người công giáo tại đó nên cha hứa là khi qua Port-Vila, cha sẽ viết thư cho Đức Giám Mục của Nouméa để xin tìm một linh mục Việt Nam. Thư viết ngày 01-09-1953 từ Port-Vila. Đức cha Bresson (Nouméa) đã chấp nhận lời thỉnh cầu và cha Vịnh đã xin được một linh mục Việt Nam qua Nouméa. Sau đó cha Giuse Nguyễn Duy Tôn đã trở thành linh mục quản nhiệm đầu tiên và cũng là người gây dựng lên Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua tại Nouméa.
Hành hương « Về Nguồn » 8 -11 tháng 10, 2004
Phái đoàn viếng mộ cha cố Giuse Vịnh
Viếng mộ những người Việt Nam, Port-Vila
Thánh lễ tạ ơn trong giáo đường «Thiên Môn » (Xem phần hình ảnh)
Cuộc hành hương về nguồn được tổ chức để nói lên sự gắn bó giữa hai cộng đồng công giáo Việt Nam ở trên những hòn đảo nhỏ bé nằm giữa lòng biển vùng Nam Thái Bình Dương và chỉ là những chấm đen lớn bằng đầu kim trên bản đồ thế giới ! Hai Cộng Đồng này có một mối giây ràng buộc nhờ những công lao của các vị chủ chăn tiên khởi.
Tiếp theo đó, cuộc hành hương thứ hai là đi thăm viếng các ngôi mộ của người Việt Nam tại Thio ngày 20-12-2004. Tại nhà thờ Thio, nơi mà các ông bà Chân Đăng đã đóng góp trong việc xây cất, cha Qúy, cha Hùng, cha Jean Kermarrec (cha xứ) và phái đoàn đã dâng thánh lễ tạ ơn, cầu nguyện cho những người Việt Nam đã qua đời được chôn cất tại nghĩa trang Thio.
Bước quan trọng thứ ba là cuộc hành hương Tiébaghi ngày 23 và 24 tháng 4 năm 2005. Dưới sự hướng dẫn của linh mục quản nhiệm, một phái đoàn gần 60 người tham dự nao nức lên xe bus thuê của công-ty Arc-en-ciel bắt đầu cuộc hành trình tiến về Tiebaghi, một trong những địa điểm quan trọng chứa nhiều di-tích lịch-sử của những người “Chân đăng”.
Trên đường đi, phái đoàn đã dừng lại nơi nghĩa trang Voh để viếng mộ nhiều người Việt Nam đang nằm nghỉ vĩnh viễn. Voh cũng là một địa điểm mà nhiều con cháu Việt Nam đã được sinh ra, được lãnh bí-tích Rửa tội tại nhà thờ xứ Koumac hoặc Koné.
Trong cuộc hành trình tiến về Tiébaghi, phái đoàn đã dừng chân tại làng Kaala Gomen thăm bà cụ Lập, năm nay đã 90 tuổi. Bà cụ Lập là người “chân đăng” duy nhất còn sống trong vùng hẻo lánh, giữa các sắc tộc không cùng ngôn ngữ. Ngoài ra, còn ông Thao, nay cũng đã cao niên và hiện đang sinh sống với gia đình tại Koné.
Khi phái đoàn đặt chân lên mỏ Tiébaghi, lúc đó đã về chiều, trên đỉnh ngọn núi cao, từng cơn gío thổi lạnh người, nhìn lại những di-tích của làng người Việt Nam ngày xưa, những ngôi nhà nay đã đổ nát, thực là một cảnh tiêu-điều. Một vài người trong phái đoàn đã xúc động bật tiếng khóc khi thấy cảnh tang thương đau khổ, hy sinh, nhục nhã các ông bà cha mẹ “chân đăng” đã trải qua. Họ bị coi như những tù nhân viễn xứ. Cuộc hành hương Tiébaghi đượm tình huynh đệ trong thánh lễ tại ngôi nhà nguyện đã được tân trang bởi một hội địa phương: “bảo vệ những di tích lịch sử”.
Có thể nói đây là một trong hai ngôi nhà nguyện đầu tiên người Công Giáo Việt Nam cất lên trên đảo Nouvelle Calédonie. Ngôi nhà nguyện thứ hai tại mỏ Chagrin (Koumac), nơi cũng có đông người “chân đăng” trước kia làm trong mỏ. Một số người đã qua đời và được mai táng tại đó. Ngày nay ngôi nhà nguyện này không còn nữa, chỉ còn lại nền nhà nguyện và một phần cây thánh gía bằng gỗ còn đứng hướng về trời cao nhắc nhở cho các tín hữu phải luôn luôn hướng về Thiên Chúa, đừng bao giờ thất vọng và cũng đừng bao giờ để cho vật-chất lôi kéo vào đời sống sa-đọa, quên hồng ân Chúa đã ban.
Ba cuộc “hành hương về nguồn” đã để lại trong tim những người tham dự một kỷ niệm sâu-xa. Dù đứng trước những hy-sinh đau-khổ, nhục-nhã của các ông bà cha mẹ ngày xưa, mọi người đều cảm thấy hãnh diện với chí-khí can-trường, chịu-đựng, nhẫn-nại, Đức-tin vững mạnh để ngày nay các con cháu có được một kho tàng vô gía trước mặt những người khác màu da và văn hóa.
Ngoài ba cuộc hành hương theo chương trình được ấn định, Cộng Đồng cũng tham dự những cuộc hành hương khác do Địa Phận Nouméa tổ chức. Đó là những cuộc hành hương ở Téné, Bourail, La Conception và Tomo kính thánh Thêrêsa Hài Đồng Giêsu.
Ngày 20 tháng 11 năm 2005, ngày rất trọng đại cho Cộng Đồng Kitô Vua tại Nouméa. Để mừng lễ Kim-khánh, ban văn nghệ, sau một năm kiên-nhẫn và hy-sinh tập dượt với các em nhỏ, đã tổ chức một đêm văn nghệ ngày19-11-2005. Một đêm thật là vui tươi, những tràng pháo tay, những tiếng cười vang trời. Nào có ai ngờ rằng “cây nhà lá vườn” mà lại ngọt lịm như thế ! Đêm văn nghệ đã làm cho bầu không khí lễ Kim-khánh được sôi động hơn. Từng từng lớp lớp tới tham dự đêm văn nghệ. Nhờ ơn Chúa, mọi sự đều thành công và tốt đẹp với những tài năng của giới trẻ.
Cao điểm của lễ Kim khánh là thánh lễ đại trào vào vào sáng ngày 20-11-2005. Đức Tổng Giám Mục Michel CALVET chủ toạ thánh lễ và có các Giám Mục, Đức Ông, các cha khách tới tham dự và đồng tế. Đặc biệt có Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn đại diện cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam được mời sang tham dự lễ Kim khánh của Cộng Đồng Kitô Vua.
Nửa thế kỷ cho Cộng Đồng Kitô Vua tại Nouméa nói lên tinh thần trách nhiệm của các ông bà cha mẹ công giáo Việt Nam. Họ đã đóng góp vào công cuộc truyền-giáo của Giáo Hội. Họ đã cố gắng sống trung thành với bí-tích Rửa Tội, với ơn gọi họ đã lãnh nhận từ bàn tay nhân từ của Thiên Chúa. Chúng ta phải hãnh diện là con cháu của các thánh Tử Đạo Việt Nam. Chúng ta phải hãnh diện với các ông bà cha mẹ mà một số ngày nay còn ở giữa chúng ta cùng hân hoan mừng Kim Khánh.
Lạy Chúa Kitô, Vua vũ trụ, tràn đầy tình yêu, xin tiếp tục ban ơn và dìu giắt Cộng Đồng Công Giáo chúng con. Xin ban cho chúng con biết lắng nghe tiếng Chúa để trở thành những chứng nhân oai-hùng, can-đảm, là ánh sáng của niềm hy-vọng và bình an như lời nguyện cầu của thánh Phanxicô:
“Lạy Chúa từ nhân,
xin cho con biết mến yêu
và phụng sự Chúa trong mọi người.
Lạy Chúa,
xin hãy dùng con như khí cụ bình an của Chúa.
Để con đem yêu thương vào nơi oán thù,
đem thứ tha vào nơi lăng nhục,
đem an hòa vào nơi tranh chấp,
đem chân lý vào chốn lỗi lầm.
Để con đem tin kính vào nơi nghi nan,
đem trông cậy vào nơi thất vọng,
Để con dọi ánh sáng vào nơi tối tăm,
đem niềm vui đến chốn u sầu.
Lạy Chúa, xin hãy dạy con:
tìm an ủi người hơn được người ủi an.
Tìm hiểu biết người hơn được người hiểu biết.
Tìm yêu mến người hơn được người mến yêu.
Vì chính khi hiến thân là khi được nhhận lãnh.
Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân
Vì chính khi thứ tha là khi được tha thứ.
Chính lúc chết đi là khi vui sống môn đời.
Ôi thần linh thánh ái, xin mở rộng lòng con
xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí
ơn an lành.
Phụ lục:
Sau đây là các ban Hội Đồng Mục Vụ từ 10 năm qua:.
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 1994-1997
Chủ-tịch: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Phó Chủ-tịch: Ô. Hoàng văn Phúc
Thư ký: Bà Hoàng thị Nhuần, épouse Guillon
Thủ qũy: Bà Madeleine Marie Paul Vutan, épouse Govan
Thành viên: Ông Nguyễn đức Nguyên
Ô. Dominique Nguyễn văn Hảo
Cô Nguyễn thị Thành Nga
Ô. Alphonse Nguyễn
Bà Marie Thérèse Travant
Ô. Joseph Govan
Ô. Jean Tadine (Hoan)
Anh Maurice Maviet
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 1997-2000
Chủ-tịch: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Phó Chủ-tịch: Ô. Dominique Phạm văn Hảo
Thư ký: Chị Đỗ thị Xuân Thu
Thư ký phụ tá: Cô Dương thị Thu Hiền
Thủ Qũy: Ô. Pierre Tavan (Đại)
Thành viên: Ô. Joseph Phạm văn Chuyên
Bà Marie Thérèse DO, épouse Travant
Ô. Alphonse Nguyễn
Cô Nathalie Vũ (Tiến)
Ô. Jean Tadine (Hoan)
Chị Marianne Tevant
Ô. Joseph Govan
Bà Lucie Vũ épouse Guillon
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 2000-2003
Chủ-tịch: Ô. Dominique Phạm Văn Hảo
Phó chủ-tịch: Ô. Hoan Jean Tadine
Thư ký: Chị Nathalie Vũ (Tiến), épouse Trần
Thủ qũy: Ô. Pierre Tavan (Đại)
Thành viên: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Cố vấn: bà Chu
Anh Philippe Trần
Ông Henri Bích
Chị Dương thị Thu Hiền, épouse Trần
Ô. Phạm văn Chuyên
Bà Lucie Vũ, épouse Guillon
Ông Cần
Ông Thọ
Chị Maria Trần thị Tuyết, épouse Guillon
Chị Caroline Đỗ Hằng Nga
Cô Marine Dương (Hòa)
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 2003-2006
Chủ-Tịch: Mr. Dominique Nguyễn văn Hảo
Phó chủ-tịch: bà Madeleine Hoàng thị Nhuần, épouse Guillon
Thư Ký: Ông Louis Vantine
Thủ-qũy: Ông Pierre Ngô văn Hạnh
Thành viên: Ô. Henri Bích, Ô. Thomas Nguyên
Bà Cham Vantine, Chị Thérèse Guillon
Chị Marie Noelle Govan,
Ô. Claude De Sonneville
Bà Anna Govan, Ô. Nguyễn phúc Thinh
Ô. Hoàng văn Phúc, Ô. Richard Dinan
Bà Trần thị Liên, Ô. Claude Trần
Đôi lời tâm sự của Cha Quản Nhiệm. ..
