Q

Q, nguồn. Là biểu tượng của một tài liệu giả định được dùng bởi các Tác giả của các Tin Mừng 2 và 3, cùng với thánh sử Máccô, để tạo ra các Tin Mừng hiện nay theo thánh Mátthêu và Luca. Sự xuất hiện của "Q" là dựa vào sự suy đóan rằng Tin mừng theo thánh Máccô, chứ không phải Tin mừng theo thánh Mátthêu, là Tin Mừng thứ Nhất, và rằng một tài liệu chưa biết (vì vậy lấy tên tiếng Đức là Quelle, nguồn) phải được giả thiết để biết rằng các sự giống nhau giữa Tin mừng theo thánh Mátthêu và theo thánh Luca là không có trong Tin mừng theo thánh Máccô. Trong truyền thống lịch sử, không có nền tảng cho sự hiện hữu một nguồn như vậy.

Quadrag

Quadrag, Quadragesima—Mùa Chay, ngày thứ 40 trước lễ Phục sinh.

Quadragesima

Quadragesima, Mùa Chay. Là bất cứ mùa nào gồm có 40 ngày chuẩn bị bằng cầu nguyện và ăn chay, nhất là Mùa Chay, trong đó số ngày trong tuần từ thứ tư Lễ Tro đến chủ nhật Phục sinh là 40 ngày.

Quadragesimo Anno

Thông điệp Quadragesimo Anno, Thông điệp Tứ Thập Niên (về tái xây dựng trật tự xã hội.) Là thông điệp của Đức Giáo hòang Piô XI, ngày 13-5-1931, công bố nhân kỷ niệm 40 năm ngày công bố thông điệp Rerum Novarum (Tân sự) của Đức Giáo hòang Lêô XIII. Chủ đề của thông điệp này là sự lên án mạnh mẽ việc một số ít nhà tài chính kiểm soát tài chính và tín dụng quốc tế, cho rằng họ là những người “có thể nói được rằng cung cấp máu sự sống cho tòan cơ cấu kinh tế...đến nỗi không ai có thể chống lại ý muốn của họ.” Kết quả là “Nhà nước trở thành kẻ nô lệ, buộc phải phục vụ cho nỗi đam mê và tham lam của con người.”

Quadrivium

Quadrivium, cao đẳng tứ khoa, tứ trụ. Là chương trình học cao hơn trong giáo dục các môn khoa học nhân văn thời Trung cổ (ngòai tam khoa), cụ thể là số học, hình học, thiên văn và nhạc lý. (Từ nguyên Latinh quatuor, bốn + viae, đường: quadrivium.)

Quality

Phẩm tính, phẩm chất, đức tính, tư cách, chất lượng. Trong triết học, là một tùy thể bổ túc và hòan thiện một bản chất trong hiện hữu hay trong hoạt động của nó. Chính thuộc tính này của vật mô tả vật thuộc loại nào. Trong thần học, các phẩm tính quan trọng nhất là ơn Chúa, cả ơn thánh hóa, vốn nâng linh hồn lên giống như Chúa, và hiện sủng, vốn giúp tâm trí và ý chí thực hiện các hành vi siêu nhiên. (Từ nguyên Latinh qualitas, loại, thứ; đặc tính, điều kiện.)

Quam Singulari

Sắc lệnh Quam Singulari. Sắc lệnh ban hành ngày 8-8-1910, của Thánh Bộ Bí tích, dưới triều thánh Giáo hòang Piô X, nói: “Tuổi khôn (tuổi biết phán đoán), cho cả việc Xưng Tội và Rước Lễ, là tuổi đứa trẻ bắt đầu biết lý luận, tức vào độ hơn kém bảy tuổi. Từ tuổi này trở đi bắt đầu buộc phải giữ các khoản luật về việc Xưng Tội và Rước Lễ."

Quanta Cura

Thông điệp Quanta Cura. Là thông điệp do Đức Giáo hòang Piô IX công bố ngày 8-12-1864, kèm theo đó là tập sách nổi tiếng “Danh mục các lập luận sai lạc”, lên án chủ nghĩa tục hóa và chủ nghĩa đồng hóa các tôn giáo.

Quantity

Lượng, số lượng. Là tùy thể của các chất thể, mà trong đó các thành phần thường mở rộng ra trong không gian, có các chiều kích về kích cở, hình dáng và trọng lượng, và có thể được chia thành nhiều phần khác nhau. Do đó một thân thể có lượng, để phân biệt với tinh thần, vốn là một hữu thể có các phẩm tính nhưng không có lượng về chiều kích. Mình và Máu Chúa Kitô trong Phép Thánh thể có lượng nhưng không có sự mở rộng về không gian. (Từ nguyên Latinh quantitas, lượng, sự lớn rộng, sự mở rộng.)