Kính thưa qúy ông bà và anh chị em,
Tôi đặt chân lên đảo Nouvelle Calédonie năm 1975, một hòn đảo nhỏ nằm giữa vùng biển Nam Thái Bình Dương mà hồi niên thiếu tôi thường được nghe cha mẹ nhắc tới, với tên « Tân Thế Giới ». Một tên gọi đặc biệt và qúa xa lạ vì đây cả là một thế giới « mới » đối với tôi.
Từ 30 năm nay, tôi tự coi mình như đã trở nên một thành phần của Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua, vì đây cũng là nơi mà tôi dự thánh lễ đầu tiên tại Nouméa. Từ đó, tôi bắt đầu gom góp và ấp ủ những kỷ niệm của đời sống Cộng Đồng.
Năm nay Cộng Đồng hân hoan mừng Kim Khánh, lòng tôi phấn khởi vui mừng tạ ơn Chúa. Vui mừng hơn khi thấy ban Hội Đồng Mục Vụ và mọi người hăng say, hy-sinh trong mọi khía cạnh để cùng nhau tán tụng danh Chúa như Mẹ Maria xưa kia đã thốt lên: « Linh hồn tôi ngợi khen Chúa. Thần trí tôi hớn hở vui mừng trong Thiên Chúa Đấng cứu độ tôi. » (Lc 1,47)
Lễ Kim Khánh mang lại cho tất cả mọi người chúng ta một niềm vui sâu-xa, để chúng ta ghi ơn các vị tiền nhân và để khuyến-khích các thế hệ mai sau luôn luôn tiếp tục gìn giữ kho tàng qúy báu này.
Đây cũng là lý do tôi biên soạn những trang giấy này để kỷ niệm 50 năm thành lập Cộng Đồng Kitô Vua, đồng thời để lưu lại những biến cố quan trọng với một niềm hy-vọng là các thế hệ mai sau sẽ luôn luôn cố gắng làm sánh danh Chúa.
Lạy Đức Mẹ La Vang, xin cầu cho chúng con.
LM. Phêrô Ngô Quang Qúy, Quản nhiệm
Hành Hương Về Nguồn Port-Vila 8-11 tháng 10. 2004
Đi, ta đi rộn ràng hăng say… đi … ta đi về miền Đất Hứa … Có Chúa cùng ta sánh bước lo chi … niềm vui có Chúa cùng ta về Cố Hương.
Tạ ơn Chúa Giêsu vô vàn yêu dấu. Chúa đã cùng đồng hành với cha Ngô Quang Qúy và anh chị em chúng con trên bước đường Hành Hương Về Nguồn, Port-Vila, Vanuatu từ ngày mùng 8 tới ngày 11 tháng 10, 2004
Lúc 1.30 PM ngày 8.10.04, chúng tôi một số hẹn nhau đến địa điểm nhà xứ của cha Qúy để cùng nhau ra sân bay… Và rồi tất cả anh chị em có mặt ở sân bay Nouméa lúc 3.00 PM để nhận vé máy bay do chị Madalena Nhuần đặt mua. Từ đầu khởi sự gặp nhau ở phi trường đông đủ, tôi thấy một số anh chị em còn ngỡ ngàng e ngại vì không quen… Nhưng khi đó tôi nghĩ là ai cũng mang trong lòng một niềm vui là đi Hành hương… Tất cả giáo dân 1 người ở Mỹ, 2 người ở Úc, 17 người ở Nouméa và 1 cha… đầu tầu !
Máy bay cất cánh đúng 4.30 PM và đến phi trường Port-Vila, Vanuatu, lúc 5.30 PM. Chúng tôi một số đi xe bus và một số đã đặt mướn xe tại phi trường. Chúng tôi lại hẹn nhau ở khách sạn Le Lagon để nhận phòng. Cha Qúy và ban tổ chức nói sơ qua về chương trình trong mấy ngày hành hương.
Lúc 8 PM, chúng tôi hẹn nhau tại nhà thờ Thiên Môn ( Đức Mẹ là Cửa Thiên Đàng). Trong nhóm các anh chị tham dự, một số đã có 40 năm, 25 năm, 20 năm chưa về thăm lại nơi mình được sinh ra, được rửa tội, sinh hoạt nghĩa binh (Thiếu Nhi TT) và ca đoàn của thời cha cố Giuse Nguyễn Năng Vịnh, nên khi vừa tới nhà thờ, đứng trước khuân viên, tôi đã thấy nhiều anh chị bồi hồi xúc động. Họ đã đưa tay rờ xem coi những dấu tích của ngày xưa một thời đã sinh hoạt trong ngôi nhà thờ nhỏ bé này. Vì đã tới giờ lễ của nhóm hành hương nên rồi ai cũng để tâm dâng thánh lễ tạ ơn đầu tiên trong ngày trở về thăm cố hương… Lạy Chúa, chúng con về từ bốn phương trời. Lạy Chúa chúng con về từ khắp thôn làng (Mỹ, Úc, Nouméa)… Thật là bồi hồi xúc động khi cha Qúy nói qua về ý nghĩa chúng ta đi hành hương để đến nơi đã một thời, các anh chị có mặt trong nhóm đã sinh hoạt, đồng thời để tỏ lòng biết ơn cha cố Giuse Nguyễn Năng Vịnh đã dìu dắt hướng dẫn đàn con chiên của Chúa tha hương cầu thực cách đây trên 50 năm.
Qua lời chia sẻ của cha Ngô Quang Qúy trong thánh lễ, thì trước đó đã có một linh mục người Pháp về Việt Nam để học tiếng Việt với mục đích là để phục vụ người Việt Nam tại New Hebrides (Vanuatu). Nhưng vị linh mục này đã sớm về Nhà Chúa. Tiếp đó, cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh được Đức Giám Mục Địa Phận Bùi Chu, Bắc Việt Nam, gửi qua Vanuatu để chăn dắt người Công Giáo Việt Nam. Trên đường đi Vanuatu, cha Vịnh phải đi qua Nouméa và phải ở lại một tuần vì nhu cầu phương tiện di chuyển thời đó. Trong những ngày cha Vịnh ở Nouméa, ngài có một buổi họp với người công giáo Việt Nam sinh sống tại Nouméa; vì không có linh mục coi sóc người công giáo tại đó nên cha hứa là khi qua Port-Vila, cha sẽ viết thư cho Đức Giám Mục của Nouméa để xin tìm một linh mục Việt Nam. Thư viết ngày 01-09-1953 từ Port-Vila. Đức cha Bresson (Nouméa) đã chấp nhận lời thỉnh cầu và cha Vịnh đã xin được một linh mục Việt Nam qua Nouméa.
Cha Qúy muốn nói lên sự gắn bó giữa hai cộng đồng công giáo Việt Nam ở trên những hòn đảo nhỏ bé, và có một mối giây ràng buộc nhờ những công lao của các vị chủ chăn tiên khởi.
Ngôi giáo đường Thiên Môn được thắp sáng, mọi người tiếp tục đọc kinh và tiếng hát sốt sắng đã làm sống dậy những gì khép kín trong thời gian. Trên đĩa thánh, xin dâng lên Chúa tất cả những giọt nước mắt trở lại cố hương, đời sương gío, gian khổ, nguồn sức sống úa theo thời gian; xin kết thành của lễ dâng đêm nay để tạ ơn vì những hồng ân Chúa dẫn đưa theo thời gian, và rồi thánh lễ kết thúc lúc 9 giờ 15 tối.
Ngày 9-10-04, chúng tôi lại hẹn nhau lúc 10 giờ sáng tại giáo đường Thiên Môn. Vì là buổi sáng nên chúng tôi có thể đi coi chung quanh giáo đường. Khi đứng trước tượng đài Đức Mẹ do anh chị Khanh xây lên năm 1995 trước khi qua Pháp sinh sống, Đức Mẹ đứng đó tiêu điều qúa, gío bụi làm cho tượng Mẹ phai mờ, tôi đi quan sát và đứng lại cầu nguyện, rồi từ từ phái đoàn đứng lại. Tôi nghe có những tiếng sụt sùi khóc, và rồi tôi cũng khóc… Tôi xúc động vì những vị chủ chăn tiên khởi đã chọn những nơi hoang dã để truyền giáo và dìu dắt những ông bà Việt Nam khi xưa, nay đã qua 50 năm mà nơi đây vẫn còn hoang dã (theo ý nghĩ của tôi).
Sau đó chúng tôi tới chào Đức Giám Mục Giáo phận Port-Vila và chân thành mời Đức cha dâng lễ với chúng tôi ngày Chúa nhật, Đức cha đã vui vẻ nhận lời. Tại tòa Giám Mục, Đức cha đã nhắn nhủ và tỏ ra rất vui lòng với sự hiện diện của nhóm hành hương chúng tôi. Ngài nói chúng tôi đã tới và qua lời kinh tiếng hát làm cho ngôi giáo đường ấm cúng lên, sống động lại và để nêu gương Đức tin mà các ông bà đã để lại, bây giờ tới phiên chúng tôi truyền lại cho thế hệ trẻ.
Sau đó chúng tôi được tự do đi phố và có một số anh chị em trở về ngôi nhà mình đã được sinh ra. Đứng trước những căn nhà nay đã thuộc về người da đen (người bản xứ), các anh chị đã khóc vì những giọt mồ hôi nước mắt khổ cực của cha mẹ tạo dựng vì thời cuộc (đảo quốc Vanuatu được độc lập năm 1980), đất đai nhà cửa bị lấy mất ( nếu muốn rõ về thời thế, xin hỏi các anh chị sinh trưởng tại Vanuatu), rồi các anh chị qua sinh sống tại Nouméa. Cám ơn các anh chị đi chung đã kể cho em nghe những câu chuyện thời thế.
6 giờ chiều, chúng tôi lại tụ họp ở nhà thờ để cùng dâng lễ. Có một số anh chị sinh sống tại Port-Vila cũng tới tham dự thánh lễ. Cha Qúy có in một số sách nói về Cha Vịnh và cộng đồng Thiên Môn (tài liệu do cha Quảng gửi). Cha cũng làm một số sách Thánh Thư và Phúc Âm, cùng một số bài hát của bốn thánh lễ Hành Hương, cùng một giây đeo cổ cho phái đoàn, nhìn rất sống động. Vì ngày hôm nay các anh chị ở Port-Vila tới dự lễ, cha Qúy đề nghị tặng mỗi người một bộ như những người đi hành hương. Trong thánh lễ rất sốt sắng, chúng con xin dâng lên Mẹ Maria « Đức Bà là Cửa thiên Đàng », tháng Mân Côi, xin dâng Mẹ những lời kinh sốt mến tạ ơn của nhóm hành hương chúng con.
Ngày 10-10-04, chúng tôi thăm mộ cha cố Giuse Vịnh. Hẹn nhau 10 giờ sáng thì khởi hành, nhưng có lẽ trời cũng cảm động vì lòng ai cũng mang một niềm ghi ơn cha cố Giuse. (Có những anh chị được cha dậy tiếng Việt nên nay nói tiếng Việt Nam rất khá). Dù trời mưa to, mưa cả ngày, chúng tôi đi mua dù che mưa, cùng hăng say đi trong mưa. Đứng trước mộ cha cố, tôi thấy các anh chị đã tỏ được cái hiếu đối với người cha, ngày nay qua cuộc sống gian khổ vui buồn, một đời người sinh trưởng nơi xứ người các anh chị thích và ao ước nói cho sõi tiếng Việt Nam và biết nguồn gốc của mình. Như chị Madalena Nhuần đã đọc lên lời thay cho nhóm để cám ơn cha cố Giuse Vịnh đã dẫn dắt dậy dỗ… Cha đã để lại một kho tàng Đức tin nơi xứ người… Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân… Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời… Rồi chúng tôi cũng đi thăm những nơi an nghỉ cuối cùng của các ông bà đi làm đồn điền cho người Pháp ngày xưa trong gian lao và nước mắt.
Sau đó, ban tổ chức đi lo việc chung nên chúng tôi được tự do. Chúng tôi rủ nhau đi coi chung quanh lối xóm của người da đen nghèo qúa. Sau ngày Độc Lập, các trẻ em cứ chân không mà đi trong mưa, họ sống trong rừng rú. Có đi rồi mới thấy hoang dã thật !
Là ngày Chúa Nhật, các chị nào mang theo áo dài thì mặc áo dài. Trước giờ lễ, Đức Giám Mục Địa phận cho người ra báo cho cha Qúy biết là Đức Cha không thể đến được, vì đêm qua em trai ruột của Đức Cha qua đời (ở bên đó chỉ lo chôn cất trong một ngày). Thánh lễ đúng 6 giờ chiều, các anh chị ở Port-Vila tới tham dự cũng mặc áo dài và đeo dấu hiệu như đi hành hương… Chúng con về nơi đây dâng ngàn tiếng ca để tạ ơn Chúa… qua bao tháng năm mong chờ, được cùng nhau bên Chúa thỏa lòng như chúng con ước mơ…
Thánh lễ hôm nay đặc biệt cầu cho cha cố Giuse Vịnh, cho các ông bà đi trước, cha Qúy nói qua về thời gian sinh hoạt của cha Vịnh. Được lãnh nhận Lời Chúa, cuộc đời cha đi làm chứng tá của Chúa trên trần gian, cha xin được sống nghèo khó, cuộc đời bao nguy biến, đời hạnh phúc của cha là để lại cho con cháu một kho tàng Đức Tin. Sau thánh lễ, chúng tôi chụp hình lưu niệm chung với tất cả những anh chị em có mặt. Sau đó chúng tôi đi ăn tối và thông qua chương trình ngày hôm sau.
Ngày 11-10-04, sáng 10 giờ, cha Qúy và chúng tôi lên chia buồn với Đức Cha và tham dự nghi lễ rước quan tài vào nhà thờ chánh tòa. Tiếc rằng chúng tôi không thể tham dự thánh lễ vì thời gian qúa eo hẹp, và theo chương trình chúng tôi phải đi thăm các cụ bà Việt Nam còn sống tại Port-Vila. Một bà đã vào viện dưỡng lão tại Nouméa, bà Trữ thì không còn nhớ gì, ngồi xe lăn, có người trông coi, bà Tích và bà Sinh đi vắng khi chúng tôi tới thăm. Bao giờ có niềm vui thì thời gian qua mau ! Rồi tới giờ lễ tạ ơn ngày cuối của cuộc hành hương. Chúng tôi trả phòng lại và kéo hành lý gửi ở nhà kho của khách sạn.
3 giờ chiều, cha Qúy dâng thánh lễ tạ ơn. Trong lòng ai cũng mang một niềm vui thỏa mãn, những ao ước mong chờ. Từ những e ngại bỡ ngỡ ngày đầu ở phi trường Nouméa, sau ba ngày sống trong hồng ân Chúa Giêsu, trong tình người cười cười… nói nói… vui nhộn của nhóm trêu nhau… chờ nhau … tất cả đều bỏ sau lưng những công việc làm ăn vất vả để bình an sống bên nhau trong ba ngày. Anh chị em trong nhóm đều nhìn ra và cảm nghiệm thấu tâm hồn mình vì ơn Chúa qúa dạt dào.
Chúng con xin dâng lên Nữ Vương tấm lòng nhỏ bé, được thật tình mến Chúa yêu người, cho đời chúng con trở nên trót đời của lễ, chờ ngày về hưởng phúc quê trời …
Sau thánh lễ, có mấy người ở Port-Vila tới ôm chúng tôi trong hai hàng nước mắt vì ba ngày qua ngôi giáo đường Thiên Môn đã sống động trong lời kinh tiếng hát. Họ rất khao khát có những thánh lễ như thế để họ tham dự nhưng rất hiếm tại Port-Vila, Vanuatu.
Lúc 5 giờ chiều, chúng tôi được chở ra phi trường vì giờ bay là 6 giờ 30. Các anh chị ở Port-Vila đã ra phi trường đưa tiễn. Họ đã tặng cho mỗi người một vòng hoa hoặc vòng hạt với vỏ ốc để đeo trên cổ như một vật kỷ niệm theo phong tục địa phương sau một chuyến hành hương.
Một mẩu chuyện vui: đó là sau chuyến hành hương, trên đường trở về Nouméa, ai cũng lên 5 kilô … thịt… Đó là 5 kilô thịt bò được quan thuế cho phép mua đem vào Nouméa từ Vanuatu, vì thịt vừa tươi, vừa ngon và vừa rẻ, nên không ai đành lòng bỏ sót !
Xin chân thành cám ơn các anh chị ở Port-vila đã chỉ dẫn những nơi mà nhóm hành hương đi qua, và những cử chỉ ân cần các anh chị lo lắng. Chúng tôi cầu xin Chúa trả công bội hậu cho các anh chị và xin Chúa thêm sức cùng nghị lực cho tất cả anh chị em trong công việc chung.
Riêng mẹ con con, xin cám ơn cha Qúy đã cho biết ý nghĩa và ngày giờ hành hương để hai mẹ con cùng đi tham dự.
Em cũng xin cám ơn tất cả các anh chị ( trong tình Chúa, cùng một Đức tin nên gọi và coi nhau như anh chị em, cho dù tuổi ai cũng lớn vai cô chú bác) đã cùng em chia sẻ kinh nghiệm cuộc sống, trong thời gian hành hương. Xin giữ những niềm vui, xúc động, tình thân và những hồng ân Chúa ban cho trong ba ngày Hành Hương Về Nguồn để chúng ta tiếp tục hăng say phục vụ tha nhân.
Chúa thương con người, Chúa kết liên con người, bình an của Chúa mãi mãi trong tâm hồn. Xin kính tặng cha Ngô Quang Qúy vá bác Thếch cùng tất cả anh chị em trong nhóm Hành Hương Về Nguồn.
Mai Thêu, Úc Châu (Báo Dân Chúa Úc Châu, tháng 11- 2004)
Hành hương Tiebaghi...
Để chuẩn bị mừng kỷ niệm 50 năm thành lập Họ Giáo Kitô Vua, một kỷ niệm rất hiếm có đối với người Công Giáo Việt Nam tại Tân Đảo, New Caledonia. Cha quản nhiệm Phêrô Ngô Quang Qúy đã đứng ra cùng B.C.H xứ Kitô Vua tổ chức 3 chuyến “hành hương về nguồn” đi thăm đến những nơi các ông bà Chân Đăng ngày xưa đã làm việc, hồi đầu thế kỷ 20.
Chuyến thứ nhất, hành hương Port Vila, Vanuatu. Chuyến thứ hai tại Thio và chuyến thứ ba tại Tiebaghi. Tất cả 3 cuộc hành hương đều tốt đẹp, để ghi ơn đến các Cha Cố và các ông bà Chân Đăng đi trước. Họ Giáo Kitô Vua đang chuẩn bị long trọng mừng lễ Kitô Vua 50 năm tại nhà thờ Kitô Vua của cộng đoàn Công Giáo Việt Nam tại Noumea vào tháng 11- 2005 nầy
Xin qúi vị thêm lời cầu nguyện cho Cha quản nhiệm và B.C.H để tất cả đều lo chu toàn công việc làm rạng danh Chúa Kitô là Vua. Cho dù người trần gian cách xa, thì lời Chúa chính là nguồn con tin cậy mean; dù thời gian có bao nhiêu thay đổi, con vẫn tin nơi lòng Chúa không bao giờ đổi thay.