Quarantine

Kỳ chay 40 ngày, phạt ăn chay. Theo Giáo hội xưa, đây là kỳ ăn chay nghiêm nhặt trong 40 ngày. Đây cũng là một hình phạt cho hối nhân do cha giải tội đưa ra. Sau này nó được áp dụng để hưởng tiểu xá, và có nghĩa là một lượng hình phạt tạm được cất đi tương đương với mức tha thứ do hình phạt theo luật xưa kia. Tuy nhiên, hiện nay từ ngữ này không còn áp dụng cho tiểu xá như vậy nữa.

Quasi-Domicile

Bán trú sở, bán cư sở, chuẩn cư. Được giải thích nhiều cách khác nhau trong luật Giáo hội, đây là nơi ở ít thường xuyên và ít cố định so với trú sở. Vì vậy, Bộ Giáo luật nói rằng một bán trú sở là nơi mà mình định ở hơn sáu tháng, và thực sự là mình ở đó hơn sáu tháng.

Queen Of Virtues

Nữ hòang các nhân đức, nhân đức minh trí (thận trọng, khôn ngoan, dè dặt). Nhân đức này kiểm soát nhẹ nhàng mọi nhân đức khác, và hướng dẫn mọi hoạt động của con người, bởi vì nó không chỉ nhìn xem các điều tổng quát—vì thực sự các điều tổng quát không thúc đẩy chúng ta hành động—nhưng còn nhìn các điều riêng tư và đặc biệt, vốn là đối tượng của hành động. Minh trí là thực tiễn, có thể nói được như vậy, nên là nguyên tắc của hành động. Bởi vì hành động tạo ra kinh nghiệm, nên một số người thiếu lý thuyết khoa học có thể trở nên thành công hơn với các vấn đề thực tế, hơn là những người có kiến thức lý thuyết rộng; vì thế một bác sĩ biết trong thực tế thực phẩm nào là tốt hơn, so với một bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng chỉ rành lý thuyết.

Quesnellianism

Thuyết ân sủng Quesnel. Là một thuyết ân sủng do Pasquier Quesnel (1634-1719) truyền bá, và phổ biến sâu rộng các quan điểm của Michael Baius (1513-1638). Trong số các thuyết bị Đức Giáo hòang Clement XI lên án năm 1713, có các thuyết cho rằng không ân sủng nào được ban bên ngòai Giáo hội, rằng ân sủng là không thể cưỡng lại nổi, rằng không có ân sủng con người không thể làm được gì tốt, và rằng mọi hành vi của một người có tội, ngay cả việc cầu nguyện và tham dự Thánh lễ, là tội.

Quest

Xin bố thí, khất thực. Là việc đi xin bố thí để sinh sống theo luật Dòng, của tu sĩ Dòng Anh Em Hèn Mọn, Dòng Anh Em Hèn Mọn Lúp Vuông, Nữ tu Dòng thánh Clara Nghèo Khó; và tu sĩ một số Dòng như Dòng Tiểu Muội Bần Cùng, họ đi xin lương thực và quần áo cho những người được họ chăm sóc.

Quiddity

Yếu tính, bản thể. Là yếu tính của một vật, để trả lời câu hỏi “Đây là cái gì?” Trong thuật ngữ kinh viện, yếu tính là định nghĩa của một vật. (Từ nguyên Latinh quidditas, đây là cái gì, yếu tính, được gọi như thế bởi vì trong sự trả lời cho câu hỏi "Quid est res?" [Đây là cái gì?], yếu tính một vật được chờ mong giải thích.)

Quid Pro Quo

Quid Pro Quo, miếng trả lại, vật bồi thường, vật thế chân, giao hoán phẩm, đền bù. Là sự gì thay thế cho một sự gì. Trong vấn đề luân lý, là áp dụng sự công bằng đúng cho một tình hình đã có; hoặc là trao cho ai điều người ấy đáng hưởng và không cho gì thêm; hoặc là đưa ra một hình phạt đúng với mức độ của tội ác.

Quietism

Vô vi thuyết, tịch tĩnh chủ nghĩa. Là một tên chung cho bất cứ quan điểm nào về đời sống thiêng liêng, vốn giảm thiểu hoạt động của con người và trách nhiệm luân lý. Nhưng chính xác hơn, từ ngữ này nói đến các thuyết của Miguel de Molinos (khỏang năm 1640-97) và François Fénelon (1651-1715), Tổng giám mục tổng giáo phận Cambrai (Pháp). Lập trường nền tảng của thuyết này là, để trở nên hoàn thiện, con người phải hoàn toàn thụ động, thủ tiêu ý chí và hoàn toàn phó thác cho Chúa, đến nỗi người ta không lo đến thiên đàng hay hỏa ngục nữa. Trong cầu nguyện, linh hồn hoàn thiện không cần cử chỉ yêu mến hay khẩn xin nữa, hoặc thậm chí không cần cử chỉ thờ lạy. Sự thụ động hoàn toàn như vậy làm cho sự hãm mình khổ chế hoặc các bí tích trở nên vô ích. Tội lỗi trở nên không thể có đối với linh hồn hoàn thiện. Vô vi thuyết đã bị Đức Giáo hòang Innocent XI lên án qua cá nhân Molinos năm 1687, và cũng bị Đức Giáo hòang Innocent XII lên án năm 1691 qua cá nhân Fénelon. (Từ nguyên Latinh quietus, yên tĩnh, nghỉ yên, thanh bình.)