Sáng thứ bảy 23.4.05, 65 người tụ họp tại nhà thờ Kitô Vua để lên đường đi hành hương Tiebaghi. Trước khi đi, Cha Qúy mời tất cả nguời đi cùng vào nhà thờ đọc 3 kinh dâng lên Đức Bà gìn giữ chuyến hành hương. Xe khởi hành lúc 6 giờ sáng, trong lòng ai cũng nao nức để đi xem nơi chốn các ông bà Chân Đăng làm mỏ kền ngày xưa. (1 xe buýt 60 chổ ngồi và 2 xe hơi).
8 giờ sáng, xe dừng tại Bourail, cách Nouméa hơn 150 KM, để nghỉ ngơi ăn sáng. Sau đó, xe khởi hành tới thăm viếng nghĩa địa Voh, trong vòng 30 phút tới 1 tiếng. Có vài người đã sinh tại Voh, họ cũng trở về để thắp nén nhang cho người thân đã yên nghỉ ngàn thu nơi đất khách. Trong chuyến hành hương đã có 2 người của đài truyền hình Noumea đi theo cả ngày để quay phim làm tài liệu.
Trên đường đi Cha Qúy đã nhớ ra là còn một người Chân Đăng còn sinh sống tại Voh, sau khi dò hỏi và nhớ lại, xe buýt đã dừng trước cửa nhà bà cụ Lập. Thật là xúc động, nói không ra lời ! Bà vừa thấy Cha Qúy vào hỏi thăm bằng tiếng Việt, bà đã ôm chầm Cha Qúy và khóc. Thế là cả nhóm kéo nhau xuống xe. Bà mời cả nhóm vào phòng khách. Câu nói vuột ra khỏi miệng bà là “Giêsu Maria, lạy Chúa tôi” rồi bà bật khóc, xúc động qúa bà nói không nên lời. Thấy đươc ai tới gần, bà đều ôm trong nức nghẹn. Chúng tôi cất lên hát “ Lạy Mẹ, xin yên ủi chúng con luôn luôn, Mẹ từ bi xin phá những nỗi u buồn…” và rồi như như được xoa dịu, bà hỏi chúng tôi từ đâu tới ? đi đâu mà đông thế? Bà năm nay đã 90 tuổi Chân Đăng ngày xưa, bà ở Voh đã 70 năm qua, chưa một lần trở về thăm Việt Nam.
Tôi không thể hình dung ra được, nếu tôi không nhìn thấy, vì vài ngôi nhà nằm giữa một qủa núi trùng trùng điệp điệp như thế mà họ vẫn sinh sống được trong mấy thập niên qua.
Trưa 1giờ 30, xe tới Koumac chúng tôi cùng chia sẻ thức ăn đem theo. Khoảng 3 giờ chiều, chúng tôi lên đường đi Tiebaghi. Trên đường đi, chúng tôi ghé thăm nghĩa địa của những người chết vì bị sụp mỏ Kền thời đó, hoặc vì bệnh tật. Lúc 5 giờ chiều, xe chạy lên núi, tới mỏ Tiebaghi nằm trên đỉnh núi, xe dừng lại, chúng tôi đi bộ để xuống thung lũng tại làng Việt Nam ngày xưa, nay chỉ còn là tàn tích. Ngôi nhà thờ đã được chính phủ cho tu sửa nên nhìn còn mới. Đi để nhìn thấy…. thấm thía…. Thương cảm cho các ông bà Chân Đăng ngày xưa, cả một sự hy sinh, khổ cực. Coi như là tù viễn xứ để gầy dựng cho con cháu ngày nay. Và 5 giờ 10, cha Qúy dâng Thánh Lễ Tạ ơn bằng tiếng Việt đầu tiên trong ngôi nhà thờ của các ông bà Chân Đăng xây dựng. “Giữ gìn con Chúa ơi, vì Chúa là chốn con tựa nương tháng năm. Trong cánh tay Người hồn con vui sống.” Qủa thật là có Đức tin, ông bà mình mới can đảm sống xa quê hương như thế. Những di tích đã cho chúng ta thấy được lòng can đảm của ông bà ngày xưa qua cách sống Đạo và… ngày nay của con cháu.
Đêm thứ bảy, một số người ngủ trong khách sạn gần đó và một số theo Cha quản nhiệm ngủ tại nhà thờ Koumac. Cha Qúy tổ chức một tối đốt nến cầu nguyện chung trong năm Thánh Thể và đặc biệt cầu nguyện cho Đức Tân Giáo Hoàng
Sáng chủ nhật 24.4.05, lúc 6 giờ sáng ai cũng thức dậy thoải mái ăn sáng. Cha Qúy đã đại diện cám ơn cha Xứ đã cho nhóm trọ một ngày đêm, cùng 2 ông bà trông coi trong vùng núi đó, đã hướng dẫn nhóm mau chóng. Sau đó xe khởi hành đi coi mỏ Chagrin, Cha Qúy muốn về sớm để kịp dâng Lễ chiều tại nhà thờ Kitô Vua như thường lệ, nên xe chỉ chạy vòng cho xem cảnh trên các mỏ Kền xưa.
Trưa đó xe ghé vào sân nhà thơ Bourail. Mọi người xuống xe và cùng nhau ăn bánh mì giải lao 45 phút. Sau đó là xe chạy thẳng về tới Noumea lúc 4 giờ 30.
Xin dâng lời cảm tạ, Hồng ân Thiên Chúa bao la, Chúa đã đưa cánh tay ra dìu dắt đoàn Chiên Chúa trên bước đường lữ thứ trần gian. Qua bao thử thách gian nan, ngày nay chúng con được đón nhận bao nhiêu Hồng Ân Chúa trên Tân Đảo.
Xin cảm ơn Cha quản nhiệm và Ban chấp hành cùng tất cả ông bà, anh chị em trong niềm vui hành hương về nguồn. Xin cầu nguyện cho nhau.
Spring Đào Anh (Báo Dân Chúa Úc Châu, tháng 6- 2005)
Năm 1995, Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua tại Nouméa đã hân hoan kỷ niệm 40 năm tuổi dưới sự lãnh đạo tinh thần của Linh Mục quản nhiệm Stanislas Phạm Qúy Hòa.Năm nay, 2005, Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua trong niềm hân hoan, với tâm tình cảm tạ, mừng kỷ niệm 50 năm thành lập Cộng Đồng. Cảm tạ ơn Chúa đã ban cho người Việt Nam chúng ta, dù ở Nouvelle Calédonie hoặc ở Vanuatu, vô số hồng ân. Mặt khác chúng ta cũng ghi ơn những vị tiền nhân đã đi trước mở đường cho chúng ta ngày hôm nay.
Xem hình ảnh
Trong 10 năm qua, mọi tín hữu trong Cộng Đồng đều nỗ lực hăng say phục vụ Thiên Chúa và Giáo Hội để Cộng Đồng Kitô Vua được đoàn kết và vượt sóng lướt theo con thuyền Giáo Hội hoàn vũ để đúng với tinh thần Phúc Âm: « Ở đâu có hai hoặc ba người tụ họp lại để cầu nguyện, ta sẽ ở giữa những người ấy » (Mt 18,20) và theo như ca dao Việt Nam:
« Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. »
Nhìn lại 10 năm đã trôi đi, Cộng Đồng Kitô Vua cũng có một vài sự thay đổi.
Cha Stanislas Phạm Qúy Hòa đến với Cộng Đồng ngày 20 - 01- 1993, lãnh trách nhiệm trông coi Cộng Đồng. Tới tháng 8 năm 2001, vì sức khoẻ và cao niên, cha đã xin ĐTGM Michel CALVET về hưu. Đức Cha CALVET đã thu xếp để cha Stanislas Phạm Qúy Hòa có được chỗ ở trong MA MAISON và ngày nay cha đang hưu dưỡng tại đây. Từ tháng 9 năm 2001, Cộng Đồng Kitô Vua không có linh mục quản nhiệm, Ban Hội Đồng Mục Vụ phải mời các cha tới dâng lễ cho Cộng Đồng, dù bằng Pháp ngữ, để ngôi giáo đường Kitô Vua luôn có những tiếng hát du dương, có những lời kinh chân thành dâng lên Thiên Chúa. Tuy yếu ớt vì hoàn cảnh nhưng Cộng Đồng vẫn sống động.
Trong thời gian này, có một số cha khách từ Úc, Âu Châu, Hoa Kỳ sang thăm và giúp Cộng Đồng sống Đức Tin, nhất là các ngày lễ Phục Sinh và Giáng Sinh. Các cha khách đến thăm và giúp Cộng Đồng trong 10 năm qua:
Giuse Trần Minh Thái SSS, Raphael Võ Đức Thiện, Martin Mai Văn Sang, Gioan Trần Kim Thời, Paul Chu văn Chi, Anthony Nguyễn Hữu Quảng, Giuse Nguyễn Đức Khoan, ĐÔ Phêrô Nguyễn Thanh Long, Anthony Hà Thanh Sơn, Peter Phạm Văn Ái SJ, Peter Hoàng Mạnh Hùng OP, Peter Hà Thanh Hải, ĐÔ F. Xavier Cao Minh Dung, cha Daminh Ngô quang Tuyên.
Tháng 6 năm 2003, Đức Tổng Giám Mục bài sai Cha Phêrô Ngô Quang Qúy, Chưởng Ấn của Tổng Giáo phận và là cha xứ Giáo xứ Eglise du Vœu, làm linh mục quản nhiệm trông coi Cộng Đồng Kitô Vua. Từ đó Cộng Đồng lại có được một linh mục Việt Nam cho tới ngày nay.
Một biến cố rất quan trọng trong 10 năm qua, đó là cuộc rước tượng Thánh Du Đức Mẹ La Vang. Tháng Ba năm 2003, Cha Paul Chu Văn Chi từ Sydney rước tượng Đức Mẹ La Vang sang Nouméa. Đức Mẹ La Vang sang thăm Cộng Đồng Kitô Vua là một niềm an-ủi rất lớn đối những người con Việt Nam sống tại Nouvelle Calédonie. Đức Mẹ La Vang đã ở lại với Cộng Đồng một tuần lễ, sau đó Mẹ trở về Sydney để tiếp tục chuyến công du của Mẹ.
Tới tháng 8 năm 2003, ông Chủ tịch Nguyễn văn Hảo đã có sáng kiến đặt một tượng Đức Mẹ La Vang trong ngôi giáo đường Kitô Vua. Ngày làm phép tượng được tổ chức rất long trọng và vui tươi dưới sự chủ-tọa của Đức Tổng Giám Mục Michel CALVET. Tượng Đức Mẹ La Vang được đặt thay cho tượng Đức Mẹ Lộ Đức mà hiện giờ chúng ta thấy trong nhà thờ.
Tưởng cũng cần ghi lại những kỷ vật thánh trong ngôi giáo đường Kitô Vua mà chúng ta nên biết về nguồn gốc và tác gỉa:
Cây thánh gía Chúa chịu khổ nạn, trên cung thánh, là do các thầy Dòng Lasan vẽ và dâng cúng. Cũng chính các thầy thiết kế và làm thành Nhà Chầu đặt Mình Thánh Chúa đượm mầu sắc Á Đông theo tinh thần hội nhập văn hóa.
Nhà Chầu phép Thánh Thể
Bàn thờ xương các Thánh Tử đạo Việt Nam do Linh mục Dominicô Ngô Quang Tuyên tặng và được cha Qúy mang về từ Việt Nam năm 1997. Trong bàn thờ có hộp xương của 5 thánh tử đạo Việt Nam và 3 thánh tử đạo Trung Quốc:
Các thánh tử đạo Việt Nam: Jean Théophane Venard, Mep
Pierre François Neron, Mep
Phanxicô Phan văn Trung, giáo dân
Phaolô Lê văn Lộc, linh mục
Agnès Lê thị Thành, giáo dân
Các thánh tử đạo Trung Quốc :
Jean Pierre eel, Mep
J. Baptiste Lo, giáo dânc
Agathe Lin, giáo dân
Hộp xương thánh do cha Qúy xin được từ các cha Hội Thừa Sai Ba-Lê (MEP) vào tháng 7 năm 1995.
Bên ngoài nhà thờ, ngoài tượng thánh Giuse và đài Đức Mẹ, chúng ta thấy có một qủa chuông được treo trong góc tường nhà thờ, phía trên cửa vào buồng áo. Qủa chuông này anh chị Thinh dâng cúng.Để sửa soạn mừng đại lễ, ban bảo trì, dưới sự lãnh đạo của anh Hoàng văn Phúc, ngôi giáo đường Kitô Vua, nhà xứ và khuân viên, nhất là hội trường đã được sửa chữa và canh tân cho hợp thời trang hầu có thể đáp ứng những nhu cầu cần thiết của Cộng Đồng. Một khía cạnh quan trọng khác, đó là từ nhiều năm qua, nhiều người Công Giáo Việt Nam từ Vanuatu sang Nouméa lập nghiệp và đã trở thành những người con của Cộng Đồng Kitô Vua. Sự tham dự và lòng nhiệt tâm của họ đã mang lại cho Cộng Đồng một bầu không khí sống động hơn vì đoàn tín-hữu đông hơn.
Ban bảo-trì đã được sự hậu thuẫn rất lớn phát xuất từ mọi khía cạnh và tầng lớp. Tất cả mọi người đều hăng say đóng góp để có thêm ngân-qũy. Cha Qúy và ban tổ chức đã huy-động phong-trào bán phở mỗi Chúa nhật đầu tháng và cứ hai tuần, sau thánh lễ, có bán thực phẩm do lòng hảo tâm của nhiều ông bà anh chị em, dưới sự điều khiển của ban ẩm thực. Phở ngon, thực phẩm vừa miệng và đặc sắc quốc hồn quốc túy đã mang lại niềm vui, tinh thần cộng đồng được khăng khít hơn với những nụ cười, ánh mắt tràn đầy khích lệ, cảm thông và thân hữu hơn; và ngân qũy Cộng Đồng cũng khá hơn để đủ tài chánh chi phí cho việc sửa chữa trung tâm Kitô Vua.
Về Nguồn …
Chương trình kỷ niệm 50 năm của Cộng Đồng Kitô Vua, Nouméa, đã được linh mục quản nhiệm Phêrô Ngô Quang Qúy công bố khai mạc từ tháng 10 năm 2004. Một chương trình giúp mọi người hồi tưởng lại những ơn Chúa đã ban trong qúa khứ để ngày nay cám tạ ơn Chúa, đồng thời cũng nhắc nhở cho thế hệ trẻ có trách nhiệm duy trì kho tàng Đức-tin qúy báu của người Việt Nam tại Tân Đảo.
Khởi đầu năm Kim Khánh là cuộc « hành hương về nguồn » tại Port-Vila, Vanuatu từ ngày mùng 8 tới ngày 11 tháng 10 năm 2004. Tại sao lại có cuộc « hành hương về nguồn »? Mục đích cuộc hành hương là để ghi ơn cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh.
Cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh đã được Đức Giám Mục Địa Phận Bùi Chu, Bắc Việt Nam, gửi qua Vanuatu (Nouvelles Hébrides) để chăn dắt người Công Giáo Việt Nam. Trên đường đi Vanuatu, cha Vịnh phải đi qua Nouméa và phải ở lại một tuần vì nhu cầu phương tiện di chuyển thời đó. Trong những ngày cha Vịnh ở Nouméa, ngài có một buổi họp với người công giáo Việt Nam sinh sống tại Nouméa; vì không có linh mục coi sóc người công giáo tại đó nên cha hứa là khi qua Port-Vila, cha sẽ viết thư cho Đức Giám Mục của Nouméa để xin tìm một linh mục Việt Nam. Thư viết ngày 01-09-1953 từ Port-Vila. Đức cha Bresson (Nouméa) đã chấp nhận lời thỉnh cầu và cha Vịnh đã xin được một linh mục Việt Nam qua Nouméa. Sau đó cha Giuse Nguyễn Duy Tôn đã trở thành linh mục quản nhiệm đầu tiên và cũng là người gây dựng lên Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua tại Nouméa.Hành hương « Về Nguồn » 8 -11 tháng 10, 2004
Phái đoàn viếng mộ cha cố Giuse Vịnh
Viếng mộ những người Việt Nam, Port-Vila
Thánh lễ tạ ơn trong giáo đường «Thiên Môn » (Xem phần hình ảnh)
Cuộc hành hương về nguồn được tổ chức để nói lên sự gắn bó giữa hai cộng đồng công giáo Việt Nam ở trên những hòn đảo nhỏ bé nằm giữa lòng biển vùng Nam Thái Bình Dương và chỉ là những chấm đen lớn bằng đầu kim trên bản đồ thế giới ! Hai Cộng Đồng này có một mối giây ràng buộc nhờ những công lao của các vị chủ chăn tiên khởi.
Tiếp theo đó, cuộc hành hương thứ hai là đi thăm viếng các ngôi mộ của người Việt Nam tại Thio ngày 20-12-2004. Tại nhà thờ Thio, nơi mà các ông bà Chân Đăng đã đóng góp trong việc xây cất, cha Qúy, cha Hùng, cha Jean Kermarrec (cha xứ) và phái đoàn đã dâng thánh lễ tạ ơn, cầu nguyện cho những người Việt Nam đã qua đời được chôn cất tại nghĩa trang Thio.
Bước quan trọng thứ ba là cuộc hành hương Tiébaghi ngày 23 và 24 tháng 4 năm 2005. Dưới sự hướng dẫn của linh mục quản nhiệm, một phái đoàn gần 60 người tham dự nao nức lên xe bus thuê của công-ty Arc-en-ciel bắt đầu cuộc hành trình tiến về Tiebaghi, một trong những địa điểm quan trọng chứa nhiều di-tích lịch-sử của những người “Chân đăng”.
Trên đường đi, phái đoàn đã dừng lại nơi nghĩa trang Voh để viếng mộ nhiều người Việt Nam đang nằm nghỉ vĩnh viễn. Voh cũng là một địa điểm mà nhiều con cháu Việt Nam đã được sinh ra, được lãnh bí-tích Rửa tội tại nhà thờ xứ Koumac hoặc Koné.
Trong cuộc hành trình tiến về Tiébaghi, phái đoàn đã dừng chân tại làng Kaala Gomen thăm bà cụ Lập, năm nay đã 90 tuổi. Bà cụ Lập là người “chân đăng” duy nhất còn sống trong vùng hẻo lánh, giữa các sắc tộc không cùng ngôn ngữ. Ngoài ra, còn ông Thao, nay cũng đã cao niên và hiện đang sinh sống với gia đình tại Koné.
Khi phái đoàn đặt chân lên mỏ Tiébaghi, lúc đó đã về chiều, trên đỉnh ngọn núi cao, từng cơn gío thổi lạnh người, nhìn lại những di-tích của làng người Việt Nam ngày xưa, những ngôi nhà nay đã đổ nát, thực là một cảnh tiêu-điều. Một vài người trong phái đoàn đã xúc động bật tiếng khóc khi thấy cảnh tang thương đau khổ, hy sinh, nhục nhã các ông bà cha mẹ “chân đăng” đã trải qua. Họ bị coi như những tù nhân viễn xứ. Cuộc hành hương Tiébaghi đượm tình huynh đệ trong thánh lễ tại ngôi nhà nguyện đã được tân trang bởi một hội địa phương: “bảo vệ những di tích lịch sử”.
Có thể nói đây là một trong hai ngôi nhà nguyện đầu tiên người Công Giáo Việt Nam cất lên trên đảo Nouvelle Calédonie. Ngôi nhà nguyện thứ hai tại mỏ Chagrin (Koumac), nơi cũng có đông người “chân đăng” trước kia làm trong mỏ. Một số người đã qua đời và được mai táng tại đó. Ngày nay ngôi nhà nguyện này không còn nữa, chỉ còn lại nền nhà nguyện và một phần cây thánh gía bằng gỗ còn đứng hướng về trời cao nhắc nhở cho các tín hữu phải luôn luôn hướng về Thiên Chúa, đừng bao giờ thất vọng và cũng đừng bao giờ để cho vật-chất lôi kéo vào đời sống sa-đọa, quên hồng ân Chúa đã ban.
Ba cuộc “hành hương về nguồn” đã để lại trong tim những người tham dự một kỷ niệm sâu-xa. Dù đứng trước những hy-sinh đau-khổ, nhục-nhã của các ông bà cha mẹ ngày xưa, mọi người đều cảm thấy hãnh diện với chí-khí can-trường, chịu-đựng, nhẫn-nại, Đức-tin vững mạnh để ngày nay các con cháu có được một kho tàng vô gía trước mặt những người khác màu da và văn hóa.
Ngoài ba cuộc hành hương theo chương trình được ấn định, Cộng Đồng cũng tham dự những cuộc hành hương khác do Địa Phận Nouméa tổ chức. Đó là những cuộc hành hương ở Téné, Bourail, La Conception và Tomo kính thánh Thêrêsa Hài Đồng Giêsu.