Quietude

Tĩnh nguyện. Là một trạng thái siêu nhiên của cầu nguyện, có một phần thụ động, trong đó ý chí được Chúa nắm giữ, với các khả năng khác của con người vẫn họat động tích cực nhưng yên lặng. Linh hồn nghĩ rằng được gần Chúa hơn và hoàn toàn bình an. Trong khi đó, trí tuệ hưởng sự nghỉ ngơi êm dịu và cảm nghiệm sự thỏa mãn mạnh mẽ trước sự hiện diện của Chúa.

Quinche, Our Lady Of

Đền thánh Đức Mẹ Quinche. Là đền thánh dâng kính Đức Mẹ và Chúa Con, được gọi thân thương là "La Pequeñita," tại Quinche, một ngôi làng xa xôi trong dãy núi Andes ở nước Ecuador. Năm 1856 một thợ khắc gỗ tài ba muốn làm một tượng cho người Do đỏ sống gần đó theo kiểu tượng Đức Bà Guadalupe, nhưng vì một số lý do họ từ chối nhận tượng này, và ông trao tặng tượng cho một số người Ecuador. Họ làm một hốc tường để đặt tượng Madonna bằng gỗ cây tuyết tùng tại làng Quinche. Dân làng, vì muốn mua vui cho Mẹ Maria và Chúa Giêsu, đã ca hát thánh ca suốt đêm. Chung quanh tượng nhỏ này luôn có một luồng sáng, và nhiều sự chữa lành bệnh đã được báo cáo do nhiều người sờ tay vào áo khoác của Đức Mẹ. Tượng gây ấn tượng nhiều nên người ta đã xây dựng một nhà nguyện, rồi sau đó một nhà thờ khá lớn để đủ chỗ cho số lượng khách hành hương ngày càng đông. Nhiều phép lạ của tượng La Pequeñita đã được chứng thực, như một em bé cứu sống lại, một nạn nhân bị chặt bằng rìu được chữa lành, một cánh đồng lúa được thu hoạch mà không tốn tiền cho thợ gặt. Người dân Ecuador yêu mến “Đức Trinh nữ trên Núi Đá” như tượng được gọi tên, và rước kiệu tôn vinh tượng, khi họ biết rằng không hề có mưa trong ngày lễ Đức Mẹ này.

Quinquag

Quinquag, Quinguagesima—Ngày thứ 50 trước lễ Phục Sinh

Quinguagesima

Quinguagesima, Ngày thứ 50 trước lễ Phục Sinh, Chủ nhật Năm Mươi, Chủ nhật trước Thứ tư Lễ Tro.

Quirinal Palace

Điện Quirinal, dinh Quirinal. Trước năm 1870, là dinh thự Giáo hòang, nơi đã diễn ra nhiều Cơ mật viện bầu Giáo hoàng mới. Cũng được sử dụng như là dinh thự mùa hè cho Đức Giáo hoàng. Được Đức Giáo hòang Gregory cho xây dựng năm 1574, dinh thự đã bị chính phủ Ý tịch thu trong thời kỳ tịch thu các Lãnh địa Giáo hoàng.

Quotations, Implicit

Lời trích dẫn mặc nhiên. Là các trích dẫn trong Kinh thánh từ các nguồn không linh hứng. Tòa Thánh đã nhiều dịp nhìn nhận sự việc trên nguyên tắc, nhưng lưu ý sự có thể đe dọa dẫn đến sai lệch Kinh thánh. Vì nếu các nguồn không linh hứng bị sai lạc, cần qui định rằng Kinh thánh không thể bỏ qua sự sai lầm.

Quo Vadis?

Quo Vadis? Ngài đi đâu? Đây là từ ngữ Latinh, mà theo truyền thuyết, là câu hỏi của thánh Phêrô với Chúa Kitô, khi Phêrô đang đi ra khỏi Roma để tránh cuộc bách hại của Hoàng đế Nero. Chúa Kitô được thuật lại là trả lời: “Thầy đi vào Roma để chịu đóng đinh một lần nữa.” Thánh Phêrô xem đó là lời quở trách của Chúa, nên ngài trở lại vào thành để rồi sẽ chịu tử vì đạo. Đây cũng là nhan đề cuốn tiểu thuyết nổi tiếng năm 1895 của nhà văn Ba Lan Hendryk Sienkiewicz, nói về cuộc sống của các Kitô hữu thời sơ khai tại Roma dưới triều Hoàng đế Nero.