Ngày 20 tháng 11 năm 2005, ngày rất trọng đại cho Cộng Đồng Kitô Vua tại Nouméa. Để mừng lễ Kim-khánh, ban văn nghệ, sau một năm kiên-nhẫn và hy-sinh tập dượt với các em nhỏ, đã tổ chức một đêm văn nghệ ngày19-11-2005. Một đêm thật là vui tươi, những tràng pháo tay, những tiếng cười vang trời. Nào có ai ngờ rằng “cây nhà lá vườn” mà lại ngọt lịm như thế ! Đêm văn nghệ đã làm cho bầu không khí lễ Kim-khánh được sôi động hơn. Từng từng lớp lớp tới tham dự đêm văn nghệ. Nhờ ơn Chúa, mọi sự đều thành công và tốt đẹp với những tài năng của giới trẻ.
Cao điểm của lễ Kim khánh là thánh lễ đại trào vào vào sáng ngày 20-11-2005. Đức Tổng Giám Mục Michel CALVET chủ toạ thánh lễ và có các Giám Mục, Đức Ông, các cha khách tới tham dự và đồng tế. Đặc biệt có Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn đại diện cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam được mời sang tham dự lễ Kim khánh của Cộng Đồng Kitô Vua.
Nửa thế kỷ cho Cộng Đồng Kitô Vua tại Nouméa nói lên tinh thần trách nhiệm của các ông bà cha mẹ công giáo Việt Nam. Họ đã đóng góp vào công cuộc truyền-giáo của Giáo Hội. Họ đã cố gắng sống trung thành với bí-tích Rửa Tội, với ơn gọi họ đã lãnh nhận từ bàn tay nhân từ của Thiên Chúa. Chúng ta phải hãnh diện là con cháu của các thánh Tử Đạo Việt Nam. Chúng ta phải hãnh diện với các ông bà cha mẹ mà một số ngày nay còn ở giữa chúng ta cùng hân hoan mừng Kim Khánh.
Lạy Chúa Kitô, Vua vũ trụ, tràn đầy tình yêu, xin tiếp tục ban ơn và dìu giắt Cộng Đồng Công Giáo chúng con. Xin ban cho chúng con biết lắng nghe tiếng Chúa để trở thành những chứng nhân oai-hùng, can-đảm, là ánh sáng của niềm hy-vọng và bình an như lời nguyện cầu của thánh Phanxicô:
“Lạy Chúa từ nhân,
xin cho con biết mến yêu
và phụng sự Chúa trong mọi người.
Lạy Chúa,
xin hãy dùng con như khí cụ bình an của Chúa.
Để con đem yêu thương vào nơi oán thù,
đem thứ tha vào nơi lăng nhục,
đem an hòa vào nơi tranh chấp,
đem chân lý vào chốn lỗi lầm.
Để con đem tin kính vào nơi nghi nan,
đem trông cậy vào nơi thất vọng,
Để con dọi ánh sáng vào nơi tối tăm,
đem niềm vui đến chốn u sầu.
Lạy Chúa, xin hãy dạy con:
tìm an ủi người hơn được người ủi an.
Tìm hiểu biết người hơn được người hiểu biết.
Tìm yêu mến người hơn được người mến yêu.
Vì chính khi hiến thân là khi được nhhận lãnh.
Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân
Vì chính khi thứ tha là khi được tha thứ.
Chính lúc chết đi là khi vui sống môn đời.
Ôi thần linh thánh ái, xin mở rộng lòng con
xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí
ơn an lành.
Phụ lục:
Sau đây là các ban Hội Đồng Mục Vụ từ 10 năm qua:.
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 1994-1997
Chủ-tịch: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Phó Chủ-tịch: Ô. Hoàng văn Phúc
Thư ký: Bà Hoàng thị Nhuần, épouse Guillon
Thủ qũy: Bà Madeleine Marie Paul Vutan, épouse Govan
Thành viên: Ông Nguyễn đức Nguyên
Ô. Dominique Nguyễn văn Hảo
Cô Nguyễn thị Thành Nga
Ô. Alphonse Nguyễn
Bà Marie Thérèse Travant
Ô. Joseph Govan
Ô. Jean Tadine (Hoan)
Anh Maurice Maviet
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 1997-2000
Chủ-tịch: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Phó Chủ-tịch: Ô. Dominique Phạm văn Hảo
Thư ký: Chị Đỗ thị Xuân Thu
Thư ký phụ tá: Cô Dương thị Thu Hiền
Thủ Qũy: Ô. Pierre Tavan (Đại)
Thành viên: Ô. Joseph Phạm văn Chuyên
Bà Marie Thérèse DO, épouse Travant
Ô. Alphonse Nguyễn
Cô Nathalie Vũ (Tiến)
Ô. Jean Tadine (Hoan)
Chị Marianne Tevant
Ô. Joseph Govan
Bà Lucie Vũ épouse Guillon
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 2000-2003
Chủ-tịch: Ô. Dominique Phạm Văn Hảo
Phó chủ-tịch: Ô. Hoan Jean Tadine
Thư ký: Chị Nathalie Vũ (Tiến), épouse Trần
Thủ qũy: Ô. Pierre Tavan (Đại)
Thành viên: Ô. Vincent Vũ đình Ất
Cố vấn: bà Chu
Anh Philippe Trần
Ông Henri Bích
Chị Dương thị Thu Hiền, épouse Trần
Ô. Phạm văn Chuyên
Bà Lucie Vũ, épouse Guillon
Ông Cần
Ông Thọ
Chị Maria Trần thị Tuyết, épouse Guillon
Chị Caroline Đỗ Hằng Nga
Cô Marine Dương (Hòa)
Ban Hội Đồng Mục Vụ nhiệm kỳ: 2003-2006
Chủ-Tịch: Mr. Dominique Nguyễn văn Hảo
Phó chủ-tịch: bà Madeleine Hoàng thị Nhuần, épouse Guillon
Thư Ký: Ông Louis Vantine
Thủ-qũy: Ông Pierre Ngô văn Hạnh
Thành viên: Ô. Henri Bích, Ô. Thomas Nguyên
Bà Cham Vantine, Chị Thérèse Guillon
Chị Marie Noelle Govan,
Ô. Claude De Sonneville
Bà Anna Govan, Ô. Nguyễn phúc Thinh
Ô. Hoàng văn Phúc, Ô. Richard Dinan
Bà Trần thị Liên, Ô. Claude Trần
Đôi lời tâm sự của Cha Quản Nhiệm. ..
Kính thưa qúy ông bà và anh chị em,
Tôi đặt chân lên đảo Nouvelle Calédonie năm 1975, một hòn đảo nhỏ nằm giữa vùng biển Nam Thái Bình Dương mà hồi niên thiếu tôi thường được nghe cha mẹ nhắc tới, với tên « Tân Thế Giới ». Một tên gọi đặc biệt và qúa xa lạ vì đây cả là một thế giới « mới » đối với tôi.
Từ 30 năm nay, tôi tự coi mình như đã trở nên một thành phần của Cộng Đồng Công Giáo Kitô Vua, vì đây cũng là nơi mà tôi dự thánh lễ đầu tiên tại Nouméa. Từ đó, tôi bắt đầu gom góp và ấp ủ những kỷ niệm của đời sống Cộng Đồng.
Năm nay Cộng Đồng hân hoan mừng Kim Khánh, lòng tôi phấn khởi vui mừng tạ ơn Chúa. Vui mừng hơn khi thấy ban Hội Đồng Mục Vụ và mọi người hăng say, hy-sinh trong mọi khía cạnh để cùng nhau tán tụng danh Chúa như Mẹ Maria xưa kia đã thốt lên: « Linh hồn tôi ngợi khen Chúa. Thần trí tôi hớn hở vui mừng trong Thiên Chúa Đấng cứu độ tôi. » (Lc 1,47)
Lễ Kim Khánh mang lại cho tất cả mọi người chúng ta một niềm vui sâu-xa, để chúng ta ghi ơn các vị tiền nhân và để khuyến-khích các thế hệ mai sau luôn luôn tiếp tục gìn giữ kho tàng qúy báu này.
Đây cũng là lý do tôi biên soạn những trang giấy này để kỷ niệm 50 năm thành lập Cộng Đồng Kitô Vua, đồng thời để lưu lại những biến cố quan trọng với một niềm hy-vọng là các thế hệ mai sau sẽ luôn luôn cố gắng làm sánh danh Chúa.
Lạy Đức Mẹ La Vang, xin cầu cho chúng con.
LM. Phêrô Ngô Quang Qúy, Quản nhiệm
Hành Hương Về Nguồn Port-Vila 8-11 tháng 10. 2004
Đi, ta đi rộn ràng hăng say… đi … ta đi về miền Đất Hứa … Có Chúa cùng ta sánh bước lo chi … niềm vui có Chúa cùng ta về Cố Hương.
Tạ ơn Chúa Giêsu vô vàn yêu dấu. Chúa đã cùng đồng hành với cha Ngô Quang Qúy và anh chị em chúng con trên bước đường Hành Hương Về Nguồn, Port-Vila, Vanuatu từ ngày mùng 8 tới ngày 11 tháng 10, 2004Lúc 1.30 PM ngày 8.10.04, chúng tôi một số hẹn nhau đến địa điểm nhà xứ của cha Qúy để cùng nhau ra sân bay… Và rồi tất cả anh chị em có mặt ở sân bay Nouméa lúc 3.00 PM để nhận vé máy bay do chị Madalena Nhuần đặt mua. Từ đầu khởi sự gặp nhau ở phi trường đông đủ, tôi thấy một số anh chị em còn ngỡ ngàng e ngại vì không quen… Nhưng khi đó tôi nghĩ là ai cũng mang trong lòng một niềm vui là đi Hành hương… Tất cả giáo dân 1 người ở Mỹ, 2 người ở Úc, 17 người ở Nouméa và 1 cha… đầu tầu !
Máy bay cất cánh đúng 4.30 PM và đến phi trường Port-Vila, Vanuatu, lúc 5.30 PM. Chúng tôi một số đi xe bus và một số đã đặt mướn xe tại phi trường. Chúng tôi lại hẹn nhau ở khách sạn Le Lagon để nhận phòng. Cha Qúy và ban tổ chức nói sơ qua về chương trình trong mấy ngày hành hương.
Lúc 8 PM, chúng tôi hẹn nhau tại nhà thờ Thiên Môn ( Đức Mẹ là Cửa Thiên Đàng). Trong nhóm các anh chị tham dự, một số đã có 40 năm, 25 năm, 20 năm chưa về thăm lại nơi mình được sinh ra, được rửa tội, sinh hoạt nghĩa binh (Thiếu Nhi TT) và ca đoàn của thời cha cố Giuse Nguyễn Năng Vịnh, nên khi vừa tới nhà thờ, đứng trước khuân viên, tôi đã thấy nhiều anh chị bồi hồi xúc động. Họ đã đưa tay rờ xem coi những dấu tích của ngày xưa một thời đã sinh hoạt trong ngôi nhà thờ nhỏ bé này. Vì đã tới giờ lễ của nhóm hành hương nên rồi ai cũng để tâm dâng thánh lễ tạ ơn đầu tiên trong ngày trở về thăm cố hương… Lạy Chúa, chúng con về từ bốn phương trời. Lạy Chúa chúng con về từ khắp thôn làng (Mỹ, Úc, Nouméa)… Thật là bồi hồi xúc động khi cha Qúy nói qua về ý nghĩa chúng ta đi hành hương để đến nơi đã một thời, các anh chị có mặt trong nhóm đã sinh hoạt, đồng thời để tỏ lòng biết ơn cha cố Giuse Nguyễn Năng Vịnh đã dìu dắt hướng dẫn đàn con chiên của Chúa tha hương cầu thực cách đây trên 50 năm.
Qua lời chia sẻ của cha Ngô Quang Qúy trong thánh lễ, thì trước đó đã có một linh mục người Pháp về Việt Nam để học tiếng Việt với mục đích là để phục vụ người Việt Nam tại New Hebrides (Vanuatu). Nhưng vị linh mục này đã sớm về Nhà Chúa. Tiếp đó, cha Giuse Nguyễn Năng Vịnh được Đức Giám Mục Địa Phận Bùi Chu, Bắc Việt Nam, gửi qua Vanuatu để chăn dắt người Công Giáo Việt Nam. Trên đường đi Vanuatu, cha Vịnh phải đi qua Nouméa và phải ở lại một tuần vì nhu cầu phương tiện di chuyển thời đó. Trong những ngày cha Vịnh ở Nouméa, ngài có một buổi họp với người công giáo Việt Nam sinh sống tại Nouméa; vì không có linh mục coi sóc người công giáo tại đó nên cha hứa là khi qua Port-Vila, cha sẽ viết thư cho Đức Giám Mục của Nouméa để xin tìm một linh mục Việt Nam. Thư viết ngày 01-09-1953 từ Port-Vila. Đức cha Bresson (Nouméa) đã chấp nhận lời thỉnh cầu và cha Vịnh đã xin được một linh mục Việt Nam qua Nouméa.
Cha Qúy muốn nói lên sự gắn bó giữa hai cộng đồng công giáo Việt Nam ở trên những hòn đảo nhỏ bé, và có một mối giây ràng buộc nhờ những công lao của các vị chủ chăn tiên khởi.
Ngôi giáo đường Thiên Môn được thắp sáng, mọi người tiếp tục đọc kinh và tiếng hát sốt sắng đã làm sống dậy những gì khép kín trong thời gian. Trên đĩa thánh, xin dâng lên Chúa tất cả những giọt nước mắt trở lại cố hương, đời sương gío, gian khổ, nguồn sức sống úa theo thời gian; xin kết thành của lễ dâng đêm nay để tạ ơn vì những hồng ân Chúa dẫn đưa theo thời gian, và rồi thánh lễ kết thúc lúc 9 giờ 15 tối.
Ngày 9-10-04, chúng tôi lại hẹn nhau lúc 10 giờ sáng tại giáo đường Thiên Môn. Vì là buổi sáng nên chúng tôi có thể đi coi chung quanh giáo đường. Khi đứng trước tượng đài Đức Mẹ do anh chị Khanh xây lên năm 1995 trước khi qua Pháp sinh sống, Đức Mẹ đứng đó tiêu điều qúa, gío bụi làm cho tượng Mẹ phai mờ, tôi đi quan sát và đứng lại cầu nguyện, rồi từ từ phái đoàn đứng lại. Tôi nghe có những tiếng sụt sùi khóc, và rồi tôi cũng khóc… Tôi xúc động vì những vị chủ chăn tiên khởi đã chọn những nơi hoang dã để truyền giáo và dìu dắt những ông bà Việt Nam khi xưa, nay đã qua 50 năm mà nơi đây vẫn còn hoang dã (theo ý nghĩ của tôi).
Sau đó chúng tôi tới chào Đức Giám Mục Giáo phận Port-Vila và chân thành mời Đức cha dâng lễ với chúng tôi ngày Chúa nhật, Đức cha đã vui vẻ nhận lời. Tại tòa Giám Mục, Đức cha đã nhắn nhủ và tỏ ra rất vui lòng với sự hiện diện của nhóm hành hương chúng tôi. Ngài nói chúng tôi đã tới và qua lời kinh tiếng hát làm cho ngôi giáo đường ấm cúng lên, sống động lại và để nêu gương Đức tin mà các ông bà đã để lại, bây giờ tới phiên chúng tôi truyền lại cho thế hệ trẻ.
Sau đó chúng tôi được tự do đi phố và có một số anh chị em trở về ngôi nhà mình đã được sinh ra. Đứng trước những căn nhà nay đã thuộc về người da đen (người bản xứ), các anh chị đã khóc vì những giọt mồ hôi nước mắt khổ cực của cha mẹ tạo dựng vì thời cuộc (đảo quốc Vanuatu được độc lập năm 1980), đất đai nhà cửa bị lấy mất ( nếu muốn rõ về thời thế, xin hỏi các anh chị sinh trưởng tại Vanuatu), rồi các anh chị qua sinh sống tại Nouméa. Cám ơn các anh chị đi chung đã kể cho em nghe những câu chuyện thời thế.
6 giờ chiều, chúng tôi lại tụ họp ở nhà thờ để cùng dâng lễ. Có một số anh chị sinh sống tại Port-Vila cũng tới tham dự thánh lễ. Cha Qúy có in một số sách nói về Cha Vịnh và cộng đồng Thiên Môn (tài liệu do cha Quảng gửi). Cha cũng làm một số sách Thánh Thư và Phúc Âm, cùng một số bài hát của bốn thánh lễ Hành Hương, cùng một giây đeo cổ cho phái đoàn, nhìn rất sống động. Vì ngày hôm nay các anh chị ở Port-Vila tới dự lễ, cha Qúy đề nghị tặng mỗi người một bộ như những người đi hành hương. Trong thánh lễ rất sốt sắng, chúng con xin dâng lên Mẹ Maria « Đức Bà là Cửa thiên Đàng », tháng Mân Côi, xin dâng Mẹ những lời kinh sốt mến tạ ơn của nhóm hành hương chúng con.
Ngày 10-10-04, chúng tôi thăm mộ cha cố Giuse Vịnh. Hẹn nhau 10 giờ sáng thì khởi hành, nhưng có lẽ trời cũng cảm động vì lòng ai cũng mang một niềm ghi ơn cha cố Giuse. (Có những anh chị được cha dậy tiếng Việt nên nay nói tiếng Việt Nam rất khá). Dù trời mưa to, mưa cả ngày, chúng tôi đi mua dù che mưa, cùng hăng say đi trong mưa. Đứng trước mộ cha cố, tôi thấy các anh chị đã tỏ được cái hiếu đối với người cha, ngày nay qua cuộc sống gian khổ vui buồn, một đời người sinh trưởng nơi xứ người các anh chị thích và ao ước nói cho sõi tiếng Việt Nam và biết nguồn gốc của mình. Như chị Madalena Nhuần đã đọc lên lời thay cho nhóm để cám ơn cha cố Giuse Vịnh đã dẫn dắt dậy dỗ… Cha đã để lại một kho tàng Đức tin nơi xứ người… Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân… Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời… Rồi chúng tôi cũng đi thăm những nơi an nghỉ cuối cùng của các ông bà đi làm đồn điền cho người Pháp ngày xưa trong gian lao và nước mắt.Sau đó, ban tổ chức đi lo việc chung nên chúng tôi được tự do. Chúng tôi rủ nhau đi coi chung quanh lối xóm của người da đen nghèo qúa. Sau ngày Độc Lập, các trẻ em cứ chân không mà đi trong mưa, họ sống trong rừng rú. Có đi rồi mới thấy hoang dã thật !
Là ngày Chúa Nhật, các chị nào mang theo áo dài thì mặc áo dài. Trước giờ lễ, Đức Giám Mục Địa phận cho người ra báo cho cha Qúy biết là Đức Cha không thể đến được, vì đêm qua em trai ruột của Đức Cha qua đời (ở bên đó chỉ lo chôn cất trong một ngày). Thánh lễ đúng 6 giờ chiều, các anh chị ở Port-Vila tới tham dự cũng mặc áo dài và đeo dấu hiệu như đi hành hương… Chúng con về nơi đây dâng ngàn tiếng ca để tạ ơn Chúa… qua bao tháng năm mong chờ, được cùng nhau bên Chúa thỏa lòng như chúng con ước mơ…
Thánh lễ hôm nay đặc biệt cầu cho cha cố Giuse Vịnh, cho các ông bà đi trước, cha Qúy nói qua về thời gian sinh hoạt của cha Vịnh. Được lãnh nhận Lời Chúa, cuộc đời cha đi làm chứng tá của Chúa trên trần gian, cha xin được sống nghèo khó, cuộc đời bao nguy biến, đời hạnh phúc của cha là để lại cho con cháu một kho tàng Đức Tin. Sau thánh lễ, chúng tôi chụp hình lưu niệm chung với tất cả những anh chị em có mặt. Sau đó chúng tôi đi ăn tối và thông qua chương trình ngày hôm sau.
Ngày 11-10-04, sáng 10 giờ, cha Qúy và chúng tôi lên chia buồn với Đức Cha và tham dự nghi lễ rước quan tài vào nhà thờ chánh tòa. Tiếc rằng chúng tôi không thể tham dự thánh lễ vì thời gian qúa eo hẹp, và theo chương trình chúng tôi phải đi thăm các cụ bà Việt Nam còn sống tại Port-Vila. Một bà đã vào viện dưỡng lão tại Nouméa, bà Trữ thì không còn nhớ gì, ngồi xe lăn, có người trông coi, bà Tích và bà Sinh đi vắng khi chúng tôi tới thăm. Bao giờ có niềm vui thì thời gian qua mau ! Rồi tới giờ lễ tạ ơn ngày cuối của cuộc hành hương. Chúng tôi trả phòng lại và kéo hành lý gửi ở nhà kho của khách sạn.
3 giờ chiều, cha Qúy dâng thánh lễ tạ ơn. Trong lòng ai cũng mang một niềm vui thỏa mãn, những ao ước mong chờ. Từ những e ngại bỡ ngỡ ngày đầu ở phi trường Nouméa, sau ba ngày sống trong hồng ân Chúa Giêsu, trong tình người cười cười… nói nói… vui nhộn của nhóm trêu nhau… chờ nhau … tất cả đều bỏ sau lưng những công việc làm ăn vất vả để bình an sống bên nhau trong ba ngày. Anh chị em trong nhóm đều nhìn ra và cảm nghiệm thấu tâm hồn mình vì ơn Chúa qúa dạt dào.
Chúng con xin dâng lên Nữ Vương tấm lòng nhỏ bé, được thật tình mến Chúa yêu người, cho đời chúng con trở nên trót đời của lễ, chờ ngày về hưởng phúc quê trời …
Sau thánh lễ, có mấy người ở Port-Vila tới ôm chúng tôi trong hai hàng nước mắt vì ba ngày qua ngôi giáo đường Thiên Môn đã sống động trong lời kinh tiếng hát. Họ rất khao khát có những thánh lễ như thế để họ tham dự nhưng rất hiếm tại Port-Vila, Vanuatu.
Lúc 5 giờ chiều, chúng tôi được chở ra phi trường vì giờ bay là 6 giờ 30. Các anh chị ở Port-Vila đã ra phi trường đưa tiễn. Họ đã tặng cho mỗi người một vòng hoa hoặc vòng hạt với vỏ ốc để đeo trên cổ như một vật kỷ niệm theo phong tục địa phương sau một chuyến hành hương.
Một mẩu chuyện vui: đó là sau chuyến hành hương, trên đường trở về Nouméa, ai cũng lên 5 kilô … thịt… Đó là 5 kilô thịt bò được quan thuế cho phép mua đem vào Nouméa từ Vanuatu, vì thịt vừa tươi, vừa ngon và vừa rẻ, nên không ai đành lòng bỏ sót !
Xin chân thành cám ơn các anh chị ở Port-vila đã chỉ dẫn những nơi mà nhóm hành hương đi qua, và những cử chỉ ân cần các anh chị lo lắng. Chúng tôi cầu xin Chúa trả công bội hậu cho các anh chị và xin Chúa thêm sức cùng nghị lực cho tất cả anh chị em trong công việc chung.
Riêng mẹ con con, xin cám ơn cha Qúy đã cho biết ý nghĩa và ngày giờ hành hương để hai mẹ con cùng đi tham dự.
Em cũng xin cám ơn tất cả các anh chị ( trong tình Chúa, cùng một Đức tin nên gọi và coi nhau như anh chị em, cho dù tuổi ai cũng lớn vai cô chú bác) đã cùng em chia sẻ kinh nghiệm cuộc sống, trong thời gian hành hương. Xin giữ những niềm vui, xúc động, tình thân và những hồng ân Chúa ban cho trong ba ngày Hành Hương Về Nguồn để chúng ta tiếp tục hăng say phục vụ tha nhân.
Chúa thương con người, Chúa kết liên con người, bình an của Chúa mãi mãi trong tâm hồn. Xin kính tặng cha Ngô Quang Qúy vá bác Thếch cùng tất cả anh chị em trong nhóm Hành Hương Về Nguồn.
Mai Thêu, Úc Châu (Báo Dân Chúa Úc Châu, tháng 11- 2004)
Hành hương Tiebaghi...
Để chuẩn bị mừng kỷ niệm 50 năm thành lập Họ Giáo Kitô Vua, một kỷ niệm rất hiếm có đối với người Công Giáo Việt Nam tại Tân Đảo, New Caledonia. Cha quản nhiệm Phêrô Ngô Quang Qúy đã đứng ra cùng B.C.H xứ Kitô Vua tổ chức 3 chuyến “hành hương về nguồn” đi thăm đến những nơi các ông bà Chân Đăng ngày xưa đã làm việc, hồi đầu thế kỷ 20.
Chuyến thứ nhất, hành hương Port Vila, Vanuatu. Chuyến thứ hai tại Thio và chuyến thứ ba tại Tiebaghi. Tất cả 3 cuộc hành hương đều tốt đẹp, để ghi ơn đến các Cha Cố và các ông bà Chân Đăng đi trước. Họ Giáo Kitô Vua đang chuẩn bị long trọng mừng lễ Kitô Vua 50 năm tại nhà thờ Kitô Vua của cộng đoàn Công Giáo Việt Nam tại Noumea vào tháng 11- 2005 nầyXin qúi vị thêm lời cầu nguyện cho Cha quản nhiệm và B.C.H để tất cả đều lo chu toàn công việc làm rạng danh Chúa Kitô là Vua. Cho dù người trần gian cách xa, thì lời Chúa chính là nguồn con tin cậy mean; dù thời gian có bao nhiêu thay đổi, con vẫn tin nơi lòng Chúa không bao giờ đổi thay.
Sáng thứ bảy 23.4.05, 65 người tụ họp tại nhà thờ Kitô Vua để lên đường đi hành hương Tiebaghi. Trước khi đi, Cha Qúy mời tất cả nguời đi cùng vào nhà thờ đọc 3 kinh dâng lên Đức Bà gìn giữ chuyến hành hương. Xe khởi hành lúc 6 giờ sáng, trong lòng ai cũng nao nức để đi xem nơi chốn các ông bà Chân Đăng làm mỏ kền ngày xưa. (1 xe buýt 60 chổ ngồi và 2 xe hơi).
8 giờ sáng, xe dừng tại Bourail, cách Nouméa hơn 150 KM, để nghỉ ngơi ăn sáng. Sau đó, xe khởi hành tới thăm viếng nghĩa địa Voh, trong vòng 30 phút tới 1 tiếng. Có vài người đã sinh tại Voh, họ cũng trở về để thắp nén nhang cho người thân đã yên nghỉ ngàn thu nơi đất khách. Trong chuyến hành hương đã có 2 người của đài truyền hình Noumea đi theo cả ngày để quay phim làm tài liệu.
Trên đường đi Cha Qúy đã nhớ ra là còn một người Chân Đăng còn sinh sống tại Voh, sau khi dò hỏi và nhớ lại, xe buýt đã dừng trước cửa nhà bà cụ Lập. Thật là xúc động, nói không ra lời ! Bà vừa thấy Cha Qúy vào hỏi thăm bằng tiếng Việt, bà đã ôm chầm Cha Qúy và khóc. Thế là cả nhóm kéo nhau xuống xe. Bà mời cả nhóm vào phòng khách. Câu nói vuột ra khỏi miệng bà là “Giêsu Maria, lạy Chúa tôi” rồi bà bật khóc, xúc động qúa bà nói không nên lời. Thấy đươc ai tới gần, bà đều ôm trong nức nghẹn. Chúng tôi cất lên hát “ Lạy Mẹ, xin yên ủi chúng con luôn luôn, Mẹ từ bi xin phá những nỗi u buồn…” và rồi như như được xoa dịu, bà hỏi chúng tôi từ đâu tới ? đi đâu mà đông thế? Bà năm nay đã 90 tuổi Chân Đăng ngày xưa, bà ở Voh đã 70 năm qua, chưa một lần trở về thăm Việt Nam.
Tôi không thể hình dung ra được, nếu tôi không nhìn thấy, vì vài ngôi nhà nằm giữa một qủa núi trùng trùng điệp điệp như thế mà họ vẫn sinh sống được trong mấy thập niên qua.
Trưa 1giờ 30, xe tới Koumac chúng tôi cùng chia sẻ thức ăn đem theo. Khoảng 3 giờ chiều, chúng tôi lên đường đi Tiebaghi. Trên đường đi, chúng tôi ghé thăm nghĩa địa của những người chết vì bị sụp mỏ Kền thời đó, hoặc vì bệnh tật. Lúc 5 giờ chiều, xe chạy lên núi, tới mỏ Tiebaghi nằm trên đỉnh núi, xe dừng lại, chúng tôi đi bộ để xuống thung lũng tại làng Việt Nam ngày xưa, nay chỉ còn là tàn tích. Ngôi nhà thờ đã được chính phủ cho tu sửa nên nhìn còn mới. Đi để nhìn thấy…. thấm thía…. Thương cảm cho các ông bà Chân Đăng ngày xưa, cả một sự hy sinh, khổ cực. Coi như là tù viễn xứ để gầy dựng cho con cháu ngày nay. Và 5 giờ 10, cha Qúy dâng Thánh Lễ Tạ ơn bằng tiếng Việt đầu tiên trong ngôi nhà thờ của các ông bà Chân Đăng xây dựng. “Giữ gìn con Chúa ơi, vì Chúa là chốn con tựa nương tháng năm. Trong cánh tay Người hồn con vui sống.” Qủa thật là có Đức tin, ông bà mình mới can đảm sống xa quê hương như thế. Những di tích đã cho chúng ta thấy được lòng can đảm của ông bà ngày xưa qua cách sống Đạo và… ngày nay của con cháu.
Đêm thứ bảy, một số người ngủ trong khách sạn gần đó và một số theo Cha quản nhiệm ngủ tại nhà thờ Koumac. Cha Qúy tổ chức một tối đốt nến cầu nguyện chung trong năm Thánh Thể và đặc biệt cầu nguyện cho Đức Tân Giáo Hoàng
Sáng chủ nhật 24.4.05, lúc 6 giờ sáng ai cũng thức dậy thoải mái ăn sáng. Cha Qúy đã đại diện cám ơn cha Xứ đã cho nhóm trọ một ngày đêm, cùng 2 ông bà trông coi trong vùng núi đó, đã hướng dẫn nhóm mau chóng. Sau đó xe khởi hành đi coi mỏ Chagrin, Cha Qúy muốn về sớm để kịp dâng Lễ chiều tại nhà thờ Kitô Vua như thường lệ, nên xe chỉ chạy vòng cho xem cảnh trên các mỏ Kền xưa.
Trưa đó xe ghé vào sân nhà thơ Bourail. Mọi người xuống xe và cùng nhau ăn bánh mì giải lao 45 phút. Sau đó là xe chạy thẳng về tới Noumea lúc 4 giờ 30.
Xin dâng lời cảm tạ, Hồng ân Thiên Chúa bao la, Chúa đã đưa cánh tay ra dìu dắt đoàn Chiên Chúa trên bước đường lữ thứ trần gian. Qua bao thử thách gian nan, ngày nay chúng con được đón nhận bao nhiêu Hồng Ân Chúa trên Tân Đảo.
Xin cảm ơn Cha quản nhiệm và Ban chấp hành cùng tất cả ông bà, anh chị em trong niềm vui hành hương về nguồn. Xin cầu nguyện cho nhau.
Spring Đào Anh (Báo Dân Chúa Úc Châu, tháng 6- 2005)